Giải quyết việc người bị tuyên bố đã chết lại trở về
Hỏi: Tôi sang Campuchia tìm việc làm, hơn 4 năm không liên lạc với gia đình. Đến nay khi tôi trở về nhà thì vợ tôi đã kết hôn với người khác và căn nhà của vợ chồng tôi do người khác sử dụng. Tôi được biết, trong thời gian tôi đi làm xa thì vợ tôi đã đề nghị Tòa án tuyên bố tôi đã chết và xin được ly hôn với tôi. Vậy quan hệ giữa tôi và vợ sẽ giải quyết như thế nào? Căn nhà của tôi có lấy lại được không? (Nguyễn Văn Tâm, Lục Ngạn, Bắc Giang).
Trả lời: Theo quy định tại Điều 83 Bộ luật Dân sự 2005 thì: "Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết".
Điều luật này cũng quy định: Quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết, trừ các trường hợp sau đây: Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật; vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật.
Người bị tuyên bố là đã chết mà còn sống có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn. Trong trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Theo quy định nói trên thì anh cần làm đơn yêu cầu Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố anh là đã chết để anh được khôi phục các quyền công dân. Riêng quan hệ hôn nhân của anh đã bị chấm dứt, vợ anh đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật. Về tài sản: Nếu vợ anh đã làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế và bán cho người khác thì anh có quyền yêu cầu những người liên quan trả lại tài sản cho anh, trường hợp không thỏa thuận được thì anh có thể khởi kiện ra Tòa án