Hàng loạt sai phạm tại Tổng Công ty Lương thực Miền Nam
Góp vốn, sử dụng vốn không đúng quy định
Theo kết quả thanh tra, Tổng công ty lương thực Miền Nam đã cho vay và bảo lãnh vốn cho một số đơn vị không đúng quy định, vượt thẩm quyền được giao với số tiền hơn 1.780 tỷ đồng (gồm: Công ty CP Tô Châu, Công ty TNHH Bình Tây, Công ty TNHH MTV lương thực Sài Gòn, Công ty CP lương thực Hậu Giang). Hậu quả Tổng công ty lương thực Miền Nam phải trả thay vốn vay cho các công ty này số tiền lớn.
Tổng công ty lương thực Miền Nam đã đầu tư góp vốn và sử dụng vốn góp với giá trị hơn 47 tỷ đồng để thành lập Công ty CP vận tải biển Hoa Sen không hiệu quả, kinh doanh thua lỗ mất vốn Nhà nước 22,835 tỷ đồng; mua cổ phần của Công ty Vận tải biển Việt Nam với số tiền gần 60 tỷ đồng và Công ty CP nước khoáng Samvi số tiền 14,41 tỷ đồng chưa đúng quy định về trình tự thủ tục, đầu tư không hiệu quả…
Năm 2013 chi phí hoa hồng môi giới hơn 100 tỷ đồng, Tổng công ty chưa đảm bảo công khai và thông qua Hội đồng thành viên theo quy định; hạch toán chưa đúng chi phí môi giới 108,14 tỷ đồng; chi chưa đúng quy định phí ủy thác xuất khẩu hơn 6,1 tỷ đồng; không thu hồi chi phí thỏa thuận liên doanh 2,66 tỷ đồng.
Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, Tổng công ty lương thực Miền Nam chưa thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước về thu mua lúa gạo tạm trữ, không giao dịch mua trực tiếp của người nông dân, không tổ chức liên kết được thành hệ thống trong mua bán nên chưa thực hiện đúng chính sách Nhà nước với mục đích tạm trữ lúa gạo để đảm bảo cho người nông dân có lãi tối thiểu 30%.
Đối với các Công ty hạch toán phụ thuộc Tổng công ty lương thực Miền Nam, việc mua bán hàng hóa của một số đơn vị đã vi phạm các quy định về quy chế tổ chức và hoạt động, quy chế quản lý tiền hàng trong mua, bán, cung ứng hàng hóa, dịch vụ, quy chế mua, bán hàng hóa, dịch vụ của Tổng công ty, của các đơn vị thành viên với số tiền 62,069 tỷ đồng. Cụ thể là tại các đơn vị như: Công ty lương thực Vĩnh Long, Công ty lương thực thực phẩm An Giang, Công ty lương thực Đồng Tháp, Công ty lương thực Tiền Giang, Công ty lương thực Bạc Liêu, Công ty lương thực Sóc Trăng. Những vi phạm trên dẫn tới Tổng công ty và các đơn vị bị chiếm dụng vốn, nợ khó đòi, nguy cơ mất vốn là rất lớn.
| Tổng công ty lương thực Miền Nam chưa thực hiện đúng quy định về thu mua lúa gạo tạm trữ. |
Bên cạnh đó, nhiều công ty hạch toán phụ thuộc đã sử dụng vốn và tài sản chưa đúng quy định, không có phương án xử lý đối với tài sản không sử dụng, ký kết hợp đồng và thanh toán khi dự án khả thi chưa được phê duyệt; mua vượt kế hoạch Tổng công ty giao, sử dụng vốn ngắn hạn thanh toán cho đầu tư mua sắm, huy động vốn khi không được sự đồng ý của Tổng công ty với giá trị khoảng 3.000 tỷ đồng và 62.603.174 USD dẫn đến làm giảm hiệu quả trong sản xuất kinh doanh; Công ty lương thực Vĩnh Long, Công ty CP lương thực Sài Gòn trích lập dự phòng chưa đúng quy định với số tiền 41,tỷ đồng.
Đối với các công ty hạch toán độc lập với Tổng công ty cũng để xảy ra nhiều sai phạm. Cụ thể, Công ty TNHH MTV lương thực TP Hồ Chí Minh mua cổ phần Công ty CP Phú Tam Khôi với giá trị 12,2 tỷ đồng, đầu tư góp vốn khi chưa có phương án kinh doanh, kết quả đầu tư không có lãi, lỗ mất phần vốn góp là 6,1 tỷ đồng; Công ty TNHH Bình Tây mua cổ phiếu Công ty bao bì Bình Tây số tiền hơn 1,4 tỷ đồng, mua cổ phiếu khi chưa có phương án đầu tư, năm 2013 không được chia cổ tức.
Đồng thời, việc mua bán hàng hóa của các đơn vị như: Công ty CP lương thực Hậu Giang, Vĩnh Long, Công ty CP Tô Châu… không chặt chẽ, ký kết và thực hiện hợp đồng vi phạm những quy định của Tổng công ty và của các đơn vị với giá trị hơn 2.219,3 tỷ đồng. Những vi phạm trên dẫn đến nợ khó đòi, kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn Nhà nước, Công ty mẹ phải trích lập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư tài chính, hạch toán vào chi phí năm 2013 là 226,576 tỷ đồng.
Đề nghị Bộ Công an điều tra sai phạm
Ngoài các sai phạm trên, tại Tổng công ty lương thực Miền Nam còn một số vi phạm trong quản lý đất đai và đầu tư xây dựng. Căn cứ vào kết quả thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ liên quan và Tổng công ty lương thực Miền Nam tổ chức sắp xếp lại mô hình hoạt động, chấn chỉnh quản lý đối với Tổng công ty này.
TTCP kiến nghị xử lý tổng số tiền 205,947 tỷ đồng, trong đó thu hồi tổng tiền 9,27 tỷ đồng; chỉ đạo xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, đơn vị liên quan đến vi phạm nêu trong kết luận. Đồng thời TTCP cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an: Sớm có kết luận điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật đối với 2 vụ việc tại Công ty lương thực Vĩnh Long và Công ty CP lương thực Hậu Giang mà TTCP đã chuyển hồ sơ sang Bộ Công an cuối năm 2014; tiếp nhận hồ sơ từ TTCP để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với các sai phạm trong việc đầu tư góp vốn thành lập Công ty CP Vận tải biển Hoa Sen của công ty mẹ.