Người dân đóng cọc tre xuống sông Bồ ngăn chặn nạn khai thác cát trái phép
- Hiến giải pháp phòng, chống khai thác cát trái phép
- Khi người dân cùng phòng, chống khai thác cát trái phép
Người dân thôn Lại Bằng 2, phường Hương Vân cho biết, trước đây khi Nhà máy thủy điện Hương Điền chưa đi vào hoạt động thì đến mùa mưa lũ hằng năm, sông Bồ được bồi đắp một lượng cát từ thượng nguồn chảy về.
Tuy nhiên, từ ngày có thủy điện, cát sông Bồ không được bồi đắp như trước, ngược lại có rất nhiều đối tượng sử dụng tàu, thuyền lắp vòi rồng đến hút cát trái phép khiến cho bờ sông sạt lở nghiêm trọng.
Dẫn chúng tôi đi thị sát những điểm sạt lở dọc bờ sông Bồ đoạn qua địa bàn phường, ông Trần Minh Cảm (59 tuổi) lo lắng nói rằng, trước đây, đi trên thuyền đến khu vực thượng nguồn sông Bồ, bằng mắt thường cũng có thể quan sát được đáy sông, thậm chí có nhiều vị trí thuyền bị mắc cạn do dòng chảy quá cạn, cát nhiều.
Còn nay thì khu vực này đã bị khai thác cát triệt để, các đối tượng dùng vòi rồng hút cát hết chỗ này sang chỗ khác, lấn sâu vào bờ khiến nhiều diện tích đất đai, cây cối dọc bờ sông Bồ bị đổ ụp xuống sông. Dù thôn đã lập tổ tự quản và cử người túc trực ngày đêm, chèo ghe thuyền ra đẩy đuổi “cát tặc” nhưng tình trạng khai thác cát trái phép ở sông Bồ ngày càng diễn biến phức tạp. Do đó, không còn cách nào khác nên 200 hộ dân trong thôn đã đóng góp tiền mua tre, đá hộc đưa về đóng cọc, làm hàng rào ngăn “cát tặc”.
Từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5-2019, người dân Lại Bằng 2 đã đóng hàng trăm cọc tre xuống lòng sông Bồ. Những chiếc cọc tre được đóng thành một hàng rào dài gần 20m giữa lòng sông, phần đáy hàng rào bên dưới nước được người dân đổ đá, sạn, còn phần thân tre nhô lên mặt nước cao từ 1,5-2m.
“Chúng tôi biết việc làm này sẽ gây nguy hiểm cho các phương tiện qua lại trên sông, nhưng mà không còn cách nào khác nữa. Người dân đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị lên các cấp để yêu cầu giải quyết nạn khai thác cát trái phép lộng hành nhưng nhiều năm qua không được giải quyết. Trước đây chưa đóng cọc tre, bình quân mỗi ngày có cả trăm lượt phương tiện tàu, thuyền của đối tượng “cát tặc” lên đây khai thác cát. Nếu giờ chúng tôi không làm vậy thì chắc nhà cửa, làng mạc khu vực này một ngày sẽ cuốn theo dòng sông”, một hộ dân ở Lại Bằng bức xúc nói.
| Người dân Hương Vân đóng cọc tre thành hàng rào trên sông Bồ để ngăn chặn nạn khai thác cát trái phép. |
Ông Châu Văn An, Chủ tịch UBND phường Hương Vân giải thích rằng, sau khi nắm được thông tin người dân đóng cọc tre trên sông Bồ để ngăn chặn “cát tặc”, xã đã vận động mọi người dừng việc này lại; đồng thời bố trí các biển báo phản quang để cảnh báo tàu, thuyền qua lại trên sông vào ban đêm.
Trong khi đó, thấy người dân ở Hương Vân đóng cọc tre xuống sông Bồ ngăn chặn “cát tặc” thì người dân thôn Sơn Bồ 2, xã Phong Sơn (huyện Phong Điền) cũng chuẩn bị tre để đóng xuống lòng sông, nhưng đã được chính quyền địa phương vận động dừng lại.
Tìm hiểu được biết, từ tháng 8-2016, Công ty TNHH MTV Xây dựng giao thông Tuấn Hải (gọi tắt Công ty Tuấn Hải) được tỉnh Thừa Thiên- Huế cấp phép khai thác cát sỏi tại khe Băng ở thượng nguồn sông Bồ với diện tích hơn 7ha. Theo giấy phép, công ty này được khai thác trữ lượng hơn 188.000m³, công suất khai thác 37.660m³/năm. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân Phong Sơn và Hương Vân, Công ty Tuấn Hải đã lợi dụng việc cấp phép để khai thác vượt quá độ sâu cho phép.
Ngoài ra, có nhiều tàu thuyền, sà lan khác cũng đến ngoài khu vực mỏ này để đặt vòi rồng hút cát vận chuyển đi tiêu thụ, dẫn đến tình trạng sạt lở bờ sông ngày càng nghiêm trọng. Vì quá bức xúc nên người dân thôn Sơn Bồ, xã Phong Sơn đã bỏ việc đồng áng để tập trung phản đối việc khai thác cát của Công ty Tuấn Hải và yêu cầu công ty vận chuyển máy móc ra khỏi khu vực khai thác.
Để giải quyết những bức xúc của người dân, ngày 8-5, ông Nguyễn Quốc Tuấn, Chủ tịch UBND xã Phong Sơn tổ chức cuộc đối thoại trực tiếp với người dân và cam kết xã sẽ tăng cường cắt cử lực lượng phối hợp công tác tuần tra, kiểm soát nạn khai thác cát trên sông Bồ…
Đặc biệt, trước những kiến nghị của người dân xã Phong Sơn và phường Hương Vân, ngày 9-5, Trung tâm Kỹ thuật - Công nghệ thông tin TN&MT (Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên-Huế) đã phối hợp với UBND huyện Phong Điền và thị xã Hương Trà tiến hành đo độ sâu khai thác tại hai vị trí mỏ của Công ty Tuấn Hải. Buổi đo đạc có sự chứng kiến của nhiều người dân địa phương và kết quả ban đầu cho thấy Công ty Tuấn Hải khai thác vượt quá giới hạn độ sâu cho phép nhiều lần.
Ông Phan Văn Thông, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên-Huế khẳng định, sau khi có kết quả đo đạc chính thức, Sở sẽ đối chiếu với độ sâu trước thời điểm cấp phép khai thác mỏ và thời điểm hiện tại để so sánh. Nếu Công ty Tuấn Hải khai thác vượt quá độ sâu cho phép thì Sở sẽ có biện pháp xử lý theo đúng quy định.
Người dân các địa phương dọc sông Bồ đang rất mong sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên-Huế để xử lý triệt để tình trạng khai thác cát không đúng quy định ở các khu mỏ được cấp phép và khai thác cát trái phép ở vùng thượng nguồn sông Bồ, để hạn chế được tình trạng sạt lở bờ sông; uy hiếp, đe dọa đến đất đai sản xuất, nhà cửa và tính mạng của người dân sống ven sông.