Nhức nhối tình trạng vi phạm đê điều ở Hải Phòng
Không chỉ ảnh hưởng xấu đến hành lang thoát lũ, mất mỹ quan đô thị, tình trạng vi phạm quy định về đê điều, đất đai và quy hoạch xây dựng trên địa bàn TP Hải Phòng còn ảnh hưởng đến nhiều vấn đề xã hội khác.
Cơ quan chức năng nhiều lần đã kiến nghị chính quyền các cấp, nhưng vi phạm không được xử lý, vẫn tái diễn, thậm chí phát sinh nhiều vụ việc có tính chất nghiêm trọng hơn…
Theo thống kê của Sở NN&PTNT Hải Phòng, không tính các vụ việc vi phạm do lịch sử để lại từ nhiều năm trước, chỉ từ đầu năm 2021 đến nay, trên địa bàn thành phố đã phát sinh 70 vụ việc vi phạm xây dựng công trình trên hành lang đê và bãi sông. Trong tổng số 15 đơn vị hành chính cấp quận huyện của Hải Phòng, có tới 10 địa phương phát hiện các vụ vi phạm về đê điều trong hơn 3 năm qua. Nhiều nhất là huyện An Dương với 30 vụ việc, tiếp đến là huyện An Lão có 12 vụ việc, quận Lê Chân có 8 vụ việc và quận Hải An có 6 vụ việc…
Các trường hợp vi phạm đã được cơ quan quản lý đê phối hợp xử lý, nhưng do quá trình thực hiện có phần thiếu kiên quyết, nên trong số 70 vụ việc điển hình nêu trên, đến nay mới có 7 vụ việc được xử lý dứt điểm.
Cụ thể, trên địa bàn huyện An Dương toàn bộ 6 tuyến đê thuộc 3 con sông lớn là Cấm, Lạch Tray và Tam Bạc, thuộc huyện An Dương có tổng chiều dài hơn 48km. Các hình thức vi phạm chủ yếu là xây dựng công trình, nhà xưởng, vật kiến trúc, tôn cao mở rộng mặt bằng, đào đắp nuôi trồng thủy sản, lập trang trại, tập kết vật liệu xây dựng trong hành lang bảo vệ đê điều, bãi sông...
Đại diện lãnh đạo huyện An Dương cho rằng, với sự phát triển mạnh các thành phần kinh tế và tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa , nhiều dự án triển khai trên địa bàn, nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng các công trình, dự án ngày càng lớn, là một trong những nguyên nhân gia tăng tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều trên địa bàn.
Trong khi đó, trên địa bàn quận Lê Chân, các trường hợp vi phạm chủ yếu ở khu vực bãi bồi ven sông Lạch Tray thuộc địa bàn phường Vĩnh Niệm, xuất nguồn từ việc các hộ dân thuê đất để nuôi trồng thủy sản. Theo báo cáo của quận Lê Chân, hiện có 38 trường hợp sử dụng 25,57ha đất, gồm 8 trường hợp ký hợp đồng với UBND phường Vĩnh Niệm sử dụng 5,3ha; 24 trường hợp ký hợp đồng với UBND quận Lê Chân sử dụng 17,87ha và có 6 trường hợp tự ý sử dụng tới 2,41ha…
Vấn đề ở chỗ, hiện phần lớn diện tích nêu trên của quận Lê Chân đã không còn sử dụng nuôi trồng thủy sản mà được san lấp mặt bằng, trồng cây, chăn nuôi gia súc, dựng nhà trông coi… trái quy định. Nghiêm trọng hơn, việc xây dựng các công trình kiên cố trái phép khu vực ven đê sông Lạch Tray đã diễn ra nhiều năm nhưng không bị chính quyền địa phương xử lý. Cá biệt có cả nhà hàng núp bóng khu sinh thái rộng hàng chục nghìn mét, mà chủ đầu tư cho xây dựng nhiều công trình hoành tráng để kinh doanh, dịch vụ ăn uống.
Còn tại quận Hải An, trong hơn 3 năm trở lại đây, trên địa bàn đã có tới 11 vụ vi phạm lấn chiếm bãi sông, xây dựng các công trình kiên cố trên khu vực đầm bãi nuôi trồng thủy sản, phần lớn nằm trên địa bàn phường Tràng Cát. Trong đó, nhiều trường hợp sử dụng diện tích thuê nuôi trồng thủy sản, hết hạn hợp đồng thuê từ lâu nhưng tiếp tục chiếm dụng, tự ý san lấp, xây dựng công trình và mua bán, chuyển nhượng cho nhiều người, nhưng vẫn không được xử lý dứt điểm.
Trên thực tế, cũng tính từ năm 2021 đến nay, UBND TP Hải Phòng và UBND các quận, huyện liên quan đã ban hành 31 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đê điều. Tuy nhiên, hiệu quả của các quyết định xử lý rất hạn chế, không khắc phục được tình trạng vi phạm, có phần hình thức, nên thực trạng xử lý vi phạm không có nhiều chuyển biến theo hướng tích cực.
Trong tổng số 70 vụ việc điển hình đã nêu, đến nay mới có 7 vụ việc được xử lý dứt điểm, chỉ đạt 10% số vụ đã phát hiện và 22,5% trên tổng số các quyết định xử lý đã ban hành. Chưa kể, trong 7 vụ việc đã xử lý này thì 5 vụ thuộc huyện An Dương, 2 vụ thuộc quận Hải An, nghĩa là việc xử lý của 8 quận huyện còn lại trong số 10 địa phương phát hiện vi phạm vẫn "án binh bất động".
Lãnh đạo Sở NN&PTNT Hải Phòng chia sẻ, việc vi phạm quy định về đê điều, đất đai và quy hoạch xây dựng đã và đang gây ảnh hưởng xấu đến hành lang thoát lũ, mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến nhiều vấn đề xã hội khác. Liên tiếp trong nhiều năm qua, Sở NN&PTNT đã kiến nghị chính quyền các cấp, nhưng vi phạm không được xử lý, vẫn tái diễn, thậm chí phát sinh nhiều vụ việc vi phạm với những công trình trái phép, mở rộng quy mô diện tích được đầu tư mới.
Trước tình hình trên, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng đã ký văn bản chỉ đạo, yêu cầu UBND các quận, huyện khẩn trương rà soát, xử lý nghiêm, dứt điểm các hành vi vi phạm đê điều trên địa bàn quản lý theo thẩm quyền và quy định của pháp luật, hoàn thành trong tháng 8/2023.
Chủ tịch UBND TP Hải Phòng cũng yêu cầu kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân không thực hiện nhiệm vụ xử phạt vi phạm hành chính khi nhận được kiến nghị xử lý của cơ quan quản lý đê điều. Đồng thời sẽ xem xét, kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND các quận, huyện nếu không thực hiện nghiêm việc xử lý các vi phạm tồn tại và để các vi phạm mới phát sinh không được xử lý kịp thời, hiệu quả.
Chủ tịch UBND TP Hải Phòng cũng yêu cầu các địa phương và các ngành liên quan cũng chỉ đạo tập trung kiểm tra, rà soát xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai, xây dựng công trình trái phép; cương quyết thu hồi phần diện tích đất lấn, chiếm, sử dụng sai mục đích theo thẩm quyền và quy định của pháp luật.