Vì sao nhiều doanh nghiệp bị xử phạt, buộc đóng lãi tiền tỉ vẫn chây ì đóng BHXH?

Trong đó, UBND thành phố quyết định xử phạt hơn 138 triệu đồng đối với Công ty CP in sách giáo khoa Hòa Phát - Chi nhánh Đà Nẵng (có trụ sở chính tại phường Hòa An, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng) do vi phạm hành chính chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN số tiền trên 512 triệu đồng.

Tương tự, do vi phạm hành chính chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN trên 407 triệu đồng, Công ty TNHH Đầu tư thương mại và dịch vụ Leo (phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) cũng đã bị xử phạt  hơn 109 triệu đồng.

UBND thành phố buộc trong thời gian 10 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định, 2 công ty này phải có nghĩa vụ khắc phục hậu quả bằng việc đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc, BHTN phải đóng cho cơ quan BHXH; đồng thời nộp khoản tiền lãi bằng 2 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề (0,698%/ tháng) tính trên số tiền, thời gian chậm đóng...

Nếu doanh nghiệp không thực hiện, Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu tổ chức tín dụng khác, Kho bạc nhà nước trích từ tài khoản tiền gửi của 2 doanh nghiệp này để nộp số tiền chậm đóng và khoản tiền lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt (0,3%/năm) vào tài khoản của cơ quan BHXH. Trường hợp quá thời hạn quy định mà doanh nghiệp không chấp hành quyết định xử phạt, UBND thành phố sẽ quyết định cưỡng chế theo quy định pháp luật.

Theo BHXH TP Đà Nẵng, thời gian qua, BHXH Đà Nẵng cũng đã phát hiện, xử phạt nhiều doanh nghiệp chậm đóng BHXH số tiền khá lớn. Như trường hợp Công ty CP Xây dựng CTGT Đà Nẵng, tính đến hết tháng 9/2023, doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN hơn 816 triệu đồng. Hay như Công ty CP Đầu tư và dịch vụ Seaprodex chậm đóng tiền liên quan tới các loại bảo hiểm là khoảng 373 triệu đồng.

Theo BHXH TP Đà Nẵng, tính hết tháng 5/2023, Đà Nẵng có đến 174 doanh nghiệp nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN. Trong 8 tháng đầu năm 2023, BHXH Đà Nẵng đã ban hành 21 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với số tiền phạt 533,9 triệu đồng; đề nghị Chủ tịch UBND thành phố ban hành 3 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với số tiền 473 triệu đồng.

Bên cạnh đó, tình trạng doanh nghiệp không chấp hành kết luận thanh tra, tiếp tục chậm đóng diễn biến phức tạp. Điển hình như Chi nhánh II - Công ty CP Công nghiệp Quảng An 1 tại Đà Nẵng đã nhiều lần thanh tra, bị xử phạt 150 triệu đồng, số tiền chậm đóng tiếp tục tăng lên 11,3 tỉ đồng (trong đó lãi hơn 2,6 tỉ đồng); Công ty CP Cơ khí - Lắp máy Sông Đà - chi nhánh 5 tại Đà Nẵng bị xử phạt 150 triệu đồng, đến nay còn chậm đóng hơn 11,4 tỉ đồng (trong đó lãi hơn 7 tỉ đồng);...

Theo BHXH TP Đà Nẵng, hầu hết các doanh nghiệp này từ nhiều năm qua, hằng tháng chỉ đóng số phát sinh vài triệu đồng cho người lao động (NLĐ). Sở LĐ-TB&XH Đà Nẵng cũng đã nhiều lần phối hợp BHXH và Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố giải quyết cho NLĐ, nhưng tình trạng nợ BHXH của các doanh nghiệp trên địa bàn vẫn liên tục xảy ra.

Có một thực tế vướng mắc, đó là tài khoản của nhiều doanh nghiệp đăng ký ở địa phương khác, cơ quan chức năng của Đà Nẵng không quản lý được nên việc xử phạt và cưỡng gặp khó khăn. "Cưỡng chế tài khoản ngân hàng thì được, chứ không thể cưỡng chế tài sản được", đại diện BHXH Đà Nẵng cho biết. Ông Nguyễn Hùng Anh, Phó Giám đốc BHXH TP Đà Nẵng cho rằng, cần sớm có cơ chế xử lý số tiền chậm đóng tại các doanh nghiệp vi phạm nhằm bảo đảm quyền lợi cho NLĐ.

Theo ông Hùng, có thể bổ sung các giải pháp như: Không để doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm được tham gia đấu thầu dự án của Nhà nước, không được vay vốn với lãi suất ưu đãi. Sửa đổi, bổ sung các quy định về khởi kiện, khởi tố, cưỡng chế trích chuyển tài khoản của đơn vị chậm đóng… sao cho khả thi, hiệu quả; hoãn xuất cảnh đối với người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật để buộc họ có trách nhiệm với quyền lợi chính đáng của NLĐ...