Chưa xử lý hình sự được hành vi vận chuyển lá cây khô có chất gây nghiện

• Phát hiện container chứa 2,8 tấn lá Khát

Trong khi đó, theo nghiên cứu, Cathinone tổng hợp có thể tạo ra nhiều chứng bệnh thuộc nhóm rối loạn tâm thần, ảo giác... Vì vậy nên Mỹ và nhiều nước châu Âu đã liệt các loại lá cây này vào danh mục ma túy cực kỳ nguy hiểm.

Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh vừa ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với hành vi nhập khẩu và xuất khẩu lá cây khô có chứa thành phần Cathinone và Cathine có xuất xứ từ Kenya (châu Phi) của ông Hassabelrasoul Adam Ahmedalwahado (57 tuổi, quốc tịch Sudan) - Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Xúc tiến thương mại SABO (Công ty SABO).

Theo nội dung vụ việc, ngày 14-5-2016, Công ty SABO mở tờ khai nhập khẩu hàng hóa tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, khai báo hàng hóa nhập khẩu là chè đen xuất xứ từ Kenya (châu Phi).

Quá trình thông quan, lực lượng hải quan phát hiện nghi vấn, ngừng thông quan và kiểm tra thủ công 100% lô hàng.

Kết quả xác định có 18 thùng carton chứa 172kg lá khô nghi có chất cấm. Qua giám định các mẫu lá trên có chứa thành phần Cathinone và Cathine nên Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã chuyển giao hồ sơ cùng tang vật cho cơ quan CSĐT tội phạm về ma túy (PC47) - Công an TP Hồ Chí Minh điều tra theo thẩm quyền.

Đến ngày 18-5-2016, CQĐT khám xét khẩn cấp trụ sở Công ty SABO tại quận 1, thu giữ thêm 9 thùng carton chứa 100kg lá khô tương tự như số hàng bị phát hiện, thu giữ tại sân bay.

Căn cứ theo Nghị định 82/2013/NĐ-CP và Nghị định 126/2015/NĐ-CP thì lá cây khô nêu trên không nằm trong nhóm cần sa, thuốc phiện, lá coca.

Tinh chất Cathinone và Cathine không nằm trong danh mục tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy nên không có căn cứ xử lý hình sự đối với ông Hasabel về các tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy” hoặc “Vận chuyển trái phép tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy”.

Vì vậy, ngày 25-5-2016, Phòng PC47 đã bàn giao hồ sơ vi phạm của Công ty SABO cho Phòng CSĐT tội phạm về kinh tế và tham nhũng (PC46) - Công an TP Hồ Chí Minh để tiếp tục xác minh hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Tại CQĐT, ông Hassabelrasoul khai nhập cảnh vào Việt Nam từ năm 2010 tìm kiếm nguồn hàng để xuất đi Trung Đông, châu Phi. Đến năm 2012, ông thành lập Công ty SABO để kinh doanh xuất nhập khẩu các mặt hàng gạo, quần áo... đi các nước.

Đến tháng 12-2015, ông được đối tượng tên Thabit (người Ethiopia) thuê làm trung gian nhập khẩu trà khô từ Ethiopia qua đường bưu điện chuyển phát nhanh, sau đó xuất khẩu đi Mỹ. Mỗi thùng hàng nặng từ 8 kg đến 16 kg sẽ được trả công từ 50 USD đến 100 USD.

Các thủ tục nhập khẩu do nhân viên bưu điện thực hiện, Công ty SABO chỉ xác nhận hàng và đóng thuế, phí. Toàn bộ hàng trà khô nhập về sau đó tiếp tục xuất khẩu sang Mỹ, không tiêu thụ tại Việt Nam.

Ngày 14-5-2016, Công ty SABO tiến hành nhập khẩu loại cỏ này thì bị phát hiện. Ông Hassabelrasoul khai không biết trong trà có chứa chất cấm.

Căn cứ tài liệu, kết quả xác minh nhận thấy, việc nhập khẩu và xuất khẩu mặt hàng lá cây khô có chứa thành phần Cathinone và Cathine của Công ty SABO là không có dấu hiệu của tội phạm “Vận chuyển trái phép chất ma túy” hoặc “Vận chuyển trái phép tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy”, chưa có quy định về hàng cấm và định lượng buộc tội.

Hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu của Công ty SABO đều thực hiện khai báo và đăng ký kiểm dịch theo quy định. Vì vậy, cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với việc nhập khẩu và xuất khẩu lá cây khô có chứa chất Cathinone và Cathine.

Ngoài vụ vận chuyển lá khô của Công ty SABO, gần đây các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều vụ vận chuyển cỏ Mỹ, lá Khát có chứa thành phần chất gây nghiện.

Theo đó, chất XLR-11 trong cỏ Mỹ đã được bổ sung vào danh mục các chất ma túy tại Nghị định 126/2015, còn chất Cathinone có trong lá Khát nằm trong mục I (các chất tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội) quy định tại Nghị định 82/2013 của Chính phủ.

Tuy nhiên, hành vi vận chuyển, mua bán, tàng trữ cỏ Mỹ và lá Khát lại không được quy định trong BLHS 2015 nên việc đấu tranh, xử lý gặp khó khăn.