Cựu Phó Chủ tịch Ngân hàng Phương Nam và đồng phạm tiếp tục bị truy tố

• Đề nghị truy tố cựu Chủ tịch Ngân hàng Phương Nam
• Vì đâu Ngân hàng Phương Nam nhanh chóng vượt qua sóng gió?
• Ngân hàng Phương Nam thay Chủ tịch HĐQT bị bắt

Viện KSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Trầm Bê (cựu Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Phương Nam), Phan Huy Khang (cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Phương Nam) và đồng phạm về tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng (Điều 206 BLHS năm 2015). Viện kiểm sát xác định, trong thời gian giữ chức vụ, bị can Trầm Bê và đồng phạm đã vi phạm hoạt động ngân hàng, gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Phương Nam số tiền 331 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, năm 2007, Dương Thanh Cường (cựu Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Bình Phát) có ý định thực hiện Dự án cao ốc căn hộ và biệt thự vườn Thanh Phát nên lấy danh nghĩa Công ty Thanh Phát mua 10,5ha đất gồm 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (“sổ đỏ”) của các hộ dân ở xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh. Để có tiền thực hiện dự án, Cường đã thế chấp khu đất này cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) Chi nhánh 6, TP Hồ Chí Minh, để vay số tiền 628 tỷ đồng. 

Tháng 4/2008, Cường mang bản photo khu đất này đến gặp ông Trầm Bê đề nghị vay tiền. Ông Trầm Bê đồng ý cho vay và yêu cầu Cường phải có tài sản thế chấp. Cường lấy lý do Công ty Thanh Phát chưa làm thủ tục sang tên khu đất trên cho Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Bình Phát của mình nên làm đơn gửi Agribank Chi nhánh 6, TP Hồ Chí Minhxin mượn lại. Sau đó, Cường mang đến Ngân hàng TMCP Phương Nam làm thủ tục vay tiền.

Sau khi được cán bộ Sở Giao địch Ngân hàng TMCP Phương Nam thẩm định hồ sơ, Hội đồng tín dụng của ngân hàng này gồm: Phan Huy Khang, Chủ tịch hội đồng thẩm định; Phan Thị Hồng Vân và Trầm Viết Trung, Ủy viên Hội đồng thẩm định đã ký duyệt cho Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Bình Phát vay số tiền 190 tỷ đồng, nhưng chỉ giải ngân 130 tỷ đồng. Số tiền 60 tỷ đồng còn lại, ngân hàng yêu cầu khi nào toàn bộ tài sản thế chấp hoàn tất thủ tục công chứng mới giải ngân nốt. 

Ngày 12/4/2008, ông Trầm Bê ký duyệt và giao Sở Giao dịch Ngân hàng TMCP Phương Nam giải ngân số tiền 130 tỷ đồng cho công ty của Cường vay trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm. Viện Kiểm sát xác định, ông Trầm Bê khi phê duyệt cho công ty của  Cường vay số tiền trên không tuân thủ điều kiện và không căn cứ theo đề nghị của Hội đồng tín dụng.

Tháng 5/2008, Cường tiếp tục đến gặp ông Trầm Bê xin vay thêm 130 tỷ đồng và 5.000 lượng vàng. Sau khi được Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Phương Nam duyệt giải ngân cho công ty của Cường vay hơn 57 tỷ đồng và 9.000 lượng vàng (tương đương 221 tỷ đồng) trong thời hạn một năm, Cường dùng hơn 131 tỷ đồng để tất toán khoản vay trước và 32 tỷ tiền lãi, còn lại hơn 57 tỷ sử dụng cá nhân. 

Đến thời hạn trả nợ, Cường không có tiền trả nợ khoản vay lần 2 nên đề nghị ông Trầm Bê cho vay tiếp để đảo nợ. Ông Trầm Bê chỉ đạo cấp dưới duyệt giải ngân cho công ty của Cường vay thêm 80 tỷ đồng và 9.000 lượng vàng. Đầu năm 2010, Cường gán toàn bộ 23 bất động sản ở huyện Bình Chánh cho Ngân hàng TMCP Phương Nam để thanh lý nợ với tổng số tiền 331 tỷ đồng gốc và lãi.

Quá trình điều tra, ông Trầm Viết Trung, Uỷ viên Hội đồng thẩm định Ngân hàng TMCP Phương Nam (người tham gia thẩm định hồ sơ cho công ty của Cường vay tiền lần 1) khai, sau 12 ngày ký biên bản Hội đồng tín dụng và đề nghị Sở Giao dịch thực hiện mọi biện pháp nghiệp vụ tránh rủi ro thì ông nghỉ việc, nên không theo dõi diễn biến khoản vay của Cường. Với lý do đó, ông Trung cho rằng mình không biết Cường lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Ngân hàng TMCP Phương Nam. 

Quá trình điều tra ban đầu, cơ quan tố tụng không đề nghị xử lý hình sự đối với ông Trung với lý do “khoản vay của Cường do ông Trung ký đã được tất toán, không có cơ sở xác định thiệt hại”. Tuy nhiên, quá trình điều tra sau đó, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã quyết định khởi tố bổ sung đối với bị can Trầm Viết Trung. 

Viện kiểm sát xác định, hành vi của ông Trầm Bê, ông Trầm Viết Trung và đồng phạm trong việc ký duyệt hồ sơ giải ngân cho Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Bình Phát vay trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm, trong khi hồ sơ của công ty này không đủ điều kiện đã vi phạm quy chế cho vay của Ngân hàng Nhà nước, gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Phương Nam số tiền 331 tỷ đồng. Trong đó, ông Trầm Viết Trung phải chịu trách nhiệm về hợp đồng cho công ty của Cường vay tiền lần đầu gây thiệt hại 127 tỷ đồng.

Liên quan đến hành vi lừa đảo Agribank Chi nhánh 6, TP Hồ Chí minh trong việc chiếm đoạt tiền, tháng 11/2015, TAND TP Hồ Chí Minh xử phạt Dương Thanh Cường tù chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, buộc bồi thường cho Agribank hơn 1.100 tỷ đồng; các tài sản đảm bảo cho khoản vay được giao cho Agribank quản lý để đảm bảo thi hành án. Bản án này sau đó được TAND tối cao kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm về phần dân sự. 

Ngày 3/5/2019, TAND TP Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm vụ án này lần 2 và tuyên, tiếp tục kê biên các tài sản mà Cường đã thế chấp cho Agribank để đảm bảo thi hành án cho Agribank Chi nhánh 6, TP Hồ Chí Minh. Theo TAND TP Hồ Chí Minh, quyền lợi của Ngân hàng TMCP Phương Nam liên quan đến việc cho Cường vay tiền sẽ được xem xét khi Toà án xét xử ông Trầm Bê và đồng phạm.