Xét xử vụ bồi thường “thừa” 20 tỷ đồng tại Dự án Tây Hà Nội

• Bồi thường đất sử dụng ổn định với giá 0 đồng (?)
• Bắt nhiều cán bộ vi phạm trong việc bồi thường đất nông nghiệp khu vực thủy điện Sơn La

Sau khi được cấp giấy phép, Công ty THT ký hợp đồng với Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Hà Nội để bồi thường, giải phóng mặt bằng. Năm 2007, UBND TP Hà Nội có quyết định thu hồi gần 1.200 m² đất tại xã Cổ Nhuế và xã Xuân Đỉnh, huyện Từ Liêm (nay là phường Xuân Tảo và phường Cổ Nhuế 1, quận Bắc Từ Liêm). 

Thời điểm đó, UBND huyện Từ Liêm ra quyết định thu hồi đất của từng hộ gia đình. Tổng kinh phí giải phóng mặt bằng theo dự toán là hơn 337 tỷ đồng. Nguồn tiền này do Công ty THT ứng trước và sau này được đối trừ vào tiền thuê đất. 

Quá trình giải phóng mặt bằng, Thanh tra Thành phố Hà Nội phát hiện tổ công tác xã Xuân Đỉnh và UBND xã Xuân Đỉnh không thực hiện đúng quy trình dẫn đến sai phạm về kê khai hiện trạng, xác nhận, thẩm định nguồn gốc đất gây thất thoát cho Nhà nước số tiền gần 27 tỷ đồng.

Năm 2015, Thanh tra thành phố Hà Nội đã chuyển hồ sơ sự việc sang Công an TP Hà Nội xử lý theo thẩm quyền và vụ án này sau đó đã được khởi tố. 

Kết quả điều tra xác định, từ tháng 6-11-2010, có 29 hộ dân có diện tích đất thừa (theo tiêu chuẩn mỗi khẩu được 525 m²). Tổ công tác giải thích số diện tích đất thừa nếu kê khai sẽ không được bồi thường và phải trả lại hoặc điều chuyển cho hộ thiếu đất. 

Các hộ này đã tự điều chuyển cho 29 hộ thiếu đất, tổng diện tích là 5.344 m2 và có đơn xin điều chuyển đất nông nghiệp để được nhận tiền đền bù. Thời kỳ đó, ông Nguyễn Hữu Khiêm là Chủ tịch UBND xã Xuân Đỉnh biết việc làm của các hộ dân là trái luật nhưng vẫn chỉ đạo cấp dưới ký và đóng dấu xác nhận. 

Tin tưởng vào giấy xác nhận nguồn gốc đất, các thành viên trong tổ công tác ký vào biên bản điều tra xác minh để hoàn thiện hồ sơ. Trên thực tế, không có việc xác minh hiện trạng đất, không đối chiếu hồ sơ quản lý đất đai. Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Liêm đã thẩm định nhưng cũng không đến thực địa để điều tra. 

Dựa vào tờ trình cấp dưới, ông Lê Văn Thư, khi đó là Chủ tịch UBND huyện Từ Liêm ký quyết định phê duyệt phương án bồi thường cho 29 hộ gia đình nhận số tiền 20,9 tỷ đồng. 

Căn cứ vào quyết định trên, Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Hà Nội đã chi trả tiền mặt cho các hộ dân số tiền trên. Sau khi cơ quan điều tra xác minh, năm 2013, UBND huyện Từ Liêm mới ra các quyết định thu hồi và hủy bỏ quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường với 4 hộ dân số tiền là 576 triệu đồng. Đến nay còn 20,4 tỷ đồng chưa thu hồi được.

Quá trình điều tra, các bị can khai lý do không đi thực địa vì năm 2008, trên địa bàn xã Xuân Đỉnh có trận lũ lớn làm mất hết bờ vùng, bờ thừa nên khó xác định. 

Ông Khiêm chỉ đạo cấp dưới căn cứ vào bản kê khai và hồ sơ quản lý đất để xác nhận. Cáo trạng còn xác định, từ tháng 6-11-2010, có 11 hộ gia đình kê khai 4.929 m2 đất mương, đường giao thông là đất nông nghiệp để nhận bồi thường 5,9 tỷ đồng. 

Liên quan đến vụ án này, có 29 hộ nhận đất và 11 hộ gia đình kê đất nhận tiền đền bù sai quy định nhưng chưa đến mức xử lý bằng hình sự. Do thời hiệu xử phạt hành chính đã hết nên cơ quan điều tra không đề cập xử lý.

3 bị cáo bị truy tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ gồm: Nguyễn Hữu Khiêm (SN 1967, nguyên Chủ tịch UBND xã Xuân Đỉnh), Nguyễn Thị Xuân Hương (SN 1979, nguyên cán bộ địa chính xã Xuân Đỉnh) và Nguyễn Thị Gấm (SN 1962, nguyên Chủ nhiệm Hợp tác xã Xuân Đỉnh). 

5 bị cáo bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng gồm: Nguyễn Minh Công (SN 1959, nguyên cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Liêm), Lục Văn Cường (SN 1963, nguyên Phó trưởng Phòng Giải phóng mặt bằng- Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Hà Nội), Nguyễn Tuấn Anh (SN 1978, nguyên cán bộ phòng giải phóng mặt bằng- Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Hà Nội), Hoàng Minh Đức (SN 1980, nguyên cán bộ Ban bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Từ Liêm) và Vũ Quý Dương (SN 1967, nguyên Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Liêm).

Trong hai ngày đầu xét xử vụ án này, HĐXX tiến hành thẩm vấn các bị cáo về hành vi sai phạm như cáo trạng đã xác định. Theo kế hoạch, phiên toà sẽ diễn ra trong nhiều ngày.