Nhận diện các dấu hiệu lừa đảo bằng công nghệ Deepfake để tránh "sập bẫy"

07:14 08/05/2023

Thời gian gần đây, xuất hiện một thủ đoạn lừa đảo mới, hết sức tinh vi khiến không ít người dùng "sập bẫy". Đó là đối tượng lợi dụng công nghệ Deepfake (công nghệ ứng dụng trí tuệ nhân tạo) để tạo ra các đoạn video với hình ảnh, khuôn mặt nhân vật giống hệt như hình ảnh của người dùng muốn giả mạo để yêu cầu "nạn nhân" chuyển tiền.

Các chuyên gia của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã đưa ra một số khuyến cáo giúp người dùng dễ "nhận diện" trong bối cảnh thủ đoạn lừa đảo này được dự báo sẽ "nở rộ" trong thời gian tới. Deepfake AI ban đầu vốn được sinh ra cho mục đích giải trí, giúp người dùng lồng khuôn mặt, giọng nói của mình vào các nhân vật yêu thích trên video mà vẫn đảm bảo hoạt động giống như được quay thực tế.

Thế nhưng hiện nay, ngoài mục đích giải trí như trên, các đối tượng tội phạm đã lợi dụng công nghệ này để tạo ra video giả mạo người khác, giúp chúng thực hiện các vụ lừa đảo hoặc lan truyền tin giả, tin thất thiệt trên mạng.

Người dùng cần cảnh giác với thủ đoạn sử dụng công nghệ Deepfake để lừa đảo. Ảnh minh hoạ

Theo các chuyên gia về an toàn thông tin, kẻ gian thường chiếm đoạt tài khoản Zalo, Facebook hoặc tạo tài khoản giống hệt người thân của nạn nhân, tiếp đó thu thập hình ảnh, giọng nói và dùng công nghệ Deepfake tạo ra video giả mạo. Sau đó, chúng sẽ dùng tài khoản giả hoặc các tài khoản mạng xã hội chiếm được để nhắn tin mượn tiền hoặc nhờ chuyển tiền hoặc thông báo người thân của nạn nhân gặp nguy hiểm cần tiền gấp...

Chiêu thức này tuy không quá mới nhưng đã trở nên tinh vi hơn khi kẻ gian đồng thời thực hiện cuộc gọi video mạo danh, phát video giả nhằm xác thực thông tin cho tài khoản giả, tăng độ tin cậy để thực hiện trót lọt hành vi lừa đảo. Các video này có thể khiến người xem tin rằng họ đang nhìn thấy và nghe thấy người thật đang nói chuyện. Và trên thực tế đã có không ít người đã trở thành nạn nhân của thủ đoạn lừa đảo này.

Thông tin thêm về thủ đoạn lừa đảo này, ông Trần Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT cho biết: Thời gian gần đây, tại Việt Nam đang bùng nổ các cuộc gọi lừa đảo trực tuyến Deepfake. Ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh của người dân, các chuyên gia Cục An toàn thông tin đã thực hiện phân tích và đưa ra cảnh báo rộng rãi.

Theo chia sẻ của ông Hưng, Deepfake đang là một mối đe dọa đối với sự trung thực và tin cậy của video và hình ảnh. Nó có thể được sử dụng không chỉ để lừa đảo trực tuyến mà còn cho các mục đích khác như tấn công chính trị, tạo ra những tin tức giả mạo hoặc phá hoại danh tiếng của người khác... Để nhận diện cuộc gọi lừa đảo Deepfake, theo đại diện Cục An toàn thông tin, bằng mắt thường vẫn có thể có một số dấu hiệu nhận biết như thời gian gọi thường rất ngắn, chỉ vài giây. Bên cạnh đó, khuôn mặt của người gọi thường thiếu tính cảm xúc và khá "trơ" khi nói hoặc tư thế của họ trông lúng túng, không tự nhiên, hướng đầu và cơ thể của họ trong video không nhất quán với nhau. Ngoài ra, có thể thấy màu da của nhân vật trong video bất thường, ánh sáng kỳ lạ và bóng đổ không đúng vị trí. Điều này có thể khiến video trông rất giả tạo và không tự nhiên; âm thanh sẽ không đồng nhất với hình ảnh, có nhiều tiếng ồn bị lạc vào clip hoặc clip không có âm thanh.

"Đáng chú ý, cuộc gọi lừa đảo Deepfake thường xảy ra tình huống mà tài khoản chuyển tiền không phải của người đang thực hiện cuộc gọi. Thường kẻ gian sẽ ngắt giữa chừng, bảo là mất sóng, sóng yếu... Các yếu tố kỳ lạ như trên là báo hiệu đỏ của Deepfake. Người dân nên cảnh giác và tuyệt đối bình tĩnh để xác minh kỹ thông tin bằng cách gọi điện thoại trực tiếp (không gọi qua Zalo, Facebook hoặc các ứng dụng khác) trước khi quyết định chuyển tiền", ông Hưng cảnh báo.

Để ngăn chặn các cuộc gọi lừa đảo trực tuyến sử dụng AI, đại diện Cục An toàn thông tin cho biết, công nghệ thay đổi hàng ngày, cuộc chiến chống lại lừa đảo trực tuyến là trường kỳ. Chống lừa đảo trực tuyến không đơn giản về mặt công nghệ mà cần có giải pháp về mặt pháp lý. Không chỉ Việt Nam, chính phủ các nước, các doanh nghiệp công nghệ cùng phải chung tay để phát hiện, ngăn chặn.

"Trong lúc chúng ta chờ giải pháp kỹ thuật để ngăn chặn triệt để được các hình thức này thì rất cần các cơ quan truyền thông tuyên truyền rộng rãi tới người dân các dấu hiệu nhận biết, cảnh giác, nắm bắt kịp thời các thông tin và thủ đoạn để đề phòng các cuộc lừa đảo trực tuyến"- ông Hưng cho hay.

Hùng Quân

Có thể khẳng định rằng, với Đề án 06 và ứng dụng VNeID do Bộ Công an chủ công xây dựng đã được phát triển mạnh mẽ, trở nên quen thuộc, thiết yếu trong công cuộc chuyển đổi số của người dân Việt Nam nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng. Năm 2024, thành phố đã triển khai ứng dụng hiệu quả VNeID trong chuyển đổi số, góp phần phát triển nhanh, bền vững kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Sáng mai (24/12), TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử 17 bị cáo trong vụ án chuyến bay giải cứu (giai đoạn 2) về các tội: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Che giấu tội phạm”.

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 (Vietnam Defence Expo 2024) là một sự kiện quy mô lớn, thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ giới chuyên gia và truyền thông quốc tế. Đây không chỉ là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế trong hợp tác quốc phòng toàn cầu mà còn là dịp để giới thiệu các thành tựu quốc phòng cũng như thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Một cây cầu nối hai tiểu bang ở phía Bắc và Đông Bắc Brazil đã bị sập ngày 22/12 (giờ địa phương) khi các phương tiện đang băng qua, khiến ít nhất một người tử vong và làm đổ axit sunfuric vào sông Tocantins.

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã hoàn tất cáo trạng và chuyển hồ sơ sang Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đưa ra xét xử sơ thẩm 5 bị cáo gồm: Mai Thị Thanh Thủy (SN 1964, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Tài Thắng - Công ty Tài Thắng); Lê Tuấn Tú (SN 1987, con trai bị cáo Thủy, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại Quốc tế Tuấn Phát - Công ty Tuấn Phát); 2 nhân viên kế toán 2 công ty gồm: Đinh Thị Lan Hương (SN 1980), Nguyễn Thị Phương (SN 1987); Trịnh Thị Thanh Hòa (SN 1984, thủ kho kiêm thủ quỹ 2 công ty) về tội "Vi phạm các quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại Điều 221, khoản 1, khoản 3 - Bộ luật Hình sự.

Không thụ động chờ các chính sách ưu đãi từ Trung ương, ngày càng nhiều tỉnh, thành phố chủ động thu hút các đoàn làm phim nhằm tích cực đẩy mạnh quảng bá địa phương, thu hút khách du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại từng điểm đến. Đây là động thái cần thiết, không chỉ có lợi cho điện ảnh mà còn có lợi cho các địa phương, mặc dù, việc triển khai này bị cho là khá muộn so với nhiều quốc gia khác.

Kinh tế toàn cầu trong năm 2024 đã chứng tỏ khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trước một loạt thách thức lớn. Từ những căng thẳng địa chính trị kéo dài ở Ukraine và Trung Đông, cho đến những vấn đề nội tại như lạm phát và bất ổn thị trường lao động, bức tranh kinh tế thế giới mang đến cả những tín hiệu tích cực lẫn bài học quý giá. Các nền kinh tế lớn và mới nổi đều tìm cách vượt qua nghịch cảnh, tạo động lực để tiếp tục tiến lên trong bối cảnh biến động không ngừng.

Với khoảng 1,2 triệu lao động từ các tỉnh, thành khác đến Bình Dương sinh sống và làm việc đã góp phần rất lớn để phát triển kinh tế của vùng đất công nghiệp Bình Dương. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng kéo theo không ít đối tượng "đầu trộm đuôi cướp", "đá cá lăn dưa" và những thành phần bất hảo, côn đồ tìm đến ẩn náu và gây án…

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文