Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung tăng nhiệt
Ngày 17-9, Nhà Trắng dẫn toàn văn tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump với những lời lẽ đanh thép về việc áp thuế bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc: “Suốt nhiều tháng qua, chúng tôi đã hối thúc Trung Quốc thay đổi các chính sách không công bằng cũng như cần đối xử công bằng và có qua có lại với các công ty của Mỹ.
Chúng tôi đã chỉ rõ cần những thay đổi gì và cho Trung Quốc cơ hội để đối xử công bằng hơn với chúng tôi. Tuy nhiên, cho đến nay, Trung Quốc vẫn không cho thấy thiện chí sẵn sàng thay đổi các chính sách này”.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thêm thuế nhằm vào 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Ảnh: Reuters |
“Tôi đã chỉ thị cho Cơ quan đại diện thương mại Mỹ tiếp tục áp thuế bổ sung đối với 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc”, Tổng thống Mỹ tuyên bố. Theo đó, mức thuế bổ sung 10% sẽ được áp dụng từ ngày 24-9 cho đến hết năm 2018. Từ ngày 1-1-2019, mức thuế bổ sung sẽ tăng lên 25%.
Tuyên bố này là bước đi tiếp theo kể từ sau khi cơ quan thương mại Mỹ ngày 10-7 công bố danh sách hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD sẽ bị đánh thuế, trực tiếp đẩy căng thẳng thương mại giữa hai nước lên một cấp độ mới.
Cũng trong bài tuyên bố, ông chủ Nhà Trắng đã không ngần ngại “đe dọa rằng, nếu Trung Quốc có hành động đáp trả với người nông dân hoặc các ngành khác của Mỹ, Washington sẽ “ngay lập tức chuyển đến giai đoạn 3, áp thuế lên khoảng 267 tỷ USD hàng nhập khẩu nữa.
Điều này đồng nghĩa với việc gần như tất cả hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ sẽ phải chịu mức thuế mới. “Với vai trò là Tổng thống, nhiệm vụ của tôi là bảo vệ quyền lợi của người lao động cả 2 giới, người nông dân, các doanh nghiệp và bản thân nước Mỹ. Chính quyền của tôi sẽ không chịu đứng yên khi những quyền lợi đó bị tấn công”, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh.
Ngay lập tức sau khi tuyên bố của Tổng thống Mỹ được đưa ra, Bộ Thương mại Trung Quốc đã khẳng định sẽ đáp trả “đòn tấn công” của ông Donald Trump bằng cách áp thuế lên 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ, tương đương với khoảng 85-95% hàng nhập khẩu Mỹ vào Trung Quốc, Bloomberg đưa tin.
Trước đó, phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ ngày 17-9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cũng nhấn mạnh, trong trường hợp Mỹ áp dụng bất kỳ mức thuế bổ sung nào đối với Trung Quốc, Trung Quốc sẽ thực hiện “các biện pháp đối phó cần thiết và kiên quyết bảo vệ các quyền lợi và lợi ích hợp pháp” của mình.
“Chúng tôi luôn tin tưởng rằng đối thoại và đàm phán trên cơ sở tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau là cách duy nhất để giải quyết vấn đề thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho biết. Theo một đăng tải trên website của Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 18-9, Bộ trưởng Thương mại nước này Chung Sơn trong cuộc hội đàm với đại diện của 6 công ty đa quốc gia đã khẳng định chủ nghĩa đơn phương và bảo hộ của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến các lợi ích của cả chính Mỹ và Trung Quốc, cũng như gây phương hại cho nền kinh tế toàn cầu.
Tính đến thời điểm hiện tại, Mỹ đã áp thuế 25% đối với 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Trung Quốc cũng áp thuế tương tự đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, đồng thời đe dọa sẽ đáp trả mạnh tay đối với các đợt đánh thuế mới của Mỹ. Tuyên bố ngày 17-9 của Tổng thống Mỹ Donald Trump được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán diễn ra liên tiếp trong nhiều tháng qua giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm giảm căng thẳng thương mại đều rơi vào bế tắc do có quá nhiều sự khác biệt về quan điểm và chính sách thương mại giữa hai bên.
Quan trọng hơn, động thái áp thuế bổ sung của Mỹ được công bố ngay trước thời điểm Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc cùng phái đoàn dự kiến sẽ đến Mỹ vào tuần tới để tham gia vòng đàm phán thương mại mới. Tờ South China Morning Post ngày 18-9 dẫn một nguồn tin chính phủ cho biết, Bắc Kinh có khả năng sẽ không cử phái đoàn thương mại tới Washington sau động thái này, gián tiếp dẫn đến sự đổ vỡ trong triển vọng đàm phán giữa hai bên.
Cùng ngày, Reuters đưa tin, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã triệu tập một cuộc họp để thảo luận về cách thức đối phó của Bắc Kinh đối với quyết định áp thuế của Mỹ.
Trong một bài viết ngày 16-9, báo Global Times bình luận rằng việc chính quyền Tổng thống Donald Trump tìm cách leo thang căng thẳng để giành được lợi thế tại bàn đàm phán với Trung Quốc là điều không mới. Và Bắc Kinh sẽ “không chỉ phòng thủ” trước các đòn tấn công của Mỹ trong cuộc chiến thương mại này.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, cả hai cường quốc đều hiểu rõ nền kinh tế nước mình sẽ hứng chịu tổn thất nghiêm trọng trong cuộc chiến tranh thương mại và hẳn sẽ không muốn cuộc chiến “ăn miếng trả miếng” kéo dài. Vì lẽ đó, dù sớm hay muộn, Mỹ và Trung Quốc sẽ phải tìm cách đạt được một thỏa thuận để hóa giải cuộc chiến thương mại “không kẻ thắng, người thua”.