Dấu hiệu rạn nứt quan hệ Philippines-Mỹ

• Mỹ và Philippines bàn cách đối phó với Trung Quốc trên Biển Đông
• Mỹ sẽ triển khai 8 căn cứ quân sự ở Philippines

Trong bài phát biểu tại một lễ kỷ niệm của lực lượng không quân Philippines ở ngoại ô thành phố Pasay, phía Đông Nam Manila, Tổng thống Rodrigo Duterte cho biết, Manila sẽ không tham gia tuần tra chung với Mỹ hay bất cứ quốc gia nào khác tại các vùng biển tranh chấp trên Biển Đông nhằm tránh rắc rối với nước thứ 3.

Ông Rodrigo Duterte cũng cho biết, Philippines sẽ không cắt đứt quan hệ với các nước đồng minh nhưng sẽ không còn là một nước nhỏ chịu sự chi phối bởi một nước lớn khác mà sẽ theo đuổi con đường riêng của mình.

Tổng thống Philippines nói: “Chúng tôi không muốn cắt đứt mối quan hệ mang lại nhiều lợi ích với những nước đồng minh. Chúng tôi cũng sẽ không tham gia các cuộc tuần tra chung trên biển. Tôi không cho phép điều đó xảy ra vì không muốn Philipines rơi vào tình thế thù địch với nước thứ 3”.

Đồng thời, ông Rodrigo Duterte còn tiết lộ rằng, ông đã yêu cầu giới chức quốc phòng mua vũ khí từ Trung Quốc và từ Nga để tăng cường quan hệ hợp tác với các nước này.

Giới quan sát ngay lập tức đã nhận định rằng, Tổng thống Philippines đang ngày càng muốn tỏ rõ sự độc lập của nước này trước ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực.

Cách đây 2 ngày, ông Rodrigo Duterte, tại lễ nhậm chức của các quan chức mới được bổ nhiệm được tổ chức ở Phủ Tổng thống, nhà lãnh đạo này cũng đã nhấn mạnh rằng ông không muốn bất hòa với Mỹ nhưng các lực lượng đặc nhiệm của Mỹ nên rời khỏi miền Nam Philippines.

Tổng thống Philippines giải thích rằng, ông muốn lực lượng Mỹ rời khỏi Mindanao bởi sự có mặt của họ tại đây là không cần thiết nữa, ngược lại, các binh sĩ Mỹ đang trở thành mục tiêu tấn công hàng đầu của các nhóm vũ trang chuyên bắt cóc đòi tiền chuộc.

Chưa hết, ông Rodrigo Duterte còn cho biết thêm rằng ông đã muốn đề cập việc này với Tổng thống Mỹ Barack Obama khi tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị khác tại Lào hồi tuần trước. Nhưng ông chưa có dịp để nói, vì thế Philippines sẽ chính thức gửi yêu cầu này tới Mỹ trong thời gian sớm nhất.

Hiện chưa rõ kế hoạch và thời gian cụ thể cho việc rút hết lực lượng đặc nhiệm Mỹ khỏi Philippines. Hãng tin Reuters cho biết. lực lượng đặc nhiệm Mỹ tại Philippnes đang thực hiện nhiệm vụ cố vấn hoạt động chống các phần tử Hồi giáo cực đoan tại nước này. Quân số của lực lượng này vào khoảng 500-600 người. Như yêu cầu của Tổng thống Rodrigo Duterte thì trước khi rút hết lực lượng đặc nhiệm, Mỹ sẽ từ từ giảm quân số xuống còn 200 người.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin cũng đã xác nhận thông tin này và cho biết, ngay cả khi lực lượng đặc nhiệm Mỹ rút khỏi Mindanao thì Philippines vẫn tôn trọng và tiếp tục tuân thủ các cam kết và nghĩa vụ đối với Mỹ.

Còn người phát ngôn quân đội Philippines Restituto Padilla thì nói: “Những tuyên bố mới đây của Tổng thống sẽ chỉ ảnh hưởng tới một số quân nhân Mỹ, những người chủ yếu bị hạn chế hoạt động ở thành phố Zamboanga, miền Nam Philippines. Mối quan hệ quốc phòng Philippines-Mỹ vẫn vững mạnh”.

Trên thực tế, hai đồng minh lâu năm Philippines và Mỹ trong một vài năm gần đây liên tục gặp trở ngại, đặc biệt là sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên nắm quyền hồi tháng 6. Tuy nhiên, như nhận định của các nhà phân tích thì dù tính khí của ông Rodrigo Duterte có thất thường thế nào cũng không thể gạt bỏ được mối quan hệ với Mỹ.

Ngược lại, Mỹ cũng sẽ không muốn căng thẳng với Philippines bởi quốc gia này luôn đóng vai trò trung tâm trong chính sách xoay trục của Washington tại châu Á cũng như trong việc ngăn chặn “tham vọng độc chiếm Biển Đông” của Trung Quốc.