Kỷ nguyên mới và ẩn số về tân Tổng thống Myanmar

• Bầu cử Myanmar: Đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ thận trọng đón nhận chiến thắng
• Bước chuyển mình quan trọng tại Myanmar
• Bầu cử Myanmar, USDP thừa nhận thất bại

Theo lịch trình, kết quả cuối cùng của cuộc tổng tuyển cử hôm 8-11 sẽ được công bố vào ngày 10/11. Tuy nhiên, đến tận 15h ngày 11/11, Ủy ban bầu cử Liên bang Myanmar (MUEC) mới ra tuyên bố rằng, bà Aung San Suu Kyi đã giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua và được bầu lại vào Hạ viện Myanmar. 

Trước đó, MUEC cũng công bố thêm 179 ghế nghị sĩ ở 3 cấp gồm Thượng viện, Hạ viện và nghị viện vùng hoặc bang. Trong tổng số 33 ghế Thượng viện đầu tiên được công bố, đảng NLD của bà Saan Suu Kyi đã giành được 29 ghế, đảng Đoàn kết và Phát triển liên bang cầm quyền (USDP) chỉ giành được 2 ghế. Hai ghế còn lại thuộc về 1 ứng cử viên độc lập và 1 thuộc về đảng thiểu số. Hôm 10/11, kết quả kiểm phiếu ngày đầu tiên của MUEC cũng cho thấy  có 106 nghị sĩ đã trúng cử, trong đó đảng NLD giành được 96 ghế nghị viện ở hai cấp. 

Xuất hiện trên ban công tại trụ sở đảng NLD tại thủ đô Yangon sáng 10/11, bà Aung San Suu Kyi đã kêu gọi những người ủng hộ đảng NLD cần kiên nhẫn để đợi kết quả bầu cử chính thức. Bà Aung San Suu Kyi cho biết, mặc dù tại một số nơi, những người ủng hộ NLD đã ăn mừng chiến thắng khi kết quả kiểm phiếu ban đầu được thông báo, song NLD vẫn cần phải thận trọng hơn. Thủ lĩnh NLD nói:

“Chiến thắng hay thất bại, điều này không quan trọng. Điều quan trọng là chúng ta chiến thắng như thế nào, còn nếu thất bại thì phải hiểu tại sao. Tất cả ứng cử viên không giành chiến thắng đều phải chấp nhận người thắng cuộc nhưng điều quan trọng là không được khiêu khích những người không giành chiến thắng, không được làm họ xấu hổ. Đây mới là nền dân chủ thực sự”.

Có thể nói rằng, cho đến nay, Myanmar đã trải qua những ngày bầu cử hòa bình, trật tự với sự phấn khởi của các cử tri. Trưởng phái đoàn giám sát bầu cử của Liên minh châu Âu (EU) Alexander Graf Lambsdorff khẳng định, cuộc tổng tuyển cử đã được tổ chức tốt và cử tri đã thực sự bầu chọn cho các ứng cử viên. Việc dần công bố kết quả bầu cử cũng cho thấy khả năng cục diện lên nắm quyền lãnh đạo đất nước của các đảng chính trị trong tương lai. 

Myanmar đang hướng tới sự hợp tác và hòa giải giữa các bên song theo nhiều nhà phân tích, cuộc tổng tuyển cử này vẫn chưa dẫn đến một Myanmar hoàn toàn dân chủ. Bởi lẽ, Hiến pháp do quân đội soạn thảo đảm bảo rằng 1/4 trong tổng số 664 ghế trong Quốc hội thuộc về lực lượng quân đội mà không cần bầu cử. Quân đội có quyền lật đổ chính phủ trong một số tình huống nhất định cũng như kiểm soát nền kinh tế thông qua các công ty lớn. 

Và điều đặc biệt là dẫu đảng NLD có giành thắng lợi đa số đi chăng nữa, bà Aung San Suu Kyi cũng không được phép trở thành Tổng thống vì hiến pháp cấm người có vợ, chồng hay con nước ngoài trong khi chồng và hai con của bà mang quốc tịch Anh. 

Nhưng cuộc bầu cử ở Myanmar, như Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã nhận định, vẫn là một bước tiến quan trọng, mở ra một kỷ nguyên mới, giúp nước này ổn định chính trị, từ đó tập trung phát triển kinh tế, góp phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển trong khu vực.

Điều thu hút sự quan tâm chú ý của dư luận lúc này là bà Aung San Suu Kyi sẽ chia sẻ quyền lực với quân đội như thế nào. Theo luật Myanmar, sau khi kết quả bầu cử được công bố, Quốc hội mới và quân đội sẽ đề cử 3 ứng viên rồi bầu chọn 1 người làm Tổng thống, hai người còn lại sẽ trở thành Phó Tổng thống. Tổng thống được chọn sẽ thành lập chính phủ sau đó. 

Hiện tại có 3 ứng viên được bà Aung San Suu Kyi lựa chọn sẽ thay thế bà làm Tổng thống. Đây đều là những nhân vật tin cậy của thủ lĩnh đảng NLD. Một số nhà phân tích cho rằng, danh sách 3 nhân vật được đưa ra cho thấy, dù không nắm được chiếc ghế Tổng thống, song bà Aung San Suu Kyi vẫn có cách điều hành chính phủ. 

Trước đó, trong nhiều tuyên bố đưa ra, thủ lĩnh đảng NLD vẫn nói rằng, nếu NLD giành chiến thắng, bà sẽ giữ một vị trí cao hơn cả Tổng thống. Đồng thời, bà Aung San Suu Kyi vẫn kêu gọi tiến hành các cuộc đàm phán “hòa giải dân tộc” với Tư lệnh Lực lượng vũ trang Min Aung Hlaing, Tổng thống Thein Sein và Chủ tịch Hạ viện Shwe Mann. Hiện Chủ tịch Hạ viện Shwe Mann đã đăng một thông điệp trên trang mạng Facebook nói rằng ông đã nhận được thư và dự kiến sẽ gặp bà Ang San Suu Kyi vào tuần tới để thảo luận về vấn đề hòa hợp dân tộc.