Những thông tin xung quanh sự an toàn của máy bay Boeing 737 MAX

• Mỹ quyết không cấm máy bay Boeing sau hai vụ tai nạn thảm khốc
• Ám ảnh khoảnh khắc máy bay Ethiopia lao thẳng xuống đất
• Gia đình cơ trưởng vụ rơi máy bay Ethiopia nói gì?

Những dấu hiệu quan ngại

Ngày 10-3, toàn bộ 157 hành khách và phi hành đoàn trên chiếc máy bay Boeing 737 MAX của Hãng hàng không Ethiopian Airlines đã thiệt mạng sau khi chiếc máy bay này đâm xuống đất. Trước đó, hồi tháng 10-2018, một máy bay 737 MAX của Hãng hàng không Lion Air của Indonesia đã gặp nạn và rơi xuống biển Java chỉ 13 phút sau khi cất cánh rời Jakarta, khiến toàn bộ 189 người trên máy bay thiệt mạng. Cả Lion Air và Ethiopian Airlines đều là những hãng hàng không có uy tín.

Theo Giám đốc điều hành của Ethiopian Airlines, Tewolde Gebre Mariam, trước thời điểm xảy ra vụ tai nạn thảm khốc trên, phi công đã báo cáo gặp sự cố và đề nghị quay lại sân bay. Vào thời điểm máy bay cất cánh, thời tiết rất thuận lợi. Hiện còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào, song một số chuyên gia trong ngành hàng không cho rằng có sự tương đồng giữa hai vụ tai nạn máy bay trên.

Giống như Lion Air, máy bay Boeing 737 MAX của Ethiopian Airlines gặp nạn ngay khi cất cánh và phi công trước đó đã thông báo gặp sự cố. Tuy nhiên, ông Michel Merluzeau, Giám đốc hãng Phân tích thị trường quốc phòng và hàng không vũ trụ, cho rằng đây mới chỉ vài điểm tương đồng và không thể đưa ra so sánh khi chưa có thông tin đáng tin cậy.

Theo nhận định của ông Merluzeau, Boeing 737 MAX là chương trình phát triển quan trọng của Tập đoàn Boeing trong 10 năm tới. Dự kiến, đến năm 2032, dòng máy báy này sẽ chiếm tới 64% sản lượng của Boeing. Boeing 737 MAX phải đối mặt với những hoài nghi ngày càng tăng kể từ sau vụ rơi máy bay của Hãng hàng không Lion Air. Trước đó, đã có vấn đề trong chương trình phát triển dòng máy bay hiện đại nhất này. Hồi tháng 5-2017, Boeing đã phải tạm dừng bay thử nghiệm 737 MAX do quan ngại về chất lượng động cơ do CFM International sản xuất. Tiếp đó, hai vụ tai nạn của hãng Lion Air và của hãng Ethiopian Airlines là những đòn giáng mạnh vào Tập đoàn Boeing.

Sau vụ việc ngày 10-3, Boeing tuyên bố sẽ hoãn sự kiện ra mắt máy bay 777X theo kế hoạch diễn ra vào ngày 13-3 tới tại Seatle (Mỹ). “Chúng tôi sẽ tìm cơ hội khác trong một ngày gần đây để giới thiệu với thế giới dòng máy bay mới”, Boeing nói trong một tuyên bố đêm 10-3. Boeing cũng nhấn mạnh, hiện tại công ty này đang tập trung hỗ trợ Hãng hàng không Ethiopia các công tác kỹ thuật cần thiết liên quan đến việc điều tra nguyên nhân vụ tai nạn.

…tới sự thận trọng cần thiết vì sự an toàn

Một ngày sau vụ tai nạn, ngày 11-3, Hãng hàng không Ethiopian Airlines thông báo đã ngừng khai thác phi đội Boeing 737 MAX 8. Trong một tuyên bố trên mạng xã hội Twitter, Ethiopian Airlines nêu rõ: “Sau vụ tai nạn thảm khốc của máy bay mang số hiệu ET 302... Hãng hàng không Ethiopian Airlines đã quyết định ngừng hoạt động của toàn bộ phi đội B-737-8 MAX từ ngày hôm qua 10-3 cho tới khi có thông báo tiếp theo. Mặc dù chúng tôi vẫn chưa biết nguyên nhân dẫn tới vụ tai nạn song chúng tôi phải quyết định ngừng hoạt động của phi đội đặc biệt này như một sự phòng ngừa an toàn bổ sung”.

Cùng ngày, Cơ quan Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) thông báo đã chỉ thị cho các hãng hàng không nội địa ngừng khai thác thương mại đối với tất cả máy bay Boeing 737 MAX kể từ 18h (giờ địa phương - 17h giờ Việt Nam). Trong tuyên bố của mình, CAAC cho biết cơ quan này sẽ thông báo với các hãng hàng không trong nước về thời điểm có thể nối lại các chuyến bay của dòng sản phẩm Boeing 737 MAX, sau khi xác thực được những biện pháp cần thiết để bảo đảm độ an toàn của máy bay.

CAAC đã liên hệ với hãng chế tạo máy bay Boeing và Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA). Theo CAAC, cả hai vụ tai nạn máy bay gần đây nhất trên thế giới đều liên quan đến dòng máy bay 737 MAX 8 của Boeing và cùng xảy ra khi vừa cất cánh, trong bối cảnh gần giống nhau. Theo trang web FlightRadar 24, hiện không có máy bay Boeing 737 MAX 8 của Trung Quốc đang hoạt động. Phần lớn trong tổng số 15 chiếc 737 MAX 8 của nước này đã hạ cánh trong ngày 10-3 và chỉ còn 2 chuyến bay quốc tế hạ cánh vào sáng 11-3.

Trong khi đó, cùng ngày, Hàn Quốc đã quyết định triển khai công tác kiểm tra hai máy bay chở khách Boeing 737 MAX 8 nhằm đề phòng nguy cơ sau vụ tai nạn của Hãng hàng không Ethiopia Airlines. Theo ông Oh Sung-oun, quan chức phụ trách các vấn đề vận hành bay của Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc, một nhóm gồm bốn quan chức sẽ tới Eastar Jet, hãng hàng không giá rẻ của Hàn Quốc, để tiến hành kiểm tra hệ thống lái tự động và những hệ thống liên quan khác trên hai chiếc Boeing 737 MAX 8 của hãng này.

Ông Oh Sung-oun cho biết công tác kiểm tra sẽ kết thúc vào ngày 15-3 tới và cơ quan này chưa có kế hoạch đình chỉ bay đối với những chiếc Boeing 737 MAX 8 của Eastar Jet. Cũng theo ông Oh Sung-oun, các cơ quan chức năng Hàn Quốc sẽ đưa ra biện pháp trì hoãn hoặc đình chỉ kế hoạch ra mắt các máy bay Boeing 737 MAX 8 nếu phát hiện vấn đề trên những máy bay này.

Và những lời chia buồn

Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 11-3 đã bày tỏ đau buồn trước thông tin chiếc máy bay của Hãng hàng không Ethiopian Airlines gặp nạn khiến toàn bộ 157 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng, trong đó có hàng chục nhân viên LHQ. Người phát ngôn Tổng Thư ký LHQ, ông Stephane Dujarric nêu rõ, Tổng Thư ký gửi lời chia buồn chân thành nhất tới gia đình các nạn nhân, trong đó có cả các đồng nghiệp của ông tại LHQ, cũng như Chính phủ và nhân dân Ethiopia.

Theo ông Stephane Dujarric, LHQ sẽ liên tục thông tin tới giới chức Ethiopia cũng như phối hợp chặt chẽ với nước này để công bố chi tiết danh tính các nhân viên LHQ đã thiệt mạng trong thảm họa máy bay trên. Trong khi đó, Tổng Giám đốc Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) Antonio Vitorino xác nhận ít nhất 19 nhân viên LHQ và các tổ chức liên kết đã thiệt mạng trong vụ tai nạn thảm khốc trên.

Theo ông Antonio Vitorino, ngoài nhân viên IOM, các cơ quan như Chương trình Lương thực thế giới (WFP), Cơ quan Tị nạn LHQ (UNRA), Ngân hàng Thế giới (WB), Cơ quan Môi trường LHQ (UNEA)... cũng có nhân viên tử nạn trong vụ này. Giám đốc WFP Davis Beasley cho biết ít nhất 7 nhân viên của cơ quan này đã thiệt mạng.

Các nước tiếp tục bày tỏ chia buồn tới các gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn trên cũng như bày tỏ tình đoàn kết với nhân dân Ethiopia. Trong một tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng bày tỏ hy vọng sẽ sớm xác định được nguyên nhân vụ tai nạn máy bay của Hãng hàng không Ethiopia Airlines và cung cấp cho phía Trung Quốc thông tin về tiến trình cuộc điều tra theo cách thích hợp nhất. Ông Lục Khảng cũng gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới gia đình các nạn nhân, khẳng định có 8 công dân Trung Quốc trên máy bay.

Ông Lục Khảng nhấn mạnh Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Đại sứ quán nước này tại Ethiopia sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình cũng như nỗ lực hết sức để hỗ trợ gia đình các công dân Trung Quốc thiệt mạng.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mexico xác nhận có một công dân nữ của nước này trên chuyến bay gặp nạn. Đại sứ quán Mexico tại Ethiopia đã liên hệ với gia đình nạn nhân và tuyên bố sẵn sàng tạo mọi điều kiện về cung cấp thông tin cũng như trợ giúp lãnh sự với thân nhân của công dân xấu số.

Chính phủ Mexico cũng bày tỏ tình đoàn kết và lời chia buồn tới gia đình của những người tử nạn. Trong tuyên bố chia buồn của Bộ Ngoại giao Mỹ, Phó phát ngôn viên bộ này Robert Palladino xác nhận ít nhất 8 công dân Mỹ nằm trong số những nạn nhân, đồng thời cho biết các đại sứ quán Mỹ tại Addis Ababa (Ethiopia) và Nairobi (Kenya) đang phối hợp với nhà chức trách Ethiopia để hỗ trợ giải quyết.