Ảnh hậu sân khấu Mộng Tuyền: Hồng nhan lận đận

Ký giả kịch trường nổi tiếng Trần Tấn Quốc có mở một cuộc trưng cầu ý kiến của khán giả và độc giả báo  Tiếng dội (1956), cô Kim Lan được tặng danh hiệu Hoa hậu cải lương. Từ sau giải thưởng đó, chỉ có thêm một người cũng được gọi là Hoa hậu cải lương đó là nữ nghệ sĩ Kim Loan - Mộng Tuyền. Kim Loan (Mộng Tuyền) được mỹ hiệu Ảnh hậu sân khấu của nhật báo  Trắng đen   (trước năm 1975) do độc giả, khán giả và các nhà báo uy tín bầu chọn.

Mộng Tuyền, cô đào thành công vang dội trên sân khấu và màn ảnh trước 1975 nhưng đi quá nửa đời người vẫn chưa tìm được cho mình một hạnh phúc đích thực. Dẫu vậy, người phụ nữ hồn nhiên này vẫn dám sống hết mình với nghệ thuật. Ở tuổi 64, bà vẫn quyết định làm liveshow cải lương tại Cần Thơ!

Vào nghề phải "độn ngực, mang giày cao"

Sinh năm 1947 tại Cần Thơ, Kim Loan tham gia ca hát từ những ngày còn rất nhỏ, tính đến nay đã hơn 50 năm ăn cơm nghệ thuật. Năm cô 11 tuổi, Kim Loan theo học cổ nhạc với sự chỉ bảo và dạy dỗ của thầy nhạc Ba Cứ. Kim Loan xem vợ chồng thầy Ba Cứ như là ba mẹ nuôi của mình. Cô bé Kim Loan cùng thầy rong ruổi trên những nẻo đường quê hương Cần Thơ, Vĩnh Long vừa học nghề vừa đi hát kiếm tiền gởi về giúp đỡ gia đình.

Năm 1961, Kim Loan đầu quân cho đoàn Hoa Sen tại Sài Gòn của ông bầu Bảy Cao. Còn nhỏ, chân mang giày cao gót hơn cả tấc, ngực độn cả lớp mút cho giống thiếu nữ, tập quan sát các đàn chị như Diệu Hiền, Ánh Hồng để hóa thân vào các vai người lớn, Kim Loan đã diễn xuất tròn vai Huyền trong vở "Nhà chợ một đêm mưa" - vai diễn đã đưa Kim Loan bước ra ánh sáng sân khấu nơi đô thành. Năm 1962, Kim Loan đầu quân cho đoàn Phương Nam và đã thành công khi thủ vai Xuân Hoa trong tuồng "Đông về lạng xác hoa" và Phương Loan trong vở "Nửa kiếp oan thù".

Được sự đưa đường dẫn lối của soạn giả Nguyễn Phương, bà bầu Thơ đã mời Kim Loan về đoàn Thanh Minh - Thanh Nga diễn chung với Thanh Nga, Ngọc Giàu, Bích Sơn… vào năm 1963. Bên cạnh một Thanh Nga tài sắc, một Ngọc Giàu hát hay, diễn giỏi, Kim Loan vẫn tỏa sáng và có vị trí riêng của mình.

Tài không đợi tuổi

Khi bà bầu Thơ cho dựng vở "Phu tử tòng tử", vai vũ nữ Thu Lan giao cho nữ nghệ sĩ Ngọc Giàu, nhưng vì có những chuyện riêng bất đồng với nhau, Ngọc Giàu không nhận vai và rời đoàn, bà bầu Thơ đã giao vai cho Kim Loan. Chính nhờ khả năng trình diễn xuất sắc khi thủ vai vũ nữ Thu Lan trong vở "Phu tử tòng tử", Kim Loan đã được trao tặng Huy chương vàng giải Thanh Tâm năm 1963, cùng năm với Bạch Tuyết, Trương Ánh Loan, Tấn Tài, Thanh Tú, Diệp Lang. Trong giai đoạn ở đoàn Thanh Minh - Thanh Nga, Mộng Tuyền từng cùng Thẩm Thúy Hằng chia nhau vai diễn vũ nữ Cẩm Lệ trong tuồng "Bóng chim tăm cá" cùng Thành Được, Thanh Tú, Ngọc Nuôi…

Khán giả mê cải lương cũng từng xem Thanh Nga và Mộng Tuyền cùng nhau thể hiện vai diễn Dương Quý Phi trong vở tuồng "An Lộc Sơn", vai cô con gái trong vở "Mẹ - Kỳ quan vũ trụ" trên sân khấu đoàn Tiếng hát dân tộc năm 1974…

Hoa khôi màn ảnh trắng đen

Trên truyền hình, trong các ban Bích Thuận, ban Mộng Tuyền, ban Kiều Mai Lý, ban Thanh Minh… Mộng Tuyền cũng thành công trong rất nhiều vai diễn khác nhau. Cô còn lập ban kịch Mộng Tuyền. Cuối năm 1966, Kim Loan bắt đầu được nhiều đạo diễn mời tham gia đóng phim, lúc này bên tân nhạc đang nổi lên một ca sĩ mới tên Kim Loan nên Kim Loan đổi nghệ danh là Mộng Tuyền. Từ khi đổi nghệ danh, tài năng và sự nghiệp của cô càng bước vào giai đoạn hoàng kim, tột đỉnh.

Sau ngày nữ nghệ sỹ Thanh Nga mất, Mộng Tuyền lại vụt sáng khi thay thế hầu như tất cả các vai Thanh Nga. Với vai Vân trong vở  Bóng tối và ánh sáng  (một vai diễn thành công của cố nghệ sĩ Thanh Nga), Mộng Tuyền đã đoạt HCV Hội diễn sân khấu toàn quốc tại Hải Phòng. Về đoàn Trần Hữu Trang, Mộng Tuyền hóa thân làm nàng  Kiều Nguyệt Nga  trong vở diễn cùng tên cũng rất ấn tượng bên cạnh Ngọc Giàu trong vai Lục Vân Tiên.

"Tứ đại mỹ nhân" làng điện ảnh

Cùng với nữ minh tinh Thẩm Thuý Hằng, Thanh Nga, Kiều Chinh - Mộng Tuyền là nữ diễn viên được xem là đại diện của "nhan sắc Sài Gòn". Xuất hiện trên màn bạc qua bộ phim đầu tiên "11 giờ 30" của đạo diễn Lê Hoàng Hoa, một bộ phim hành động, nhan sắc tươi mát của Mộng Tuyền đã tạo được dấu ấn đặc biệt. Năm 1970, Mộng Tuyền tham gia vai Loan trong phim "Chân trời tím" do Liên Ảnh sản xuất. Phim màu, màn ảnh đại vĩ tuyến, kinh phí 7 triệu đồng. Bộ phim đoạt ba giải vàng về văn học nghệ thuật trước năm 1975 và đạt doanh thu gần 50 triệu đồng.

Năm 1971, Mộng Tuyền cùng La Thoại Tân, Huy Cường, Thanh Lan xuất hiện trong "Gánh hàng hoa" của đạo diễn Lê Mộng Hoàng. Đây là một trong những phim màu màn ảnh rộng, hình ảnh và chất lượng thuộc hàng tốt của miền Nam khi ấy. Đây là một bộ phim ghi điểm son cho Mộng Tuyền trong nghề điện ảnh.

Đạo diễn Lê Hoàng Hoa người mời Mộng Tuyền tham gia phim ảnh đầu tiên nhận xét: "Vẻ đẹp trong sáng của Mộng Tuyền chính là một làn gió mới tươi mát, là con suối nhỏ nên thơ cho màn ảnh Sài Gòn". Sau năm 1976, Mộng Tuyền tham gia bộ phim truyền hình đầu tiên của thành Phố Hồ Chí Minh là "Cô Nhíp".

Nhiều khán giả sau giải phóng vẫn nhớ vai diễn đặc biệt của Mộng Tuyền, kỹ sư Tuyết Anh, trong phim "Trang giấy mới" của đạo diễn Lê Dân năm 1979. Đó chính là bước tiến quan trọng, là sự hòa nhập với đời sống văn nghệ của Mộng Tuyền sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất. Chuyện phim "Trang giấy mới" xoay quanh câu chuyện tốt và xấu, motif khá điển hình thời ấy.

Sau năm 1975, một xí nghiệp giấy được phục hồi sản xuất nhưng gặp phải khó khăn là bột giấy nhập từ nước ngoài vào đã hết, còn nguồn nguyên liệu trong nước thì không cung cấp đủ. Trước tình hình như vậy, Ban giám đốc nhà máy thành lập nhóm nghiên cứu chế tạo nguyên liệu trong nước để tự túc làm ra giấy. Kỹ sư Chính xin rút lui trong lúc cả nhóm đang nghiên cứu lại bột xen-lu-lô bằng gỗ thông, một thí nghiệm mà trước đây anh đã thất bại.

Nữ nghệ sỹ Mộng Tuyền trong vai Vương Thúy Kiều, Lê Quang Thanh Tâm vai Kim Trọng.

Cả nhóm phải đi Lâm Đồng, Long Khánh để nghiên cứu gỗ thông và gỗ cao su. Qua công tác, Lữ tỏ ra có năng lực và có phẩm chất, ngược lại Thành tìm mọi cách phá hoại kết quả của nhóm, xúi người yêu ở phòng hóa nghiệm làm sai công thức, biến đổi màu sắc của bột. Trước không khí phấn khởi, lao động khẩn trương của xí nghiệp, Chính thấy mình không thể đứng ngoài, anh đi Bảo Lộc tìm thêm nguồn nguyên liệu nữa cho xí nghiệp.

Tháng 9/1988 Mộng Tuyền định cư ở Pháp rồi chuyển sang sinh sống với chồng tại Úc. Cô chủ yếu ở nhà làm nội trợ, khi buồn, cô ra tiệm bán trái cây của người em phụ giúp hoặc tham gia ca hát tại các buổi sinh hoạt của Việt kiều. Về lại Việt Nam, Mộng Tuyền tham gia đóng phim "Tôi là ngôi sao", ra CD "Nhớ mãi mưa rừng", thực hiện Live show "Về với quê hương" (DVD Live show này do Rạng Đông phát hành) rất được khán giả yêu thích.

Hồng nhan "lận đận"

Tuy là một bóng hồng hương sắc nhưng nữ nghệ sĩ Mộng Tuyền kém may mắn trong đường tình duyên.

Lúc trẻ thì có nhiều soạn giả, công tử, đại gia, thiếu gia… kể cả những "ông lớn" theo đuổi "người đẹp Tây Đô" này. Sau biến cố Tết Mậu Thân, Mộng Tuyền lại lên xe hoa với Đại tá quân đội của chế độ cũ Nguyễn Văn Nam. Cuộc hôn nhân đầu tiên ngay trong ngày thành hôn đã là nỗi ám ảnh không ngờ với một cô gái còn trinh trắng trong năm 21 tuổi. Mộng Tuyền sống bên chồng với lòng biết ơn và sự trung thành, hy sinh.

Thời gian này, Mộng Tuyền thường đi nhà thờ Fatima vì cô đau khổ trước những đớn đau của cuộc đời mà từ trước khi còn là một cô đào hát trinh nguyên Tuyền không bao giờ biết được.

"Năm Mậu Thân 1968, thiết quân luật, 6 giờ chiều đã đóng cửa không cho ra đường, Mộng Tuyền  không đi hát được đành  phải lấy chồng để có tiền nuôi đại gia đình mấy chục con người. Nghệ sĩ hồi đó không khôn lanh như bây giờ, làm hôm nay, tiêu hết hôm nay, nghỉ hát bữa nào đứt tiền bữa đó, dù cát-xê đóng phim và đi hát được rất nhiều tiền. Chồng của Tuyền là quan chức, trước khi cưới, ông ta đã cho Mộng Tuyền một cặp táp Samsonite tiền, tới 10 triệu đồng. Vàng hồi đó có 3.000 đồng một lượng, nói vậy mới hình dung 10 triệu đồng lớn tới cỡ nào.Tuyền để tất cả tiền bạc lại cho cha, mẹ, kéo theo cả đàn em qua sống nhà chồng. Tuyền không có tình yêu nhưng có lòng biết ơn" - Mộng Tuyền tâm sự.

Cuối năm 1973, trước ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng đúng 18 tháng, Mộng Tuyền lặng lẽ và âm thầm dắt các em rời khỏi mái nhà chung sống với chồng, cô không về nhà ba, mẹ mà thuê một căn hộ cao cấp nằm trên đường Mạc Đỉnh Chi ngày nay để sống cùng các em.

Sau năm 1975, Mộng Tuyền có sống như vợ chồng với bầu Xuân đoàn Dạ Lý Hương rồi sau đó cả hai lặng lẽ chia tay mà phần thua thiệt và mang tiếng "người đẹp" này cam phận nhận lãnh một mình.

Sau đó, Mộng Tuyền lấy một thương gia, cô cùng chồng sang Pháp sinh sống. Họ kinh doanh bán đồ cổ tại quận 13, Paris. Cuộc hôn nhân này tan vỡ, Mộng Tuyền cô đơn một mình, cô hơn 12 lần đi - về giữa Pháp và Việt Nam. Tình yêu tưởng như đã chết trong trái tim của người nữ nghệ sĩ xinh đẹp này nhưng rồi chị lại gặp người chồng hiện nay và theo chồng sinh sống tại Úc.