“Tự soi, tự sửa” để ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy thoái

• Vì sao tình trạng “suy thoái tư tưởng đạo đức” ngày càng trầm trọng?2
• Nhận diện đúng những biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong nội bộ

Chính vì vậy, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã xác định đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong nội bộ là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng.

Suy thoái tư tưởng chính trị được hiểu là sự biến đổi về phẩm chất chính trị của mỗi người theo chiều hướng xấu, từ chỗ nể nang, ngại va chạm, ngại khó, ngại khổ, lười học tập lý luận chính trị... dần dần đi đến xa rời những nguyên tắc, tôn chỉ, mục đích của Đảng, giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng. Sự suy thoái về tư tưởng chính trị thường diễn ra từ từ, thầm lặng, trong một quá trình dài với những mức độ khác nhau, thể hiện ở nhận thức, thái độ, lời nói, hành vi của con người. Suy thoái đạo đức, lối sống là sự xuống cấp về đạo đức, thay đổi lối sống theo hướng tiêu cực, phá vỡ các chuẩn mực đạo đức và những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Nguyên nhân sâu xa, chủ yếu của tình trạng suy thoái ở một bộ phận cán bộ, đảng viên trước hết là do bản thân những cán bộ, đảng viên đó thiếu tu dưỡng, rèn luyện, sa vào chủ nghĩa cá nhân. Do vậy, muốn ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống phải bắt đầu từ việc cán bộ, đảng viên “tự soi, tự sửa”. “Tự soi, tự sửa” là mỗi người tự kiểm điểm, tự soi lại mình, cái gì tốt thì phát huy, cái gì khiếm khuyết thì tự điều chỉnh, cái gì xấu thì tự gột rửa, tự sửa chữa.

Việc “tự soi, tự sửa” đòi hỏi người cán bộ, đảng viên phải có tính tự giác, thật thà và trung thực, nhất là khi “tự soi, tự sửa” những hạn chế, khuyết điểm của bản thân. Các biểu hiện suy thoái, nhất là suy thoái về tư tưởng chính trị thuộc phạm trù ý thức, nó ẩn khuất, ngấm ngầm trong suy nghĩ, trong tư tưởng con người, nhiều khi được che đậy kín đáo, rất khó phát hiện, nếu cán bộ, đảng viên không nghiêm túc và tự giác “tự soi” mình thì việc “tự sửa” sẽ khó mang lại kết quả.

“Tự soi, tự sửa” theo các biểu hiện nêu trong Nghị quyết Trung ương 4, (khoá XII) là một giải pháp rất quan trọng, có tính quyết định để ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Bởi vì, các biểu hiện suy thoái ở một bộ phận cán bộ, đảng viên chủ yếu từ mình mà ra và tự mình là chính. Cho nên, bản thân mỗi cán bộ, đảng viên phải tự mình soi xét, khi thấy có biểu hiện suy thoái phải quyết tâm sửa chữa và tự giác khắc phục. Cấp ủy, tổ chức đảng dù có tích cực giáo dục đến mấy và công tác kiểm tra, giám sát có chặt chẽ đến đâu, nhưng nếu cán bộ, đảng viên không tự giác, không kiên quyết thì rất khó đẩy lùi những biểu hiện thuộc về ý thức của con người.

Những biểu hiện đó có thể chưa đến mức nghiêm trọng, chỉ là những hạn chế, khuyết điểm nhỏ; song, nếu không được nhận diện và có biện pháp sửa chữa, khắc phục kịp thời thì nó có thể tích tụ dần, từ khuyết điểm nhỏ đến khuyết điểm lớn, từ ít nghiêm trọng đến nghiêm trọng và cuối cùng đưa con người ta đến chỗ suy thoái. Sự nguy hiểm của nó còn thể hiện ở chỗ, từ “suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” chỉ là bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc câu kết với các thế lực xấu, thù địch” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ tư BCHTW khoá XII, Nxb. CTQG, Hà Nội, 2016, tr.23).

Việc “tự soi, tự sửa” phải được tiến hành một cách chủ động, ngăn chặn từ xa, đẩy lùi từ sớm, ngay từ khi nó bắt đầu xuất hiện trong suy nghĩ, trong hành động của mình và điều quan trọng là phải thực hiện thường xuyên như “ngày nào cũng ăn cho khỏi đói, rửa mặt cho khỏi bẩn” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb. CTQG, Hà Nội, 2011, tập 7, tr.82).

Ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, trước hết đòi hỏi tính tự giác, “tự soi, tự sửa” của bản thân mỗi người. Song, để việc “tự soi, tự sửa” đạt hiệu quả cao hơn, cần có môi trường tốt để cán bộ, đảng viên phát huy tính tự giác của mình, đó là chi bộ thực sự vững mạnh, đoàn kết. Chi bộ là nơi cán bộ, đảng viên hàng ngày tiếp xúc với nhau, đối diện với nhau; ở đó, cái tốt, cái chưa tốt, cái tích cực, cái tiêu cực,... đều được bộc lộ rõ.

Nếu trong sinh hoạt chi bộ, nguyên tắc tập trung dân chủ luôn được thực hiện tốt và phát huy cao độ; người đứng đầu cấp ủy thực sự là “thủ lĩnh”, gương mẫu trong mọi việc, nhất là đi đầu trong việc “tự soi, tự sửa”; một tập thể cấp ủy đoàn kết, thống nhất về tư tưởng và hành động; đội ngũ đảng viên luôn chân thành và cởi mở, sẵn sàng chia sẻ, quan tâm lẫn nhau trên tinh thần thương yêu đồng chí, thì mọi khuyết điểm, dù nhỏ nhất sẽ được mọi người chia sẻ để cùng nhau sửa chữa, khắc phục. Một môi trường sinh hoạt lành mạnh như thế, đảng viên sẽ không sợ nói ra khuyết điểm của mình, mà mong muốn được mọi người giúp đỡ để bản thân tiến bộ và trưởng thành hơn.

Mặt khác, dù cán bộ, đảng viên có tự giác “tự soi, tự sửa”, nhưng do đặc điểm tâm lý của con người thường có sự bảo thủ, chủ quan trong nhận thức, dễ thấy cái sai, khuyết điểm của người khác nhưng lại khó nhận thấy mặt hạn chế, thiếu sót của mình, cho nên, rất cần sự gợi ý, gợi mở của người đứng đầu cấp ủy và những ý kiến đóng góp của tập thể chi bộ.

“Tự soi, tự sửa” là công việc đầy cam go, có khi khó khăn, đau đớn, vì tự ái, vì thói quen, hoặc vì nguyên nhân khác; có khi vì sợ mất thể diện, mất uy tín mà không dám “vạch áo cho người xem lưng”. Đó là một cuộc đấu tranh, giữa tình cảm và lý trí, giữa sự cầu thị và tính bảo thủ, giữa mặt tốt và mặt xấu trong mỗi con người; là thử thách thực sự đối với bản lĩnh của người cán bộ, đảng viên, đòi hỏi mỗi người muốn tiến bộ phải có dũng khí để vượt qua chính mình.

Với quyết tâm “gương mẫu, đi đầu” trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII, Đảng ủy Công an Trung ương yêu cầu các tổ chức Đảng trong CAND tổ chức đợt sinh hoạt chính trị “tự soi, tự sửa” theo các biểu hiện suy thoái nêu trong Nghị quyết. Thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, tổ chức Đảng các cấp trong CAND đã triển khai thực hiện nghiêm túc, chuẩn bị chu đáo, nên nhiều tổ chức Đảng ở Công an các đơn vị, địa phương đã hoàn thành việc kiểm điểm sớm hơn dự kiến và được đánh giá đạt yêu cầu. Hầu hết các tổ chức Đảng và đảng viên “tự soi, tự sửa” nghiêm túc, thẳng thắn nhận diện những tồn tại, hạn chế của mình.

Qua đợt sinh hoạt chính trị “tự soi, tự sửa” đã giúp cho cán bộ, đảng viên nhận diện rõ hơn, đầy đủ và sâu sắc hơn những biểu hiện suy thoái trong nội bộ; xác định rõ hơn trách nhiệm tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, tư cách của người cán bộ Công an. Sau kiểm điểm, các tổ chức Đảng và đảng viên đã chủ động xây dựng kế hoạch, phương hướng khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong đảng bộ, chi bộ, góp phần xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước, niềm tin của nhân dân.