Trải nghiệm mới cho người xem thể thao ở SEA Games 33
Kỳ SEA Games 33 tại Thái Lan đã mang hình ảnh nhiều môn thể thao mới lạ đến người Việt Nam, và không ít trong số đó có tiềm năng phổ biến, cũng như phát triển sâu rộng tại Việt Nam trong tương lai.
Ít xuất hiện vì Việt Nam quá mạnh
Khán giả xem gì ở SEA Games 33? Đó có thể là những môn thể thao quốc dân như bóng đá, bóng chuyền, cầu lông. Số khác theo dõi Đoàn thể thao Việt Nam gặt hái huy chương vàng ở điền kinh, bơi, vật, các môn võ. Ngoài ra, người hâm mộ còn có cơ hội trải nghiệm không ít môn thi đấu còn khá mới lạ. Một trong số đó là bóng ném.
Tại Việt Nam, bóng ném là môn thể thao không thực sự phổ biến ở tầm đại chúng. Tuy nhiên, đây là môn thi đấu đã xuất hiện trong chương trình Olympic suốt 5 thập niên qua. Tại nhiều nước châu Âu, bóng ném phổ biến tới mức nhiều nước có câu lạc bộ riêng, tổ chức thi đấu giải vô địch quốc gia, thậm chí vô địch châu lục tương tự bóng đá.
Việt Nam lại là quốc gia có đội bóng ném khá mạnh, thậm chí là mạnh nhất khu vực Đông Nam Á. Những thành viên trong đội tuyển bóng ném Việt Nam thậm chí còn có học vấn rất cao. Không ít người trong số họ đã làm huấn luyện viên, hoặc giảng viên, giáo viên thể chất ở các trường phổ thông. Điều đáng tiếc là môn thể thao này vẫn ít được biết đến. Một trong những nguyên nhân sâu xa là bởi môn thể thao này khó làm ở cấp độ thành tích cao. Giải vô địch bóng ném quốc gia không có quá nhiều đội tranh tài, và điều tương tự cũng diễn ra ở cấp độ khu vực.
Bóng ném ít xuất hiện ở SEA Games vì một số đội tuyển như Việt Nam quá mạnh nếu so với các quốc gia khác. Vì thế, khi Myanmar, Malaysia hay Singapore đăng cai SEA Games, họ đều không đưa bóng ném vào chương trình thi đấu chính thức. Bên cạnh đó, bóng ném cũng không có nhiều bộ huy chương, khiến khả năng xuất hiện càng ít hơn.
Một trong những đặc điểm nổi bật thể hiện tính "ao làng" của SEA Games là nước chủ nhà thường không đưa vào thi đấu những môn họ không có khả năng tranh chấp huy chương. Điều này diễn ra kể cả với các môn Olympic. Vì thế, bóng ném chỉ xuất hiện đầy đủ nhất khi Việt Nam là chủ nhà SEA Games.
Bóng ném Việt Nam chịu thiệt hại khá nhiều vì tính "ao làng". Thực tế là, đội tuyển nam luôn đứng tốp đầu khu vực, cạnh tranh ngôi vô địch với Thái Lan, Philippines. Trong khi đó, đội tuyển nữ, cũng như 2 đội tuyển bóng ném bãi biển lại tỏ ra mạnh vượt trội, thậm chí bóng ném bãi biển nữ đã vô địch châu Á.
Với những môn thể thao tại Việt Nam như bóng ném, nhà quản lý ở cấp độ thành tích cao thực sự gặp khó trong việc phát triển. Bộ môn này có triển vọng nâng tầm, nhưng Việt Nam, ngay cả khi đã vô địch Đông Nam Á, vẫn còn khoảng cách rất xa so với nhiều nước châu Á. Vì thế, nhiều giải cấp độ châu lục, cũng như ASIAD vắng bóng đội tuyển bóng ném Việt Nam.
Thực tại khác, góc nhìn khác
Esports, hay thể thao điện tử, là một khái niệm mới được nhắc đến trong 10 năm gần đây. Xu hướng thể thao hóa các trò chơi điện tử dần xuất hiện và phổ biến nhiều hơn, trong bối cảnh không ít trò chơi có tính đối kháng, ganh đua giữa các người chơi. Từ đó, thể thao điện tử ra đời, như một cách để đáp ứng nhu cầu mới của người theo dõi.
Việt Nam có những đội tuyển thể thao điện tử rất mạnh. 2 năm trước, tuyển Liên minh Huyền thoại Việt Nam đã vào đến bán kết ASIAD, và chỉ đứng hạng 4 sau khi thua sát nút chủ nhà Trung Quốc. Nhiều đội tuyển quốc tế xem Việt Nam là thị trường giàu tiềm năng, và họ hiện thực hóa điều này thông qua không ít hoạt động quảng bá, giao lưu tại Việt Nam.
Một số trò chơi vốn gắn bó với thanh niên Việt Nam 20 năm qua, như Audition, giờ đây cũng có đội tuyển thể thao điện tử. Ở thời điểm Việt Nam thành lập đội tuyển "nhảy Au" tham dự SEA Games, ta mới biết trò chơi này vẫn có rất nhiều người yêu thích. Một vài cá nhân trong số đó thực sự chuyên tâm, qua đó nâng tầm bản thân trở thành tuyển thủ.
Giờ đây, không ít tuyển thủ thể thao điện tử được nhìn nhận như thần tượng của giới trẻ. Họ không bị xem như người "nghiện" game, bởi, những cá nhân này không chơi game như một sở thích đơn thuần. Với họ, game được nâng tầm trở thành nghề nghiệp, nơi việc chơi game có lịch trình, tần suất hàng ngày, thậm chí được CLB chủ quản trả lương.
So với nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam chính là nước tiên phong phát triển thể thao điện tử; nhiều hoạt động được tổ chức, vận hành một cách bài bản, mang đến trải nghiệm tích cực cho người hâm mộ.
Bên cạnh các môn thể thao điện tử, Bowling cũng xuất hiện tại SEA Games 33 và mang đến trải nghiệm thú vị. VĐV Việt Nam giành HCV là một cậu học sinh mới học lớp 11. Điều đó cho thấy, những người mang tố chất thể thao xuất hiện ở mọi nơi, chỉ là họ cần chờ đợi cơ hội thể hiện.
Địa hạt giàu tiềm năng
Ngoài bóng ném, bóng chày cũng khá mới lạ với người xem Việt Nam. Môn thể thao này được công chúng biết đến thông qua các bộ phim Mỹ và truyện tranh Nhật Bản du nhập vào Việt Nam khoảng 30 năm trước. Tuy nhiên, khoảng cách giữa xem và chơi bóng chày thực sự lớn, bởi đây là môn thể thao có luật thi đấu rất phức tạp, và có tính kế thừa.
Người Mỹ tự hào họ là cái nôi phát triển thể thao chuyên nghiệp, và bóng chày là một trong những môn đầu tiên đi theo hướng đó. Giải bóng chày nhà nghề Mỹ đã tồn tại hơn 100 năm, với những số liệu thống kê chi tiết còn tồn tại đến ngày nay. Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia Trung Mỹ cũng có 70-80 năm phát triển bóng chày.
Với Việt Nam, bóng chày đã xuất hiện trong hệ thống thi đấu thể thao thành tích cao từ 2-3 năm trước. Đội tuyển bóng chày quốc gia được thành lập và hoạt động chủ yếu vào nguồn kinh phí xã hội hóa. Người chơi bóng chày tại Việt Nam vẫn là VĐV bán chuyên, chủ yếu vẫn là một vài nhóm nhỏ quy tụ những người có chung sở thích, phát triển tự phát.
Khác với bóng ném, bóng chày Việt Nam vẫn khá yếu so với nhiều quốc gia trong khu vực. Như chia sẻ từ ông Trần Đức Phấn, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thể dục - Thể thao, Chủ tịch Liên đoàn Bóng chày và Bóng mềm Việt Nam, trong môn bóng chày, tuyển Việt Nam chưa thể sánh ngang hai quốc gia Lào và Campuchia.
Vượt qua nhiều trở ngại, bóng chày Việt Nam đã cố gắng xuất ngoại, thi đấu nhiều giải quốc gia, quốc tế trong thời gian gần đây. Toàn bộ kinh phí hoạt động của bóng chày Việt Nam đều dựa trên nguồn kinh phí xã hội hóa. Bóng chày Việt Nam đã thi đấu cố gắng ở SEA Games vừa qua, đồng thời tạo được ấn tượng ít nhiều với những ai có hứng thú với bộ môn này.
Bóng chày là môn thể thao có nhiều tiềm năng phát triển tại Việt Nam, và giải vô địch quốc gia đã có 10 đội góp mặt. Bên cạnh những địa phương như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Công an Nhân dân là một trong những đơn vị tiên phong phát triển bộ môn bóng chày. Họ đóng vai trò như những người mở đường, phát triển một bộ môn còn mới lạ.
Các VĐV bóng chày không chỉ đơn thuần tập luyện, thi đấu, mà còn hiện diện như một đại sứ hình ảnh cho thể thao Việt Nam trong tương lai. Bởi, bóng chày được nhiều quốc gia xem như một phần không thể thiếu của hoạt động ngoại giao. Đây là môn thể thao vua tại Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều nước trong khu vực Mỹ Latinh.
Một đội tuyển bóng chày mạnh của Việt Nam có thể trở thành động lực phát triển, thúc đẩy tăng cường mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Khi chúng ta có chung một mối quan tâm, một đam mê để chia sẻ, khoảng cách khác biệt sẽ được thu ngắn lại, và mở ra những hy vọng hợp tác mới trong tương lai.
SEA Games 33 tràn ngập VĐV nhập tịch
Trào lưu nhập tịch VĐV hồi hương bắt nguồn vào năm 2019, khi Philippines đăng cai tổ chức SEA Games lần thứ 2 trong lịch sử. Họ thực hiện công cuộc tuyển mộ, săn tìm VĐV Phi kiều tại khắp nơi trên thế giới. Không ít VĐV gốc Philippines đã quyết định hồi hương thi đấu, khi họ có cơ hội tranh tài ở một sân chơi cấp độ châu lục.
Công thức nhập tịch VĐV của Philippines khá đơn giản, khi họ lựa chọn VĐV từ những quốc gia có thế mạnh trong từng môn thể thao. Bơi, Điền kinh có nhiều Phi kiều Mỹ, trong khi Karate, Judo là Phi kiều Nhật. Thành công của Philippines đã trở thành chất xúc tác giúp nhiều quốc gia như Thái Lan, Indonesia nhập tịch VĐV nhiều hơn.
Đến kỳ SEA Games 32 và 33, các quốc gia như Lào, Myanmar cũng sử dụng VĐV nhập tịch. Từ khía cạnh chuyên môn, VĐV nhập tịch sẽ mang đến kết quả ngay lập tức, thay vì đầu tư bài bản trong thời gian dài. Mặt khác, xu hướng này thể hiện tầm vóc quốc gia, khi hậu duệ của những người từng xuất ngoại lựa chọn trở về quê hương thi đấu.
Giữa trào lưu nhập tịch VĐV, Việt Nam cũng không phải ngoại lệ. Một số thành viên đội tuyển Bơi và Quần vợt Việt Nam vốn là Việt kiều hồi hương. Họ dành phần lớn thời gian sinh sống, học tập và rèn luyện ở nước ngoài. Chỉ đến khi có giải đấu quốc tế, những VĐV này mới tập trung cùng đội tuyển và thi đấu.