Việt Nam tái đắc cử Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc: Tự hào và trách nhiệm

Sự công nhận rộng rãi

Ngày 14/10 (giờ New York), tại Trụ sở Liên hợp quốc, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bầu các thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028. Nhiệm kỳ mới sẽ bắt đầu vào ngày 1/1/2026.

Cuộc họp có sự tham dự của 190 quốc gia thành viên Liên hợp quốc đủ tư cách bỏ phiếu đã bầu 14 nước thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026-2028, bao gồm Việt Nam, Ấn Độ, Pakistan, Iraq, Ai Cập, Nam Phi, Mauritius, Angola, Estonia, Slovenia, Chile, Ecuador, Italy và Anh. Việt Nam đạt 180 phiếu ủng hộ, cao nhất trong nhóm châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời là nước châu Á-Thái Bình Dương duy nhất là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025 tái đắc cử nhiệm kỳ 2026-2028.

Không có gì để bàn cãi. Kết quả bầu cử này phản ánh sự tín nhiệm, đánh giá cao của các thành viên Liên hợp quốc đối với những cam kết và nỗ lực mạnh mẽ của Việt Nam về thúc đẩy và bảo vệ quyền con người cùng với những đóng góp, sáng kiến của Việt Nam trong cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025 vừa qua. Điều này cũng thể hiện sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế đối với chính sách đối ngoại rộng mở, nỗ lực tham gia, đóng góp tại các cơ chế đa phương, những thành tựu của Việt Nam trong hội nhập quốc tế và sự ghi nhận về vị thế ngày càng được củng cố của Việt Nam như một thành viên tích cực, đối tác tin cậy, vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Minh chứng nằm ở chính những kết quả được xác nhận bằng thực tiễn. Báo cáo phát triển con người 2023-2024 của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) ghi nhận: Việt Nam tăng hạng Chỉ số phát triển con người (Human Development Index - HDI) từ 115 lên 107/193 quốc gia, thuộc nhóm nước đang phát triển có HDI cao trong khu vực. Tuổi thọ trung bình năm 2023 đạt 73,7 tuổi, cao hơn mức trung bình thế giới. Quyền của trẻ em, phụ nữ, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số và vùng khó khăn được quan tâm mạnh mẽ; đặc biệt, Việt Nam đang thúc đẩy mạnh mẽ đưa quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân và đang đạt được những thành tựu ấn tượng.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá: Phát triển con người là trọng tâm trong chiến lược phát triển của Việt Nam trong nhiều thập kỷ qua và Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trong lĩnh vực này. Đây không chỉ là thành tựu nội tại, mà còn là minh chứng sinh động cho một Việt Nam luôn hành động vì con người, vì quyền con người.

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng khẳng định: Thành công của Việt Nam tại cuộc bầu cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc lần này, cùng với việc chúng ta sẽ đăng cai Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về tội phạm mạng ngày 25-26/10, là những bước triển khai khẩn trương, hiệu quả và thiết thực Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, khẳng định tâm thế mới của Việt Nam, từ đối tác tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, chuyển sang đóng góp trách nhiệm hơn trong xây dựng và định hình các vấn đề chung của thế giới.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang làm rõ thêm: “Nguyên nhân căn bản nhất để chúng ta có được kết quả này chính là thành tựu của đất nước sau 80 năm giành được độc lập và 40 năm tiến hành công cuộc Đổi mới... Nguyên nhân thứ hai chính là chính sách đối ngoại đúng đắn của Đảng và Nhà nước đã tạo ra cục diện đối ngoại toàn diện và thuận lợi. Đến nay, Việt Nam có quan hệ ngoại giao với tất cả các nước thành viên Liên hợp quốc, có mạng lưới rộng khắp các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện. Nhờ vậy, ta đạt được sự tin cậy, ủng hộ cao của tất cả các quốc gia trong tham gia công việc chung của Liên hợp quốc. Bên cạnh đó, cũng phải kể đến sự phối hợp chặt chẽ của các ban, bộ, ngành trong công tác vận động và con số 180 quốc gia ủng hộ Việt Nam tham gia Hội đồng Nhân quyền đã nói lên tất cả”.

Đặt con người vào vị trí trung tâm

Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII khẳng định: “Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu”.

Ngay từ những ngày đầu lập quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại từng nhấn mạnh: “Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc, tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì”. Nói rộng ra, điều đó có nghĩa là ở nước CHXHCN Việt Nam, quyền con người đã, đang và vẫn sẽ luôn là một vấn đề mang tính cốt lõi, không chỉ được thể hiện trên những khẩu hiệu, mà còn được hiện thực hóa bằng mọi đường lối, chính sách, pháp luật, từng hành động..., qua mọi thời kỳ.

Và, hiện tại, trong thời kỳ mới, với cương vị mới, Việt Nam vẫn kiên định với con đường ấy. Song, nói như Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang: “Trong bối cảnh chủ nghĩa đa phương, vai trò của Liên hợp quốc và Hội đồng Nhân quyền đang gặp nhiều thách thức do chia rẽ, xung đột giữa các quốc gia, giữa các giá trị, nền văn hóa, trách nhiệm của Việt Nam càng lớn hơn”. Vì vậy, “Chúng ta cần phải tiếp tục phát huy vai trò thành viên tích cực và có trách nhiệm của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, để các nước cùng chung tay chia sẻ giá trị chung, hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau, đoàn kết để thúc đẩy những giá trị phổ quát về quyền con người để người dân trên toàn thế giới được sống trong một thế giới hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, ứng phó kịp thời với thách thức toàn cầu”.

Khi ứng cử làm thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026-2028, Việt Nam đã có 12 cam kết tự nguyện trong nhiều lĩnh vực quyền con người và sẽ nghiêm túc thực hiện các cam kết này. Các cam kết này không chỉ gắn với các sáng kiến tại Hội đồng Nhân quyền và các cơ chế nhân quyền Liên hợp quốc và khu vực, mà còn trong quá trình triển khai các khuyến nghị mà Việt Nam chấp thuận theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV hoặc từ các Ủy ban Công ước về quyền con người mà Việt Nam là thành viên.

Trong lần thứ ba đảm nhiệm vai trò thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, Việt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy 8 lĩnh vực ưu tiên về nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nhân quyền, bảo đảm quyền con người trong biến đổi khí hậu và chuyển đổi số, thúc đẩy bình đẳng giới, bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, quyền y tế, quyền việc làm, giáo dục nhân quyền và quyền giáo dục. Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp vào các nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế, giải quyết các quan tâm chung về quyền con người trên tinh thần “Tôn trọng và hiểu biết - Đối thoại và hợp tác - Tất cả các quyền con người cho tất cả mọi người”.

“Đây là những phương châm và ưu tiên lâu dài, gắn với quan tâm của cộng đồng quốc tế về quyền con người, cũng như với quan tâm và nhu cầu hợp tác của Việt Nam trong lĩnh vực này. Vì vậy, chúng ta sẽ tiếp tục các phương châm và ưu tiên này khi đảm nhiệm cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026-2028 và kể cả sau đó. Đồng thời, trong quá trình thúc đẩy các sáng kiến, tăng cường hợp tác với các nước tại Hội đồng Nhân quyền trong thời gian tới, chúng ta sẽ chú trọng hơn nữa các ưu tiên gắn với quan tâm chung của cộng đồng quốc tế trước những thách thức toàn cầu cấp bách hiện nay cũng như lĩnh vực chúng ta đã xác định cần tạo đột phá để đưa đất nước vào kỷ nguyên phát triển mới, trong đó có các ưu tiên về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, giáo dục và y tế” - Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng khẳng định.

Nói rộng ra, quyền con người mà Việt Nam hướng tới, sẽ không chỉ dành cho các công dân Việt Nam, những con người sống và làm việc trên lãnh thổ Việt Nam, mà ước mơ mà Việt Nam theo đuổi chính là những nỗ lực lâu dài và bền bỉ, là sự phấn đấu không có điểm kết, vì hạnh phúc và phẩm giá của mỗi con người trên hành tinh này.

Và, đó cũng chính là những bước triển khai khẩn trương, hiệu quả, thiết thực Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, khẳng định tâm thế mới của Việt Nam, từ đối tác tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, chuyển sang đóng góp trách nhiệm hơn trong xây dựng và định hình các vấn đề chung của thế giới. Như Nghị quyết 59 đã xác định, hội nhập quốc tế là sự nghiệp của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, cần lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, làm chủ thể, động lực, lực lượng chủ công và đối tượng thụ hưởng chính các lợi ích của hội nhập quốc tế.

Trên tinh thần đó, việc đảm nhiệm thành viên Hội đồng Nhân quyền 2026-2028 cũng sẽ cần có sự tham gia đóng góp đầy đủ, rộng rãi, hiệu quả hơn từ các bộ, ngành, các cơ quan trong hệ thống chính trị, các đoàn thể, tổ chức của nhân dân dưới hình thức phù hợp.