Danh họa Bùi Xuân Phái và người mẫu đặc biệt - “kỳ nhân tiền cổ”

14:37 28/08/2019

Đúng kỷ niệm 99 năm ngày sinh của danh họa Bùi Xuân Phái (1-9-1920 – 1- 9- 2019), một triển lãm đặc biệt, công bố phần lớn bộ ký họa “Ông Phái vẽ ông Đạm” sẽ được tổ chức tại Nhà đấu giá Chọn, Hà Nội. Cùng với triển lãm, tình bạn đặc biệt giữa danh họa và "người mẫu" lâu năm nhất của ông cũng được tiết lộ rộng rãi đến công chúng.



 Họa sĩ Bùi Xuân Phái thuộc thế hệ cuối cùng của sinh viên trường Mỹ thuật Đông Dương, là một trong những tên tuổi ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông chuyên về chất liệu sơn dầu, đam mê mảng đề tài phố cổ Hà Nội. 

Ngay từ lúc sinh thời, sáng tạo của ông đã được quần chúng mến mộ gọi dòng tranh này là Phố Phái. Nhưng ông Nguyễn Bá Đạm, người mẫu trong hàng trăm bức vẽ của danh họa là ai, vì sao lại được họa sĩ Bùi Xuân Phái chọn làm nhân vật chính cho nhiều tác phẩm của mình đến thế thì không hẳn nhiều người biết rõ.

Ông Nguyễn Bá Đạm và danh họa Bùi Xuân Phái lúc sinh thời

Ông Nguyễn Bá Đạm là người nổi danh với tên gọi “kỳ nhân tiền cổ Hà thành” bởi đam mê sưu tập tiền cổ. Nhưng, với giới nghiên cứu và đam mê hội họa, ông còn được nhắc nhớ bởi vị trị khá đặc biệt: bạn tri kỷ, bạn tâm giao bộ tứ danh họa Nghiêm (Nguyễn Tư Nghiêm), Liên (Dương Bích Liên), Sáng (Nguyễn Sáng), Phái (Bùi Xuân Phái). 

Theo các công bố chính thức, lúc sinh thời, danh họa Bùi Xuân Phái đã vẽ 242 bức chân dung, ký họa ông Đạm. Năm 2018, ông Đạm là người duy nhất nhận Giải thưởng Lớn – Giải thưởng Bùi Xuân Phái, Vì tình yêu Hà Nội.

Ông Nguyễn Bá Đạm sinh năm 1922 ở làng Mọc, Giáp Nhất (Hà Nội), nguyên là giáo viên dạy Sử nhưng là người đam mê sưu tầm kỷ vật về các văn nghệ sĩ, sưu tầm cổ vật, tiền cổ, thân thiết với rất nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng, trong đó có họa sĩ Bùi Xuân Phái. 

Họa sĩ Bùi Xuân Phái đặc biệt thích vẽ ký họa và chân dung ông Đạm nên ông  thường nhận được yêu cầu làm “người mẫu” cho ông Phái. Nhiều bức vẽ, ông Đạm đã tặng cho bạn bè, người quen biết mà ông yêu quý. Một số khác, ông dùng đổi đồ cổ, tiền cổ, bổ sung cho các bộ sưu tập của mình.

Nhà sưu tập Tira và ông Đạm bên bức chân dung của ông do danh họa Bùi Xuân Phái vẽ

Về mối quan hệ nói trên, nhà phê bình Phan Cẩm Thượng cho rằng: Người đương thời của danh họa Bùi Xuân Phái là ông Nguyễn Bá Đạm.  Ông Đạm không nằm trong bộ tứ thân thiết của Bùi Xuân Phái, gồm họa sỹ, nhà nhiếp ảnh Trần Văn Lưu, nhà thơ Vũ Đình Liên và ông Lê Chính. Nhưng ông Đạm là một trí thức, nhà giáo xưa, được Phái quý trọng, người có khuôn mặt cá tính, như một khắc họa sân khấu và có lẽ rất hợp với sự tìm tòi nội tâm nào đó về một con người Hà Nội, mà Phái đi tìm.

 Không chỉ thân thiết với Bùi Xuân Phái, ông Đạm còn quen biết nhiều họa sỹ và được họ vẽ chân dung, như Dương Bích Liên, Nguyễn Sáng. Mỗi người nhìn ông Đạm theo cách của mình, xây dựng nhân vật này vượt ra khỏi người mẫu, trở thành nhân vật xã hội trong hội họa. Đó là người đàn ông nghiêm trang, mà hơi hài ước, mũi gồ khoằm, mặt vuông vức, thẳng thắn, đôi khi khắc nghiệt, nhưng cẩn trọng với bè bạn. 

Cuộc đời dài đi cùng các danh họa, khiến ông trở thành nhà sưu tập tương đối phong phú về các họa sỹ, ông cũng là người chơi tiền cổ, được mệnh danh là Hà Nội kỳ nhân cổ tiền.

Rất nhiều bức vẽ ông Nguyễn Bá Đạm do danh họa Bùi Xuân Phái thực hiện, hiện nay đã thuộc quyền sở hữu của nhà sưu tập Thái Lan, ông Tira Vanictheeranont. Đây cũng là một phần trong “kho” sưu tập tác phẩm hội họa Việt  Nam, đã được ông Tira công bố vài năm trở lại đây.


N.Hoa

Nếu phải chọn một điều đọng lại rõ nét nhất sau trận chung kết SEA Games 33 tối 18/12, đó chính là tinh thần chiến đấu không khuất phục của U22 Việt Nam. Trong bối cảnh thi đấu trên sân khách, đối diện sức ép khổng lồ từ khán đài Rajamangala và bị dẫn trước tới hai bàn, thầy trò HLV Kim Sang Sik vẫn không buông xuôi. Bằng bản lĩnh, niềm tin và ý chí bền bỉ, các cầu thủ áo đỏ đã viết nên màn lội ngược dòng đầy cảm xúc để giành Huy chương Vàng ngay trên đất Thái Lan.

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc và Phó Tổng Giám đốc Công ty Z Holding cùng 15 bị can khác trong vụ án “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”, “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” và Rửa tiền” xảy ra tại Công ty Z Holding với số tiền gần 6.700 tỷ đồng.

Ngày 18/12, Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, ĐH Quốc gia Hà Nội) phối hợp cùng Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Việt Nghiên cứu Phát triển kinh tế-xã hội Hà Nội tổ chức Tọa đàm với chủ đề "An ninh phi truyền thống trong quản trị đô thị Hà Nội: Thực trạng - thách thức - giải pháp bền vững".

Nhà nước đã miễn học phí cho học sinh, nhưng nhiều phụ huynh vẫn phải gánh thêm hàng triệu đồng mỗi tháng vì các môn học liên kết được đưa vào chính khóa. Thực trạng này đang gây bức xúc, tạo áp lực nặng nề cho học sinh và gia đình, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải rà soát, chấn chỉnh để trả lại bản chất cốt lõi của giáo dục phổ thông.

Liên quan chuyên án đấu tranh triệt xóa, bắt giữ nhóm đối tượng hình sự, hoạt động côn đồ, sử dụng hung khí để giải quyết mâu thuẫn, gây mất ANTT trên địa bàn Chợ Mới (An Giang), chiều 18/12, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh An Giang cho biết vừa bắt giữ thêm đối tượng Bùi Thanh Trường (SN 1983, thường trú: ấp An Bình, xã Mỹ An Hưng, tỉnh Đồng Tháp) về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.

Thứ trưởng Lê Văn Tuyến yêu cầu Công an tỉnh Tuyên Quang cần bảo đảm an ninh trên tất cả các lĩnh vực theo tinh thần “an ninh chủ động”, không để bị động, bất ngờ; tập trung thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra, nhất là giảm tội phạm, phấn đấu nâng cao tỷ lệ xã, phường không có ma túy.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Duy Hưng (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An) bất ngờ rút 2/3 nội dung kháng cáo, chỉ còn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Lý do xin giảm nhẹ hình phạt là bị cáo đã khắc phục hoàn toàn hậu quả của vụ án và tham gia nhiều hoạt động an sinh xã hội.

Ngày 18/12, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Phước, Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa cùng đại diện các đơn vị nghiệp vụ, phối hợp cấp ủy, chính quyền xã Đông Khánh Sơn tổ chức khánh thành căn nhà của anh Mấu Trường (SN 1994, trú thôn Dốc Trầu, xã Đông Khánh Sơn), nằm trong “Chiến dịch Quang Trung” do Thủ tướng Chính phủ phát động.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an nhận thấy, qua vụ án xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) có thể thấy, cơ chế, chính sách và quy trình chuyên môn cũng bộc lộ nhiều sơ hở; các quy trình thẩm định, cấp hồ sơ còn phức tạp, kéo dài, qua nhiều khâu trung gian; một số tiêu chí đánh giá mang tính định tính, tạo điều kiện cho cán bộ lợi dụng quyền hạn để can thiệp, gây khó khăn hoặc kéo dài thời gian xử lý hồ sơ nhằm trục lợi…

Với tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển”, Đại hội lần thứ VII Công đoàn CAND thể hiện quyết tâm chính trị cao của toàn thể cán bộ, đoàn viên công đoàn (ĐVCĐ), người lao động (NLĐ), phấn đấu xây dựng tổ chức Công đoàn ngày càng vững mạnh, thực sự là chỗ dựa tin cậy của ĐVCĐ, NLĐ góp phần cùng toàn lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文