Danh họa Bùi Xuân Phái và người mẫu đặc biệt - “kỳ nhân tiền cổ”

14:37 28/08/2019

Đúng kỷ niệm 99 năm ngày sinh của danh họa Bùi Xuân Phái (1-9-1920 – 1- 9- 2019), một triển lãm đặc biệt, công bố phần lớn bộ ký họa “Ông Phái vẽ ông Đạm” sẽ được tổ chức tại Nhà đấu giá Chọn, Hà Nội. Cùng với triển lãm, tình bạn đặc biệt giữa danh họa và "người mẫu" lâu năm nhất của ông cũng được tiết lộ rộng rãi đến công chúng.



 Họa sĩ Bùi Xuân Phái thuộc thế hệ cuối cùng của sinh viên trường Mỹ thuật Đông Dương, là một trong những tên tuổi ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông chuyên về chất liệu sơn dầu, đam mê mảng đề tài phố cổ Hà Nội. 

Ngay từ lúc sinh thời, sáng tạo của ông đã được quần chúng mến mộ gọi dòng tranh này là Phố Phái. Nhưng ông Nguyễn Bá Đạm, người mẫu trong hàng trăm bức vẽ của danh họa là ai, vì sao lại được họa sĩ Bùi Xuân Phái chọn làm nhân vật chính cho nhiều tác phẩm của mình đến thế thì không hẳn nhiều người biết rõ.

Ông Nguyễn Bá Đạm và danh họa Bùi Xuân Phái lúc sinh thời

Ông Nguyễn Bá Đạm là người nổi danh với tên gọi “kỳ nhân tiền cổ Hà thành” bởi đam mê sưu tập tiền cổ. Nhưng, với giới nghiên cứu và đam mê hội họa, ông còn được nhắc nhớ bởi vị trị khá đặc biệt: bạn tri kỷ, bạn tâm giao bộ tứ danh họa Nghiêm (Nguyễn Tư Nghiêm), Liên (Dương Bích Liên), Sáng (Nguyễn Sáng), Phái (Bùi Xuân Phái). 

Theo các công bố chính thức, lúc sinh thời, danh họa Bùi Xuân Phái đã vẽ 242 bức chân dung, ký họa ông Đạm. Năm 2018, ông Đạm là người duy nhất nhận Giải thưởng Lớn – Giải thưởng Bùi Xuân Phái, Vì tình yêu Hà Nội.

Ông Nguyễn Bá Đạm sinh năm 1922 ở làng Mọc, Giáp Nhất (Hà Nội), nguyên là giáo viên dạy Sử nhưng là người đam mê sưu tầm kỷ vật về các văn nghệ sĩ, sưu tầm cổ vật, tiền cổ, thân thiết với rất nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng, trong đó có họa sĩ Bùi Xuân Phái. 

Họa sĩ Bùi Xuân Phái đặc biệt thích vẽ ký họa và chân dung ông Đạm nên ông  thường nhận được yêu cầu làm “người mẫu” cho ông Phái. Nhiều bức vẽ, ông Đạm đã tặng cho bạn bè, người quen biết mà ông yêu quý. Một số khác, ông dùng đổi đồ cổ, tiền cổ, bổ sung cho các bộ sưu tập của mình.

Nhà sưu tập Tira và ông Đạm bên bức chân dung của ông do danh họa Bùi Xuân Phái vẽ

Về mối quan hệ nói trên, nhà phê bình Phan Cẩm Thượng cho rằng: Người đương thời của danh họa Bùi Xuân Phái là ông Nguyễn Bá Đạm.  Ông Đạm không nằm trong bộ tứ thân thiết của Bùi Xuân Phái, gồm họa sỹ, nhà nhiếp ảnh Trần Văn Lưu, nhà thơ Vũ Đình Liên và ông Lê Chính. Nhưng ông Đạm là một trí thức, nhà giáo xưa, được Phái quý trọng, người có khuôn mặt cá tính, như một khắc họa sân khấu và có lẽ rất hợp với sự tìm tòi nội tâm nào đó về một con người Hà Nội, mà Phái đi tìm.

 Không chỉ thân thiết với Bùi Xuân Phái, ông Đạm còn quen biết nhiều họa sỹ và được họ vẽ chân dung, như Dương Bích Liên, Nguyễn Sáng. Mỗi người nhìn ông Đạm theo cách của mình, xây dựng nhân vật này vượt ra khỏi người mẫu, trở thành nhân vật xã hội trong hội họa. Đó là người đàn ông nghiêm trang, mà hơi hài ước, mũi gồ khoằm, mặt vuông vức, thẳng thắn, đôi khi khắc nghiệt, nhưng cẩn trọng với bè bạn. 

Cuộc đời dài đi cùng các danh họa, khiến ông trở thành nhà sưu tập tương đối phong phú về các họa sỹ, ông cũng là người chơi tiền cổ, được mệnh danh là Hà Nội kỳ nhân cổ tiền.

Rất nhiều bức vẽ ông Nguyễn Bá Đạm do danh họa Bùi Xuân Phái thực hiện, hiện nay đã thuộc quyền sở hữu của nhà sưu tập Thái Lan, ông Tira Vanictheeranont. Đây cũng là một phần trong “kho” sưu tập tác phẩm hội họa Việt  Nam, đã được ông Tira công bố vài năm trở lại đây.


N.Hoa

Tối 23/12, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Tây Ninh cho biết, lúc 15h30 cùng ngày, đã tiếp nhận điều trị 5 ca bị bỏng và bị thương nặng được chuyển đến từ Trung tâm Y tế huyện Tân Biên. Có 4/5 nạn nhân đã được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Tây Ninh chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) tiếp tục điều trị.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Trần Hồng Minh vừa công điện gửi Cục Đường cao tốc Việt Nam, Cục Đường bộ Việt Nam, các ban quản lý dự án, nhà đầu tư về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện 8 dự án đầu tư kinh doanh công trình trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông.

46,15% cơ quan, doanh nghiệp bị tấn công mạng trong năm 2024; Số vụ tấn công mạng ước tính lên tới hơn 659.000 vụ; Việt Nam thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực chuyên trách về an ninh mạng; Tấn công có chủ đích, tấn công gián điệp và tấn công mã hoá dữ liệu là những hình thức tấn công phổ biến nhất; Tỷ lệ sử dụng sản phẩm, dịch vụ “Make in Vietnam” còn rất khiêm tốn, chỉ 24,77%; Tình trạng lộ lọt dữ liệu cá nhân đáng báo động nhưng công tác đảm bảo an ninh còn nhiều lúng túng.

Ngày 23/12, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Quảng Ngãi cho biết, liên quan vụ án "Đưa hối lộ" và "Nhận hối lộ" xảy ra tại tại Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các KCN tỉnh Quảng Ngãi đã khởi tố thêm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” đối với một số đối tượng.

Sáng mai (24/12), TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử 17 bị cáo trong vụ án chuyến bay giải cứu (giai đoạn 2) về các tội: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Che giấu tội phạm”.

Ngày 23/12, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết đã nắm thông tin phản ánh của người thân một nữ bệnh nhân trẻ trên mạng xã hội Facebook về hành vi thiếu chuẩn mực của bác sĩ nam khi siêu âm tuyến giáp, tim và bụng. Sự việc xảy ra tại Phòng khám Đa khoa thuộc Công ty cổ phần Đầu tư Tư vấn dịch vụ y tế Y Đạo (địa chỉ 46-48 Ngô Quyền, phường 5, quận 10).

Công an huyện Lục Nam, Bắc Giang đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính số tiền 5 triệu đồng đối với M.V.S về hành vi “Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân”.

Quyết tâm duy trì mô hình "Ngã tư an toàn giao thông" hiệu quả, thay đổi bộ mặt giao thông Thủ đô, lực lượng CSGT xử lý nghiêm tất cả những tài xế xe máy và ô tô có thói quen đứng đè vạch dừng hoặc đè vạch sang đường của người đi bộ, khi bị xử lý lại đổ lỗi do đường đông và đi vội.

Dự án xây dựng, mở rộng Quốc lộ 50 (QL50) đoạn qua địa bàn huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh với chiều dài hơn 6,9km, tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương và TP Hồ Chí Minh với mục tiêu giảm ùn tắc giao thông nghiêm trọng trên tuyến nối từ TP Hồ Chí Minh đi Long An, Tiền Giang dù đã được HĐND thành phố thông qua chủ trương đầu tư từ tháng 6/2021, nhưng đến nay nhiều gói thầu xây lắp chính mới đạt tỷ lệ rất thấp…

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文