Nhạc sỹ Phú Quang và nỗi ám ảnh mùa đông năm 1972
- Gắn biển 4 di tích “12 ngày đêm Điện Biên Phủ trên không”
- Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” - Bản hùng ca bất diệt
- Ký ức xúc động về Điện Biên Phủ trên không từ nhân chứng và hiện vật lịch sử
- Họa sĩ Trường Sinh: Từ đèo Pha Đin đến “Điện Biên Phủ trên không”
Trong Hội thảo “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” – Bản hùng ca bất diệt do Thành uỷ Hà Nội tổ chức ngày 18-12, nhạc sỹ Phú Quang được mời đến với tư cách là chứng nhân lịch sử trong cuộc chiến đấu oanh hùng 12 ngày đêm cuối tháng 12 -1972. Nhạc sỹ nhớ lại, đêm đầu tiên khi “pháo đài bay” B52 dội bom rải thảm tàn phá phố Khâm Thiên, ông và vợ chồng người chị gái cũng xuống hầm trú ẩn cùng mọi người
. Ba người ngồi trong ngách ngang của căn hầm, bên ngoài ngách dọc là hơn chục người khác. “Tiếng bom nổ, nghe như gần mà như xa, sau vài chục phút, tất cả trở lên im lặng”, nhạc sỹ Phú Quang kể. Chị gái ông là người bò ra đầu tiên, nhưng rồi ông thấy chị lại bò trở lại hốt hoảng: “Quang ơi, mọi người xung quanh hình như đã chết hết rồi. Chị sờ ai cùng mềm nhũn, không cử động gì cả”. Vợ chồng người chị gái và nhạc sỹ đến tận 2-3h sáng mới ra được khỏi căn hầm, và nhận thấy họ đã rất may mắn, vì quả bom nổ cách một quãng trước căn hầm, sức ép đã làm tất cả những người cùng trú ẩn trong hầm chết. Chỉ duy nhất ba người còn sống sót vì ngồi trú trong ngách ngang của căn hầm. Lên đến mặt đất, nhạc sỹ Phú Quang không còn nhận ra khu phố của mình. “Không còn là những lớp lớp nhà san sát nữa. Tầm mắt của tôi đứng từ Khâm Thiên mà nhìn thẳng được ra tận phố Đê La Thành. Tất cả đã bị bom san phẳng, chỉ còn một vùng hoang tàn, đổ nát”, Phú Quang nhớ lại. Bao nhiêu người quen, hàng xóm, bạn bè đã bị vùi lấp.
Hình ảnh khiến ông như tạc vào tâm trí là một bà cụ già hàng xóm, ở gia đình ông thợ cắt tóc. Bà cụ tóc đã bạc tay cầm viên gạch, đứng bất động trên đống đổ nát. Khuôn mặt của bà câm lặng như một pho tượng, không một giọt nước mắt nào rơi xuống khi mọi người lần lượt khênh ra từng người thân của bà, từ chồng, con, cháu… “Tất cả là 26 người thân của bà đã chết. Bà không khóc mà tôi đứng đó lại khóc”, nhạc sỹ Phú Quang nghẹn lời khi nhắc lại kỷ niệm buồn.
|
Nhạc sỹ Phú Quang hát tại Đài tưởng niệm Khâm Thiên, nơi xưa kia là căn nhà gia đình ông sống. |
Trời sáng dần, quang cảnh xung quanh nhạc sỹ Phú Quang là la liệt những phần thân thể người mắc trên dây điện, từ những cánh tay, cái chân… Và người bạn thân nhất của ông cũng đã bị vùi lấp dưới lớp đất đá. Những ngày sau đó, hôm nào nhạc sỹ Phú Quang cũng tìm bạn, cái chết của người bạn khiến ông ám ảnh cả trong những cơn mơ. Ông kể, tôi mơ thấy bạn tôi đứng cạnh tôi và nói rằng: “Quang ơi, mày thì sống rồi. Nhưng tao thì chết, đầu tao bị đau lắm”. Phải 13 ngày sau, ông và chị gái mới tìm được xác bạn bên dưới đống đổ nát mà trước đó là ngôi nhà của gia đình ông, số 49 Khâm Thiên. Hoá ra, sau trận bom, người bạn thân đã chạy đi tìm ông, xem gia đình bạn có bị sao không. Và đến đúng nhà ông thì bị cả bức tường đổ sập xuống.
|
Nhạc sỹ Phú Quang tại Hội thảo “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” – Bản hùng ca bất diệt. |
Căn nhà gia đình nhạc sỹ Phú Quang ở là một trong ba ngôi nhà được giữ lại làm chứng tích chiến tranh. “Nhà tôi khi ấy bây giờ đã thành nơi có tượng đài rêu phong. Mỗi lần đi qua phố, nhìn vào pho tượng ấy, ký ức năm xưa lại tràn về khiến tôi đau đớn và xót xa”. Từ một chàng trai 23 tuổi khi đế quốc Mỹ oanh tạc Hà Nội 12 ngày đêm bằng máy bay ném bom, đến giờ, sau 45 năm, Phú Quang đã là một nhạc sỹ nổi tiếng, được lòng người mến mộ với nhiều ca khúc hay về Hà Nội. Có lẽ, cũng bởi ông đã trải qua những giờ khắc sinh tử cùng Thủ đô, và hơn ai hết, ông hiểu rõ nhất sức mạnh của những người dân Hà Nội không bom đạn nào có thể khuất phục, thể hiện qua ca khúc Em ơi Hà Nội phố mà ông phổ nhạc từ thơ Phan Vũ: “Mùa đông năm ấy tiếng dương cầm trong căn nhà đổ, Tan lễ chiều sao còn vọng tiếng chuông ngân”.