Vực dậy sân khấu Hà Nội trong thời 4.0

16:52 08/12/2019
Sân khấu Hà Nội hội tụ nhiều nghệ sĩ tài năng, được đào tạo trong nước và ngoài nước với trình độ chuyên môn cao, nhưng nhiều năm nay vẫn loay hoay, chưa thoát khỏi khủng hoảng. Làm thế nào để vực dậy sân khấu của Thủ đô, nơi vẫn được tự hào là sân khấu hàn lâm, chuyên nghiệp, hiện đại ?

PGS.TS Trần Trí Trắc cho rằng, sân khấu Hà Nội được hình thành có thể tính từ thời Lý - Trần. Suốt chiều dài lịch sử, qua những thăng trầm của mình, sân khấu Hà Nội luôn là đỉnh cao mang tính kinh kỳ so với cả nước. Nhưng nền sân khấu của “nghệ sĩ – chiến sĩ”, nghệ thuật sân khấu Hà Nội hiện nay là con đẻ của cơ chế bao cấp xã hội chủ nghĩa. 

Sự tồn tại, sáng tạo, phát triển của nó luôn được đặt trong quy luật chính cơ chế bao cấp. Với xu hướng đẩy mạnh xã hội hóa, các đơn vị công lập dần tự chủ về kinh phí hoạt động và nhiều mặt khác, phần lớn các đơn vị sân khấu Hà Nội bước vào cơ chế thị trường với không ít lúng túng, khủng hoảng nhiều mặt, dẫn đến những sáng tạo hoài cổ, chưa phản ánh sâu sắc, sinh động những hiện thực lớn của đất nước. 

Các nghệ sĩ Hà Nội chưa nhận thức đủ và thể hiện được sự chuyển hóa lớn của hiện thực Hà Nội thời đại cách mạng khoa học công nghệ 4.0 trong cảm xúc sáng tạo của mình một cách tương xứng. Thực trạng này khiến sân khấu Thủ đô thiếu sức cạnh tranh với các loại hình văn hóa nghệ thuật mới, thiếu vắng khán giả và tự tạo ra trong mình mâu thuẫn: Mâu thuẫn giữa chính phẩm với thứ phẩm, giữa phục vụ chính trị với giải trí, giữa truyền thống với hiện đại...

Cảnh trong vở “Đôi mắt” – một trong số các tác phẩm nổi bật của Nhà hát Kịch Hà Nội.

NSƯT Đặng Tiến, một trong số những người gắn bó lâu năm với Nhà hát Múa rối Thăng Long chỉ ra một nghịch lý. Nhà hát là niềm tự hào của nhiều người làm sân khấu vì đến thời điểm này, đây là địa điểm sân khấu duy nhất biểu diễn  không có ngày nghỉ, với tần suất 5-6 buổi diễn mỗi ngày, phục vụ hơn nửa triệu khán giả, thực hiện 2.000 buổi diễn, doanh thu gần 50 tỷ đồng/năm. 

Thực tế, việc Nhà hát tiếp thu, chỉnh lý 17 trò rối nước cổ truyền tinh hoa cha ông để lại bằng các thủ pháp chuyên nghiệp về đạo diễn, âm nhạc, diễn xuất, nâng nghệ thuật cổ truyền dân gian lên 1 tầm cao mới giúp vị thế của nghệ thuật múa rối Thủ đô ngày càng chiếm được lòng tin của công chúng khán giả. Tuy nhiên, múa rối nước dân gian Việt Nam có hàng trăm trò. 

17 trò rối đang được biểu diễn, vẫn đang được yêu mến. Nhưng nếu cứ diễn đi diễn lại, cộng thêm sự phát triển không kiểm soát được chất lượng nghệ thuật của các trung tâm mang danh hoạt động nghệ thuật chỉ đặt nặng vào kinh doanh, thì Múa rối nước Việt Nam sẽ không thể hấp dẫn khán giả về lâu dài. Chưa kể, rạp biểu diễn được xây dựng trong những năm 90 của thế kỉ trước, chỉ có 300 chỗ ngồi trong rạp khiến sân khấu quá tải. 

Nhiều đoàn khách được sắp xếp thời gian từ trước, chỉ xem vào 1 ngày, giờ duy nhất, không đợi được, phải chấp nhận đến địa điểm khác, mặc dù họ biết rằng nơi đó không phải sân khấu rối chuyên nghiệp.  Đặc biệt, 95% người xem đều là khách quốc tế.  Khán giả trong nước rất ít đến xem và cũng chưa được quan tâm “nuôi dưỡng”.

Tác giả kiêm đạo diễn Hoàng Thanh Du cũng chỉ ra rằng, khán giả sân khấu của ngày hôm nay với những yêu cầu thúc bách, nhịp sống đầy sôi động, quen với ứng dụng công nghệ, sẽ thấy xa lạ, thậm chí khó chịu với những vở diễn giáo điều, khai thác yếu tố tâm lý quen thuộc, vở diễn xây dựng theo kiểu minh họa cho nội dung. 

Muốn khắc phục, sân khấu cần tăng nhanh tiết tấu, vở diễn không quá dài, thiên về nhìn hơn nghe. Hà Nội cần đổi mới, chấm dứt dựng, diễn các vở xa rời thực tiễn, giáo điều, tuyên truyền thái quá. 

Để sân khấu Hà Nội phát triển, chúng ta phải dũng cảm  thừa nhận và sửa lỗi ở tất cả các khâu sáng tạo ra tác phẩm sân khấu. Trong đó, người quản lý, lãnh đạo sân khấu  phải được đào tạo bài bản, có tư duy mới, hiện đại, bắt được nhịp với thế hệ khán giả có thị hiếu, thầm mĩ khác hẳn lớp người đi trước…          

N.H

Nhiều quy định được điều chỉnh và có nhiều quy định hoàn toàn mới được đề nghị tại dự thảo Nghị định Quy định chi tiết một số điều và hướng dẫn thi hành Luật Quảng cáo. Đặc biệt, trong đó có các quy định về quảng cáo trên mạng, quảng cáo thương hiệu Quốc gia trên đài truyền thanh cấp xã, quảng cáo sản phẩm, hàng hoá dịch vụ đặc biệt như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm…

Tối 14/7, tại Hội trường Bộ Công an, Hà Nội đã diễn ra Chương trình gặp mặt, biểu dương con CBCS đạt giải quốc gia, quốc tế, con thương binh, con liệt sĩ Công an, con đỡ đầu, con nuôi Công an đạt thành tích cao trong học tập năm học 2024-2025.

Liên quan đến đường dây giết mổ, buôn bán lợn chết nhiễm bệnh, VKSND TP Hà Nội đã phê chuẩn quyết định khởi tố đối với 5 đối tượng về tội "Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm", trong đó có 2 chủ hàng thịt lợn ở chợ tạm Phùng Khoang, phường Đại Mỗ là Dư Đình Hợi và Nguyễn Viết Chiếm, Báo CAND đã có bài phản ánh về tình trạng đìu hiu tại chợ Phùng Khoang sau vụ thịt lợn bệnh, lợn chết được 2 đối tượng Hợi, Chiếm bán tại chợ tạm bị phanh phui. Đặc biệt, sau khi vụ việc gây chấn động này, tại chợ tạm Phùng Khoang cũng không còn bóng dáng quầy thịt lợn nào hoạt động.

Thông tin từ Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (15/7), khu vực Bắc Bộ tiếp tục có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa có nơi trên 25mm như: trạm Làng Mô (Lai Châu) 33,2mm; trạm Mường Thín (Điện Biên) 25,6mm; trạm Du Già (Tuyên Quang) 28,8mm…

Bằng nhiều cách sau khi tiếp cận được “con mồi”, bà Châu đưa ra chiếc “bánh vẽ” kiếm tiền khiến cho nhiều người rơi vào “thiên la địa võng”. Những khoản tiền hàng tỷ đồng sau khi vào tay bà Châu, “nhà đầu tư” không thể nào đòi lại được…

TP Huế tiếp tục kích hoạt hệ thống hỗ trợ kỹ thuật trực tuyến để tháo gỡ vướng mắc cho các xã, phường. Các tổ kỹ thuật chuyên trách được phân công "cầm tay chỉ việc" tại chỗ hoặc kết nối từ xa, hỗ trợ kịp thời cán bộ cơ sở.

Dự thảo Nghị định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm, hỗ trợ học phí, hỗ trợ chi phí học tập, giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục đào tạo thay thế quy định tại Nghị định số 81/2021 vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) trình Chính phủ đưa ra quy định mức thu, lộ trình học phí các cấp học từ bậc phổ thông đến đại học bắt đầu từ năm học 2025-2026.

Tối 14/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh cho biết đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố bị can và Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 8 đối tượng trong đường dây buôn bán khí cười trái phép, thu lợi bất chính hàng trăm tỷ đồng.

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng vụ án xảy ra tại Tập đoàn Thuận An và các đơn vị liên quan. Trong đó, bị can Phạm Thái Hà (cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu Trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội) bị cáo buộc gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền đặc biệt lớn, qua đó hưởng lợi 750 triệu đồng. 

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.