Công bố tiểu thuyết và tác phẩm sân khấu về Bác Hồ - “Nợ nước non”

Vở sân khấu và tiểu thuyết "Nợ nước non" là phần thứ nhất trong bộ tiểu thuyết và công trình sân khấu cùng mang tên “Nước non vạn dặm”. Tác giả của 2 công trình này là PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương.

Vở “Nợ nước non” là sự kết hợp giữa nghệ thuật sân khấu cải lương và một số loại hình nghệ thuật truyền thống khác như dân ca ví, giặm xứ Nghệ; ca Huế; bài Chòi khu 5 và dân ca Nam Bộ. Tác phẩm do TS.NSND Triệu Trung Kiên đạo diễn, được tác giả Hoàng Song Việt chuyển thể kịch hát, NSND Trọng Đài sáng tác âm nhạc, NSƯT Doãn Bằng thiết kế mỹ thuật, NSƯT Thanh Nam biên đạo múa; phục trang - NSƯT Minh Hùng; điều hành - NSƯT Quang Khải. Các nghệ sỹ của nhà hát Cải lương Việt Nam: NSƯT Mạnh Hùng, Minh Hải, Như Quỳnh, Xuân Thông, Văn Dương, Thiên Kiều, Lệ Hằng. Minh Phương, bé Anh Đức...phối hợp cùng nghệ sỹ Lê Thanh Phong và các diễn viên Đoản nghệ thuật UNESCO Di sản dân ca xứ Nghệ biểu diễn.

Về vở “Nợ nước non”, NSND Triệu Trung Kiên cho biết, tác phẩm khắc họa xúc động, sâu sắc hình tượng Nguyễn Sinh Cung, Nguyễn Tất Thành, cùng hình tượng mẹ Hoàng Thị Loan, cha Nguyễn Sinh Sắc trong không gian văn hóa các vùng miền, đặc biệt là sự thay đổi, trưởng thành về nhận thức, lòng yêu nước, chí căm thù quân xâm lược, nung nấu quyết tâm tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành.

Trong vở diễn có nhiều cảnh diễn xúc động, lôi cuốn như cảnh đêm trăng bên dòng Lam của chàng trai Nguyễn Sinh Sắc với cô gái Hoàng Thị Loan; cảnh cha mẹ và ông bà ngoại đón bé Nguyễn Sinh Cung chào đời giữa mùa sen tháng Năm thơm ngát; cảnh gia đình Nguyễn Sinh Cung ở kinh thành Huế, mẹ Hoàng Thị Loan tảo tần, khó nhọc đã từ giã cõi đời khi chồng là ông Nguyễn Sinh Sắc và con trai Nguyễn Sinh Khiêm đang đi xa, chỉ còn bé Cung bên mẹ và em Nhuận mới vài tháng tuổi.

Đó còn là cảnh cha con Nguyễn Sinh Sắc, Nguyễn Tất Thành đàm đạo thế sự và chia tay ở Bình Định; cảnh Nguyễn Tất Thành có cuộc nói chuyện xúc động và nhiều ý nghĩa với ông Nguyễn Quý Anh - ông chủ của Liên Thành Thương Quán, người có tấm lòng nghĩa hiệp và yêu nước; cảnh bến cảng Sài Gòn với tâm trạng nghẹn ngào của Nguyễn Tất Thành – Văn Ba với đất nước, những người thân, đặc biệt là với Lê Thị Huệ học trò của cha, bạn vong niên thời ở Huế trước chuyển đi xa vạn dặm.

Tiểu thuyết “Nợ nước non” gồm hơn 220 trang, là tập 1 của bộ tiểu thuyết 3 tập “Nước non vạn dặm” do Nhà xuất bản Văn học và Công ty cổ phần Truyền thông Liên Việt liên kết xuất bản, phát hành. Nội dung chính của tiểu thuyết có những phần gần với nội dung vở diễn sân khấu cùng tên, nhưng cũng có những nội dung khác và mới, thể hiện bằng thi pháp và lợi thế của tiểu thuyết.

Chia sẻ về bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ có đủ những điều quan trọng và cần thiết nhất để viết bộ tiểu thuyết này, mà trước mắt là tập “Nợ nước non”. Đó là sự nghiên cứu một cách vô cùng kỹ lưỡng về cuộc đời và tư tưởng Hồ Chí Minh và sự hiểu biết sâu sắc về địa lý, lịch sử, văn hoá của vùng đất nơi mà Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra, lớn lên; là việc chọn cách viết phù hợp nhất cho thể loại tiểu thuyết về nhân vật lịch sử, đó là một cách nhìn độc lập nhưng biện chứng về tất cả những gì liên quan đến một nhân vật lịch sử.

Cũng theo nhà thơ Nguyễn Quang Thiều điều đặc biệt nhất, là nền tảng quan trọng nhất để nhà văn Nguyễn Thế Kỷ dựng nên con người Hồ Chí Minh chính là tình yêu đặc biệt và thiêng liêng của ông dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với một tình yêu như thế, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ tự tin sáng tạo ra những chi tiết trong đời sống, những lời nói, những suy nghĩ, hành động của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ khi là cậu bé Cung cho đến khi là người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành mà không hề sợ “phạm lỗi”. Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ là người đóng góp một cách quan trọng để mở rộng chiều kích tâm hồn con người Hồ Chí Minh, mở rộng chiều kích tư tưởng Hồ Chí Minh trong cách nhìn của một nhà văn đang sống trong một thế kỷ có quá biến cố lịch sử và quá nhiều thay đổi những hệ giá trị…

Thông tin từ Ban tổ chức cũng cho biết, cả vở diễn và tiểu thuyết “Nợ nước non”, tác giả văn học và ê kíp nghệ thuật không chỉ khắc họa những ký ức lịch sử, xã hội, mà đi sâu luận giải những yếu tố văn hóa, tư tưởng, xã hội đã hun đúc, rèn dũa nên Nguyễn Sinh Cung - Nguyễn Tất Thành - Văn Ba để Người có chuyến đi lịch sử vạn dặm từ quê nhà Nghệ An đến kinh đô Huế, qua Bình Định, Phan Thiết đến bến cảng Sài Gòn, vượt trùng khơi tìm đường cứu nước vào ngày 5/6/1911.

Dự kiến, 2 tập tiếp theo của bộ tiểu thuyết và phần hai, phần ba của công trình sân khấu cùng tên “Nước non vạn dặm” sẽ ra mắt công chúng năm 2023, 2024 với tên gọi “Lênh đênh bốn biển” và “Người về”. Ở hai phần này, tác giả sẽ khắc họa, lý giải, ngợi ca con đường bôn ba cứu nước của Văn Ba - Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh ở nước ngoài và những năm tháng Người về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam; sức cảm hóa, lay động của Hồ Chí Minh với nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế.