Độc đáo ngôi nhà “bom” lưu giữ ký ức chiến tranh ở Quảng Trị
Nằm bên con đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cách Nghĩa trang liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn chừng 700m về phía Tây, có ngôi nhà được dựng nên bằng các vật liệu rất độc đáo. Chúng chủ yếu những vỏ bom, đạn pháo nguyên là vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh đã được xử lý an toàn. Bên trong ngôi nhà được trưng bày nhiều đồ vật, kỷ vật chiến tranh, chứa đựng ký ức của những năm tháng hào hùng không thể nào quên của dân tộc Việt Nam.
Người xây dựng nên ngôi nhà “bom” độc đáo ấy là lão nông Trần Văn Chức, trú thôn Nam Sơn, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Ông cho biết sinh ra và lớn lên ở vùng “đất lửa” Vĩnh Linh, bên dòng sông lịch sử Bến Hải – nơi đầu vĩ tuyến 17, nên bản thân rất thấu hiểu những gì chiến tranh để lại trên mảnh đất này.
Đó là những mất mát, đau thương kể cả hàng chục năm sau khi hòa bình lập lại do hậu quả của bom, đạn còn sót lại sau chiến tranh.
“Ngày ấy, trong khói lửa bom đạn, người dân chúng tôi đã luôn kiên trì, quả cảm chiến đấu chống lại kẻ địch; bám trụ từng tấc đất để phát triển sản xuất, phục vụ lương thực cho công cuộc giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
Sau hòa bình, từ những hoang tàn, đổ nát, người dân chúng tôi đã từng bước vượt qua muôn vàn khó khăn để xây dựng lại quê hương. Ngày nay, quê hương chúng tôi đã có một diện mạo mới. Năm tháng trôi qua, vết thương cũng đã dần lành lại, song ký ức về chiến tranh vẫn theo tôi suốt cho đến tận bây giờ.
Bởi vậy, tôi đã kỳ công sưu tập, tìm kiếm những vỏ bom, đạn pháo, xây dựng nên ngôi nhà này để lưu giữ lại những ký ức của những năm tháng khốc liệt và hào hùng đó nhằm cho lớp trước có dịp ôn lại, lớp trẻ hiểu hơn về chiến tranh và cái giá của hòa bình”, ông Chức tâm sự.
Ngôi nhà “bom” của lão nông Trần Văn Chức được ông chọn xây dựng ở một vị trí độc đáo, ngay sau tấm bia đá di tích lịch sử quốc gia đường Hồ Chí Minh Đông Trường Sơn và cây bồ đề của Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên trồng khi xây dựng tấm bia đá này.
Ngay từ bên ngoài đã khiến người xem sửng sốt, từ cổng chào đến ngôi nhà đều được thiết kế xây dựng, bố trí khéo léo từ những vỏ bom, đạn còn sót lại sau chiến tranh. Đi vào bên trong và ngay gian trung tâm của ngôi nhà là dòng chữ nổi bật “Nhà bom – lưu giữ kỷ vật chiến tranh. Tôn vinh giá trị lịch sử dân tộc”, như muốn nói lên tâm nguyện của lão nông này về mục đích xây dựng ngôi nhà.
Bên cạnh hơn 300 vỏ bom, đạn pháo để làm nên các cột chính, phụ của ngôi nhà, là hàng trăm đồ vật, kỷ vật chiến tranh như đèn dầu từ vỏ bom bi; thùng đựng đồ đạc và những chiếc bi-đông làm từ vỏ pháo sáng, hay chiếc kẻng được làm bởi một phần của vỏ bom... Vì vậy, ngôi nhà ngay khi vừa mới được xây nên đã trở thành nơi gợi nhớ ký ức của những cựu chiến binh khi về với đồng đội, về thăm lại chiến trường xưa.
Dẫn chúng tôi tham quan ngôi nhà, ông Chức chỉ vào từng hiện vật, thuyết minh về nó và chia sẻ: “Đây là những hiện vật, kỷ vật mà tôi đã sưu tầm hơn 20 năm qua. Tôi mở cửa tự do để tất cả mọi người có thể tham quan, tìm hiểu, đặc biệt thế hệ trẻ có thể thấy và hiểu được những hiện thực của chiến tranh tàn khốc đến mức nào, để thế hệ hôm nay và mai sau hiểu được và tri ân những công lao to lớn của cha ông ta đã đổ biết bao xương máu cho độc lập của dân tộc, tự do và hạnh phúc của nhân dân”.
Ngoài ra, ông Chức còn dành một khoảng không gian rộng lớn phía sau ngôi nhà để xây dựng, tái hiện nên những căn hầm chữ A cùng hệ thống giao thông hào, bếp Hoàng Cầm…, làm phong phú thêm cho khu “bảo tàng” chiến tranh này. Đặc biệt với bếp Hoàng Cầm, du khách khi đến đây đã rất ngạc nhiên và thích thú bởi những làn khói từ bếp củi cứ len lỏi rồi tan đi dưới tán rừng xanh tốt.
Ông Chức cho biết thêm, toàn bộ khu “bảo tàng” chiến tranh của ông hiện vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện với nhiều ý định đang triển khai và cả những dự định ấp ủ. Ông quyết tâm xây dựng hoàn chỉnh nó trước dịp 27/7 năm nay như một sự tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ.