Huế chọn ẩm thực tham gia mạng lưới các thành phố sáng tạo UNESCO
Theo nhiều nguồn tài liệu và kiểm kê, trong khoảng 3.000 món ăn của cả nước thì Huế - thành phố của các di sản văn hóa thế giới được du khách, bạn bè trong nước và quốc tế đánh giá là một điểm đến thân thiện, mến khách với những nét hấp dẫn về văn hóa và lịch sử, chiếm khoảng hơn 50% với hai dòng ẩm thực chủ đạo là ẩm thực cung đình và ẩm thực dân gian.
Sự đa dạng của nguồn nguyên vật liệu, từ dân dã cho tới sơn hào hải vị với đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, đầu bếp, người làm ẩm thực từ bình dân cho tới thượng lưu, quý tộc… đã ngày càng khẳng định thương hiệu ẩm thực Huế. Hiện, Huế đang gấp rút xây dựng hồ sơ gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực.
Trong dòng chảy của lịch sử, Huế từng là một trung tâm văn hóa, kinh tế - chính trị hàng đầu của đất nước, ngày nay Huế vẫn là một trung tâm văn hóa, di sản của Việt Nam, nơi còn bảo tồn, lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống và một trong những đặc trưng nổi bật của văn hóa Huế là ẩm thực… Ông Võ Lê Nhật, Chủ tịch UBND TP Huế (Thừa Thiên Huế) cho biết, sau khi Huế lọt top những thành phố có đồ ăn ngon nhất thế giới 2023 - Best Food Cities in the World, trong đó có cơm hến và mè xửng được xác lập kỷ lục châu Á năm 2023 - 2024. Tiếp theo 3 lần đề cử thành công đến kỷ lục châu Á vào các năm 2012, 2013 và 2022 và đề cử của các địa phương, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings đã tiếp tục thực hiện các bộ hồ sơ đề cử đến Tổ chức Kỷ lục Châu Á công nhận…
Theo đánh giá của các nhà nghiên cứu, dòng chảy của ẩm thực Huế đã từng lan tỏa đến trong Nam, ngoài Bắc. Ẩm thực dân gian Huế đa dạng, chi phối mạnh đến tính chất đặc thù của ẩm thực miền Trung và tạo được ảnh hưởng khá rộng trong cả nước. Ẩm thực cung đình Huế được ghi chép cụ thể trong các tư liệu thư tịch, có tính biên niên sử, có đủ chi tiết về thiết chế ẩm thực, về thực đơn hàng trăm món ăn sang trọng, về thể thức, nghi lễ ăn uống trong cung đình, là một kho tư liệu quý, phản ánh thành tựu của văn hóa ẩm thực Việt Nam.
Với nhiều tiềm năng nói trên, đầu tháng 8/2024, TP Huế và tỉnh Thừa Thiên Huế đang gấp rút việc hoàn thiện và nộp hồ sơ đề cử tham gia Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực. Theo đó, TP Huế đang tổ chức xây dựng hồ sơ với các bước khảo sát, thu thập số liệu và mời các chuyên gia trong nước và nước ngoài để xây dựng báo cáo đánh giá về lĩnh vực ẩm thực… Cùng với đó là tổ chức tọa đàm, hội thảo chuyên đề, hội thảo quốc tế và hoàn thiện hồ sơ. Các cuộc hội thảo nhằm lấy ý kiến góp ý, tham vấn cho các nội dung liên quan trong quá trình xây dựng, hoàn thiện hồ sơ. Theo TS. Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, việc xây dựng hồ sơ để đề cử Huế trở thành thành phố sáng tạo UNESCO sẽ đánh dấu bước chuyển mình của Huế, không chỉ là thành phố dựa trên nền tảng bảo tồn giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế, mà còn là một thành phố sáng tạo, đổi mới sáng tạo, thông minh theo hướng phát triển bền vững phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia và gắn liền với Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc…
Nhiều chuyên gia ẩm thực, nghệ nhân cho rằng, Huế sở hữu một di sản đồ sộ về văn hóa ẩm thực, không chỉ mang đậm nét truyền thống mà còn rất giàu tính sáng tạo – đây là một nền tảng hoàn toàn phù hợp để Huế trở thành thành phố sáng tạo UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực với 3 thế mạnh: ẩm thực dân gian, ẩm thực cung đình và ẩm thực chay. Trong đó, ẩm thực chay nấu theo phong cách Huế vừa mang đạo vị Phật giáo xứ Huế, vừa có phong vị ảnh hưởng của cung đình; món ăn đa dạng, lành tính và ngon miệng, có sức hấp dẫn người dùng.
Nghệ nhân Mai Thị Trà bày tỏ, việc Huế trở thành thành phố sáng tạo là một dự án dài hơi cho toàn xã hội; vì vậy tỉnh và thành phố nên có những biện pháp cam kết lâu dài, đảm bảo tính phát triển bền vững, nâng cao sinh kế cho người dân... Thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đẩy mạnh xây dựng thương hiệu “Huế - Kinh đô ẩm thực” với nhiều hoạt động quảng bá du lịch, văn hóa ẩm thực đặc sắc, thu hút sự quan tâm, trải nghiệm của đông đảo du khách trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao đời sống thu nhập của người dân.