Huế hướng đến xây dựng xứ sở mai vàng

Tháng 4/2021, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế phê duyệt đề án “Xây dựng Thừa Thiên- Huế trở thành xứ sở mai vàng của Việt Nam”. Mục tiêu chung của đề án nhằm xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành xứ sở mai vàng của Việt Nam, tạo điểm nhấn về cảnh quan sinh thái nhân văn truyền thống của vùng đất Cố đô, hướng đến mục tiêu xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành thành phố di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường và thông minh. Từ đề án này, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Thừa Thiên-Huế cho rằng, để khôi phục và phát triển mai vàng Huế, cần phải có một cuộc nghiên cứu khoa học về bảo tồn và phát triển giống mai.

Ngày 27/12, Sở KH&CN tỉnh Thừa Thiên-Huế đã triển khai 2 đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh, gồm: “Nghiên cứu bảo tồn và phát triển giống mai vàng Huế” và “Xây dựng, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Huế cho sản phẩm Hoàng mai (mai vàng Huế) của tỉnh Thừa Thiên-Huế”. Mục tiêu của 2 đề tài nhằm xác định được các đặc điểm sinh học, hình thái của các loại mai vàng hiện hữu tại tỉnh Thừa Thiên-Huế; phân biệt được giống mai vàng Huế với giống mai vàng khác; biết được sự phân bố, những yếu tố văn hóa, lịch sử gắn với sự xuất hiện, tồn tại và phát triển của giống mai vàng Huế, cũng như mối quan hệ di truyền với mai vàng khác. Ngoài ra, đề tài còn xây dựng được bộ chỉ thị phân tử đặc trưng để nhận dạng giống mai vàng Huế cũng như xây dựng các quy trình nhân giống mai vàng Huế…

Theo các nhà khoa học, nội dung nghiên cứu đề tài sẽ tập trung điều tra, đánh giá hiện trạng phân bố các giống mai vàng ở Thừa Thiên-Huế và số hóa dữ liệu bản đồ phân bố mai vàng; đánh giá tính đa dạng (mối quan hệ di truyền) và cấu trúc quần thể của mai vàng; nghiên cứu các giải pháp bảo tồn mai vàng và xây dựng phương án, kế hoạch bảo tồn 100 cây mai vàng Huế có tuổi đời trên 50 tuổi; nghiên cứu tuyển chọn các cây mai vàng có đặc tính điển hình để làm nguồn giống đầu dòng… Từ đó, xây dựng hồ sơ và đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Huế” cho sản phẩm Hoàng mai của tỉnh Thừa Thiên-Huế.

TS. Hồ Thắng, Giám đốc Sở KH&CN cho rằng, kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là cơ sở bảo tồn và lưu giữ được nguồn gen quý phục vụ công tác nghiên cứu và nhân giống; xây dựng bộ nhận dạng giúp phân biệt được cây mai vàng Huế với các loại mai khác tạo nên một sản phẩm đặc hữu, riêng biệt cho địa phương. Đồng thời cũng là cơ sở khoa học để xây dựng chỉ dẫn địa lý mai vàng Huế, từng bước đặt nền tảng xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành xứ sở mai vàng của Việt Nam. Qua đó, cũng là cơ sở để phát triển ngành sản xuất hoa mai vàng, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân, góp phần ổn định KT-XH.

Theo PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện rau củ, chủ nhiệm đề tài, để phát triển cây mai vàng Huế trở thành một thương hiệu nổi tiếng như xứ sở hoa anh đào Nhật Bản cần thiết phải nghiên cứu, đánh giá toàn bộ nguồn gen của giống mai vàng. Lựa chọn những cây mai vàng lâu năm nhất, tốt nhất và tiến hành nghiên cứu các quy trình nhân giống, quy trình trồng và chăm sóc để giúp người dân Huế phát triển cây mai vàng thành sản phẩm hàng hóa, hướng đến thương mại hóa sản phẩm ra thị trường trong nước và quốc tế…

Ông Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế khẳng định, Huế có đủ điều kiện để phát triển cây mai vàng Huế trở thành thương hiệu nổi tiếng như hoa anh đào Nhật Bản. Do đó, cần đề ra chiến lược lâu dài và các mục tiêu cụ thể, xây dựng được thương hiệu giống mai vàng Huế thông qua việc quảng bá, tổ chức các lễ hội Hoàng mai Huế mang tầm quốc gia. Để làm được điều này, điều tất yếu phải có các giống mai Huế, phải đánh giá được giống mai vàng nào là chủ đạo để nghiên cứu và phát triển. Quy hoạch các khu vực trồng mai vàng phù hợp, phát triển hình thành các vườn mai lớn, các rừng mai.

Ngoài ra, phải triển khai các nhiệm vụ KH&CN nhằm bảo tồn lưu giữ và phát triển giống cây mai vàng Huế, đi thực tiễn để lấy được các giống cây cổ, lâu năm. Đồng thời phải có sự vào cuộc của các địa phương, sự phối hợp của các cơ quan, ban, ngành trong việc vận động, thuyết phục người dân bảo vệ giống mai vàng Huế.