Lễ Cầu mưa của người Kho ở Tây Nguyên

09:05 16/03/2024

Tháng 3, Tây Nguyên hanh hao, các mạch nước tươi mát khởi nguồn từ dãy núi cao Nam Trường Sơn cạn dần. Cây cối, hoa màu khát nước, nắng nóng vẫn chói chang, người dân ở buôn bắt đầu những ngày thiếu nước.

Đúng vào cao điểm khô hạn nhất trong năm, người Kho ở vùng Đam Rông (Lâm Đồng) làm Lễ Cầu mưa – nhô dơng. Bà con tin rằng, sau ngày làm lễ, lòng thành của người dân vang vọng tới đấng thần linh trên cao, Yàng (ông trời) sẽ ban phát những cơn mưa đầu mùa cho vùng đất hạn, đem tới những tháng ngày tươi mát, một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Trước ngày diễn ra Lễ Cầu mưa, ở khoảng đất rộng đầu buôn, những cây nêu anh, nêu em đã được bà con dựng lên. Kề đó, các loại công cụ lao động như cối chày giã gạo, xà gạc, dao phát, gùi… cùng hạt giống đậu, lúa, bắp, bầu, khoai, sắn… đã được sắp đặt đầy đủ. Điều này tượng trưng cho cuộc sống gắn bó với hoạt động sản xuất nông nghiệp từ đời này qua đời khác của bà con nơi đây. Từ sáng sớm, nơi tổ chức Lễ Cầu mưa của người Kho nổi lên ba hồi tù và khi dân buôn đã hội tụ đông đủ. Người có uy tín nhất vùng - già làng KTư dõng dạc cất tiếng vang vọng khỏe khoắn: “Ơ Yàng, các Yàng mây, Yàng mưa, Yàng sấm, Yàng chớp, Yàng sét. Này đây lễ vật dâng cho các Yàng. Yàng dựng nêu anh, Yàng dựng nêu em, đứng chứng kiến khắp vùng này nhé. Hỡi Yàng núi, Yàng sông, Yàng trời, Yàng đất. Xin lạy các Yàng cho mưa, cho gió. Xin cho mưa thuận, gió hòa, có lúa, có thóc, có bắp đầy nhà. Muốn có trăm gùi bắp, muốn có ngàn gùi lúa, ăn được chắc, bán được giá, con cái được ấm no!...”.

Nghi thức cầu mưa của người Kho ở Lâm Đồng.

Giàng làng tiếp tục cầu xin các vị thần linh chứng giám cho lòng thành của người dân buôn bản. Xin Yàng phù hộ cho mọi người được khỏe mạnh, giàu có và bình an. Xin được sống đến già, đến bạc tóc, rụng răng. Xin sinh con ra muốn được khỏe mạnh, nuôi con được lớn khôn. “Hỡi Yàng cồng, Yàng chiêng!... Đánh được nghe tiếng vang, thổi được nghe tiếng nhạc!… Đánh một buôn cả bảy buôn nghe, đánh bên này nghe được bên kia. Xin cho hạ chiêng xuống!..”, già làng KTư cầu xin.

Lời già làng vừa dứt cũng là lúc diễn ra Lễ Hiến sinh (một con gà, một con dê) để tỏ lòng thành kính, tạ ơn với các vị Yàng đã che chở cho bà con buôn bản. Già làng lấy tiết gà bôi lên cây nêu, mặt chiêng và các lễ vật cùng lời khẩn cầu xin Yàng được linh ứng.

Kế tiếp là nghi thức tắm dê để chọc giận Yàng theo quan niệm truyền thống của người Kho ở Lâm Đồng. Già làng dùng quả bầu múc nước đổ lên khắp người con dê đang buộc vào gốc cây nêu. Trong quan niệm dân gian của đồng bào Kho, việc tắm dê và lấy trứng của con chim đen là hai việc kiêng kỵ. Điều này đụng chạm tới đất trời khiến thần linh tức giận, gieo sấm chớp mưa gió xuống trừng phạt nhân gian. Những ngày sau đó, mây đen kéo đến, giông tố nổi lên, mưa gió dầm dề, cây cối tốt tươi…

Kết thúc phần lễ, dàn chiêng được hạ xuống, cả buôn làng cùng vào hội rộn rã với những bài chiêng hân hoan vui mừng. Tiếng chiêng dồn dập vang lên, mừng ngày hội buôn. Tiếng chiêng proh gọi nhau, tiếng chiêng drênh gọi mưa... tấu lên thổn thức. Vòng xoang thêm rộng, những điệu dân vũ nồng nhiệt, đắm say. Những ché rượu cần được khui, cuộc vui cứ như thế chếnh choáng với men rừng. Tiếng chiêng càng lúc càng vang xa, tiếng kèn bầu thao thiết, các điệu múa rạo rực để các Yàng thêm vui, lời khấn cầu càng thêm linh ứng. Nghi thức cầu mưa truyền thống của người Kho ở Lâm Đồng có thể kéo dài xuyên suốt 3 ngày, tùy theo điều kiện.

Theo ông Hoàng Mạnh Tiến, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Lâm Đồng, lễ hội cầu mưa của đồng bào Kho được lưu giữ qua nhiều đời, gắn liền với cuộc sống sản xuất nông nghiệp, trong đó nguồn nước là điều kiện không thể thiếu. Tháng hai, tháng ba hằng năm, khi Tây Nguyên bước vào cao điểm mùa khô, nắng hạn gay gắt, mùa màng khát nước, với quan niệm vạn vật hữu linh, bà con lập lễ cúng Yàng, cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu. 

Khắc Lịch

Ngày 22/12, theo thông tin từ Ban ATGT TP Hải Phòng, trên địa bàn TP Hải Phòng vừa xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng, khiến 3 nạn nhân thương vong, các phương tiện liên quan bị hư hỏng nặng.

Trong vụ án “Đưa hối lộ” và “Nhận hối lộ” xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) và các tổ chức, cá nhân liên quan, Nguyễn Năng Mạnh (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần MediaUSA)  nhiều lần đưa tiền hối lộ cho lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm cùng những cá nhân liên quan với số tiền hàng tỷ đồng để được tạo điều kiện và hướng dẫn khắc phục những tồn tại khi đoàn kiểm tra xuất hiện. Tuy nhiên, trong vụ án này, Nguyễn Năng Mạnh không bị xử lý. 

Ngày 22/12, đoàn công tác Báo CAND do Đại tá Trần Duy Hiển, Phó Tổng Biên tập dẫn đầu, đã đến thăm và chúc mừng Báo QĐND nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025), 36 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2025).

Cục Xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc (ANTQ) chủ động tham mưu giúp Bộ hướng dẫn các địa phương củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; tiếp tục làm tốt công tác dân vận, tạo sự đồng thuận để CBCS và nhân dân thống nhất thực hiện tốt các chủ trương đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và của ngành Công an. 

TAND TP Hà Nội vừa ra quyết định, ngày 5/1/2026 sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Đưa hối lộ” và “Nhận hối lộ” xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) và các tổ chức, cá nhân liên quan. Thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh làm chủ toạ phiên toà. Đại diện Viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố tại phiên tòa. Phiên tòa dự kiến diễn ra 10 ngày.

Ngày 22/12, tại TP Hồ Chí Minh, Bệnh viện 30-4 (Bộ Công an) đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai chương trình công tác, phát động phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” năm 2026. Trung tướng Đặng Hồng Đức, Thứ trưởng Bộ Công an đến dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Một công trình trường học khang trang, quy mô 3 tầng với 12 phòng học, tổng mức đầu tư xấp xỉ 8 tỷ đồng đã hoàn thiện cơ bản từ năm 2022 nhưng đến nay vẫn chưa được bàn giao đưa vào sử dụng. Trớ trêu hơn, trong khi trường mới “cửa đóng then cài” thì học sinh Trường THCS Hợp Tiến, tỉnh Thanh Hoá lại phải học nhờ ngay chính trong công trình chưa nghiệm thu, bàn giao.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文