Ra mắt sách của học giả Hoàng Đạo Thành và chắt Hoàng Đạo Cương

Ban tổ chức cho biết, dòng họ Hoàng Đạo luôn được ghi nhận là một dòng họ liên tục đóng góp trí tuệ và tâm huyết vào cả hai dòng chảy: Lịch sử và tri thức của dân tộc. Lễ ra mắt hai cuốn sách “Việt sử tân ước toàn biên” của học giả Hoàng Đạo Thành - một bậc tiền bối uyên bác, có tư tưởng đổi mới và cuốn sách “Bảo tồn và tu bổ di tích kiến trúc gỗ” của TS. Kiến trúc sư Hoàng Đạo Cương - nhà khoa học tiêu biểu, người tiếp nối của dòng họ Hoàng Đạo là sự tôn vinh trọn vẹn trí tuệ và tâm huyết đối với học giả Hoàng Đạo Thành và TS. Kiến trúc sư Hoàng Đạo Cương. Hai cuốn sách, dù thuộc hai lĩnh vực khác nhau - một bên là lịch sử và một bên là khoa học bảo tồn - nhưng cùng chung một mục đích cao cả: Giữ gìn và làm giàu thêm di sản lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Tác phẩm “Việt sử tân ước toàn biên” là một di sản học thuật quý giá, không chỉ đơn thuần ghi lại các sự kiện lịch sử mà còn giới thiệu những vấn đề liên quan đến việc biên soạn nội dung, kết cấu văn bản và hệ thống giáo dục nước ta thời phong kiến. Chuyên khảo “Bảo tồn và tu bổ di tích kiến trúc gỗ” là một cẩm nang thực hành không thể thiếu, tổng hợp chi tiết các hư hỏng thường gặp và đưa ra các giải pháp tu bồ bền vững, góp phần nâng cao chất lượng công tác bảo tồn di sản Việt Nam theo chuẩn mực khoa học quốc tế.

Học giả Hoàng Đạo Thành là sử gia cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, nhà chí sĩ hoạt động trong phong trào Duy Tân và cũng là thân phụ của nhà văn hóa Hoàng Đạo Thúy. Nguyên tên ông là Cung Đạo Thành, hiệu Cúc Lữ, quê ở làng Kim Lũ, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Thời trẻ, trước khi thi Hương, ông đổi sang họ Hoàng. Năm 1884, ông đỗ cử nhân, làm đến chức quan Đồng Tri phủ, sau bỏ quan về quê. Ông có lòng yêu nước, cùng Đào Nguyên Phổ và các chỉ sĩ khác hoạt động trong phong trào Duy Tân. Ông viết bộ sách “Việt sử tân ước toàn biên” khi đang làm chức Giáo thụ (viên chức trông coi việc giáo dục tại một phủ thời đó). Ngoài ra ông còn để lại các tác phẩm “Đại Nam hành nghĩa liệt nữ truyện”, “Việt sử tứ tự’.

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam Dương Trung Quốc cho rằng, sự kiện ra mắt hai cuốn sách ở hai lĩnh vực khác nhau của cụ (Hoàng Đạo Thành) và chắt Hoàng Đạo Cương) lần này là một sự kiện rất lạ, hiếm.Về tác phẩm "Việt sử tân ước toàn biên", nhà sử học Dương Trung Quốc bày tỏ, ông rất ngạc nhiên vì cuốn sách xuất hiện sau 120 năm. Cuốn sách này ra đời trong một hoàn cảnh lịch sử khá đặc biệt - nước ta là thuộc địa của Pháp. Cuốn sách có giá trị khá độc đáo, được viết bằng chữ Hán, với một tinh thần giáo khoa rất chặt chẽ, chuyển tải tinh thần yêu nước, tinh thần đổi mới.

Kiến trúc sư Lê Thành Vinh, nguyên Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cũng cho rằng, cuốn sách "Bảo tồn và tu bổ di tích kiến trúc gỗ" của PGS.TS. Kiến trúc sư Hoàng Đạo Cương có ý nghĩa rất quan trọng vì trước đó chưa có một cuốn sách nào đề cập một cách đầy đủ, chính xác và mang tính chất khoa học, bài bản về lĩnh vực này. Cũng theo ông Vinh, cuốn sách vừa mang tính lý luận, nó vừa mang tính tổng kết thực tiễn, đồng thời cũng là cẩm nang, tài liệu hướng dẫn rất quan trọng cho những người làm nghề. Bởi lẽ, đào tạo kiến trúc sư nói chung và kiến trúc sư trong lĩnh vực bảo tồn di tích hiện nay rất thiếu tài liệu, giáo trình mang tính chất chuyên sâu, chuyên ngành.

Từ trước đến nay, chúng ta vẫn làm theo kinh nghiệm là chính. Các thế hệ đi trước truyền lại cho thế hệ đi sau bằng hình thức là truyền nghề, "cầm tay chỉ việc". Hệ thống tư liệu, kiến thức đấy chưa được văn bản hóa, chưa được đúc kết lại thành những ấn phẩm mang tính chất khoa học như cuốn sách "Bảo tồn và tu bổ di tích kiến trúc gỗ". Vì vậy, cuốn sách này đã đáp ứng được mong mỏi của rất nhiều các đối tượng khác nhau, từ sinh viên trong các trường đại học, cho đến các nhà quản lý, cho đến những người làm nghề, những người kiến trúc sư trực tiếp tham gia vào công tác bảo tồn di tích. Đối với các nhà quản lý ở các địa phương, Ban quản lý di tích ở các địa phương, cuốn sách này hoàn toàn có thể trở thành cẩm nang, tài liệu tham khảo rất tốt khi quyết định đầu tư,  tham gia công tác trùng tu di tích ở địa phương mình.

Xúc động phát biểu tại buổi lễ, TS.Kiến trúc sư Hoàng Đạo Cương và cha ông là GS.TS.Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính (con trai của nhà văn hoá Hoàng Đạo Thuý, cháu nội của học giả Hoàng Đạo Thành) đều bày tỏ sự xúc động khi hai cuốn sách được giới thiệu đến bạn đọc. GS.TS.Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính chia sẻ nhiều câu chuyện cảm động, bài học quý, những di sản tinh thần vô giá của cha, ông để lại cho con cháu, trong đó có những bài học về làm người, về công tác giáo dục… 

Dịp này, GS.TS.Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính đại diện dòng họ Hoàng Đạo đã trao tặng Thư viện Quốc gia Việt Nam gần 40 cuốn sách của học giả Hoàng Đạo Thành và của các con cháu dòng họ Hoàng Đạo.