Sử dụng công nghệ số trong trưng bày mỹ thuật ứng dụng, mỹ thuật dân gian
Bên cạnh phương pháp trưng bày làm nổi bật giá trị thẩm mỹ của từng hiện vật trong hai bộ sưu tập mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian đặc sắc, giàu giá trị truyền thống của dân tộc, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sử dụng công nghệ số nhằm gia tăng trải nghiệm đa giác quan cho du khách.
Ngày 24/6, Không gian trưng bày mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian đã chính thức ra mắt công chúng tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Đây cũng là hoạt động nhiều ý nghĩa của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 59 năm ngày thành lập Bảo tàng (24/6/1966 – 24/6/2025).
TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết, mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian là một phần không thể thiếu trong dòng chảy lịch sử phát triển của Mỹ thuật Việt Nam. Mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian bao gồm các loại hình tranh, tượng dân gian, các đồ dùng trong sinh hoạt phản ánh đời sống tinh thần, kỹ năng nghề nghiệp tinh xảo, khả năng sáng tạo, bản sắc dân tộc và giá trị thẩm mỹ của nền văn hóa Việt Nam.
Không gian trưng bày mỹ thuật ứng dụng, mỹ thuật dân gian trước đây đã được trưng bày tại tầng 2 và 3 nhà B, sau nhiều năm phục vụ công chúng, trang thiết bị đã xuống cấp, giảm giá trị thẩm mỹ và không còn đáp ứng được yêu cầu của khách tham quan. Vì thế, năm 2022, được sự đồng ý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã triển khai dự án Chỉnh lý trưng bày Bộ sưu tập Mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian. Sau 2 năm triển khai, đến nay, dự án đã hoàn thành.
Bên cạnh phương pháp trưng bày làm nổi bật giá trị thẩm mỹ của từng hiện vật, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam lựa chọn sử dụng công nghệ số nhằm gia tăng trải nghiệm đa giác quan cho du khách. Do diện tích không gian trưng bày hạn chế, Bảo tàng cùng với các đối tác đã nghiên cứu, tìm tòi và sử dụng công nghệ như một giải pháp tối ưu hóa không gian và khắc phục những hạn chế về diện tích trưng bày. Đồng thời, Bảo tàng xây dựng phần mềm tra cứu nhằm cung cấp thông tin, hình ảnh những hiện vật chưa trưng bày, giúp người xem có thể tìm hiểu sâu hơn về bộ sưu tập, xây dựng kế hoạch để định kỳ có thể luân phiên thay đổi hiện vật, góp phần làm đa dạng và phong phú không gian trưng bày này.
Không gian trưng bày mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian là một trong những nội dung quan trọng của hệ thống trưng bày Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, góp phần phản ánh rõ nét lịch sử phát triển của mỹ thuật Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại. Trong đó, Bộ sưu tập Mỹ thuật ứng dụng chọn lọc, giới thiệu một số hiện vật tiêu biểu như: trang phục, trang sức, nhạc cụ, vũ khí, công cụ lao động, vật dụng sinh hoạt, đồ chơi trẻ em… của một số dân tộc.
Không gian trưng bày giới thiệu một số loại hình tranh, tượng dân gian như tranh Đông Hồ (Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), Kim Hoàng (Hà Tây cũ), Làng Sình (Huế), cùng các dòng tranh thờ của người Kinh và các dân tộc Dao, Cao Lan, Tày, Nùng; tượng dân gian bằng nhiều chất liệu như đất nung, gỗ, kim loại..., phản ánh phong tục, tín ngưỡng, đời sống của các dân tộc qua từng thời kỳ.
Không gian trưng bày mỹ thuật ứng dụng và mỹ thuật dân gian ra mắt công chúng lần này có trưng bày chuyên nghiệp với tủ kính, giá đỡ, màu sắc và ánh sáng làm nổi bật yếu tố thẩm mỹ của từng hiện vật, cùng với đó là ứng dụng công nghệ trình chiếu 3D mapping, màn hình tương tác tra cứu thông tin hiện vật…, tạo nên nét đặc trưng riêng biệt của không gian trưng bày này. Đây sẽ là địa điểm tham quan, học tập, trải nghiệm mới độc đáo, thú vị dành cho công chúng yêu nghệ thuật trong và ngoài nước.