Tự ý xây dựng, thay đổi cấu trúc tại Khu di tích Đồi Tức Dụp
Ngày 31/3, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh An Giang đã có báo cáo kết quả khảo sát về việc Công ty cổ phần du lịch An Giang tự ý xây dựng, thay đổi cấu trúc tại Khu di tích lịch sử (KDTLS) cấp Quốc gia Đồi Tức Dụp (xã An Tức, huyện Tri Tôn).
KDTLS cấp Quốc gia Đồi Tức Dụp do Công ty cổ phần du lịch An Giang quản lý, khai thác phục vụ du lịch có thu phí vào cổng. Trong thời gian quản lý, công ty đã mở rộng quy mô, giải phóng mặt bằng 2,6 ha và thực hiện sửa chữa, xây dựng một số công trình. Sau khi có dư luận về việc Công ty cổ phần du lịch An Giang tự ý xây dựng, thay đổi cấu trúc tại KDTLS Đồi Tức Dụp, Sở VHTT&DL tỉnh An Giang cùng nhiều sở, ngành có liên quan, UBND huyện Tri Tôn đã tổ chức đoàn khảo sát các hạng mục công trình mới được tu bổ, xây dựng so với hiện trạng trước đây.
Đoàn khảo sát ghi nhận nhiều hạng mục, công trình không xin phép về hồ sơ xây dựng tại KDTLS Đồi Tức Dụp. Công ty cổ phần du lịch An Giang đã không xin phép về hồ sơ xây dựng mới, cải tạo các hạng mục phụ trợ phục vụ khách tham quan và công tác quản lý Điểm du lịch nằm bên ngoài Đồi Tức Dụp gồm: hai căn nhà gỗ bán đồ lưu niệm, văn phòng làm việc, phòng bán vé; các tiểu cảnh, trồng cây xanh; khu thú nuôi, trò chơi phục vụ du khách, bãi giữ xe khách.
Công ty này cũng không xin phép cải tạo, nâng cấp nhà hàng, nhà bếp và hai hồ chứa nước, 4 khu nhà vệ sinh, hệ thống điện, trang bị hệ thống phòng cháy, chữa cháy.
Công ty cổ phần du lịch An Giang cũng không xin phép về hồ sơ xây dựng cải tạo nhà trưng bày truyền thống nằm bên ngoài Đồi Tức Dụp. Nhà trưng bày đã có sau khi di tích được công nhận. Tuy nhiên, sau khi tiếp nhận, Công ty cổ phần du lịch An Giang đã tự ý cải tạo, nâng cấp, bổ sung thêm hiện vật gồm: 48 khẩu súng, pháo các loại, đưa vào trưng bày xe tăng, xe zip. Đặc biệt, Công ty cổ phần du lịch An Giang đã tự ý cải tạo nhà Sa bàn thành nhà chiếu phim tư liệu.
Công ty cổ phần du lịch An Giang đã không xin phép về hồ sơ xây dựng cải tạo hạng mục chính tại các hang của khu di tích như: thay cầu thang, lan can liên thông vào các hang tại một số hang đá “Hội trường C6,” “Cơ quan Phụ nữ,” “Cơ quan Tỉnh ủy”… và lót vạt một số điểm dừng chân trong các hang bằng chất liệu sắt hộp mạ kẽm màu trắng thay cho chất liệu gỗ trước đây. Đối với các tay vịn cầu thang, lan can bằng sắt, phía công ty cho sơn nhiều màu sắc (xanh, đỏ, vàng)... Chất liệu và màu sắc không phù hợp với tính chất di tích lịch sử cấp quốc gia. Công ty cũng tự ý lắp thêm hệ thống đèn chiếu sáng ở lối đi và trong các hang tại khu di tích.
Trước đó, khách du lịch đến tham quan phản ánh tại khu di tích để thùng công đức ở bàn thờ Hang C6 và Nhà tưởng niệm. Tuy nhiên, khi đoàn công tác đến khảo sát, Công ty cổ phần du lịch An Giang đã đưa các thùng công đức ra khỏi di tích.
Đoàn công tác kết luận tất cả những hạng mục xây dựng, cải tạo nêu trên Công ty cổ phần du lịch An Giang chưa thực hiện đúng quy trình, xin phép xây dựng, xin ý kiến thỏa thuận nội dung tu bổ, sửa chữa với cơ quan có thẩm quyền theo Luật Di sản Văn hóa. Chính vì vậy, khi thực hiện các hạng mục này đã có những sai lầm về mặt chuyên môn trong lĩnh vực tu bổ, xây dựng công trình liên quan đến di tích lịch sử được xếp hạng. Việc này đã ảnh hưởng một phần đến ý nghĩa lịch sử của di tích. Việc phản ánh của dư luận là có cơ sở, cần được tiếp thu và khắc phục…
Tiến sĩ Ngô Quang Láng, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh An Giang cho rằng: “Cái sai đầu tiên tại KDTLS Đồi Tức Dụp là biến di tích thành khu du lịch. Do đây là Khu di tích lịch sử cấp quốc gia nên chỉ được khai thác giá trị của di tích phục vụ cho phát triển du lịch, chứ không phải biến khu di tích thành khu du lịch”
Theo Luật Di sản, di tích phân ra làm 3 vùng: Vùng 1 tuyệt đối không được thay đổi. Việc cắt xẻ đá, đổ xi măng tạo lối đi thông thoáng; đặt hình nhân lính gác, bắt cầu sắt... là hoàn toàn không cho phép. Vùng 2, Vùng 3 được phép đầu tư các công trình, hạng mục phục vụ cho Vùng 1 nhưng phải được sự cho phép của Bộ VHTT&DL. Hiện, KDTLS cấp Quốc gia Đồi Tức Dụp bị phá hàng loạt, đặc biệt là Vùng 1. Hành vi đó đã làm biến dạng giá trị tự nhiên của di tích lịch sử, phá hủy giá trị ý nghĩa của lịch sử. Hành vi đó còn là hành vi phá hoại di sản…