Vợ chồng già 25 lần ra tòa để chứng minh mình... đang sống
Suốt mấy năm qua, hai vợ chồng già đã nhiều lần ra tòa dân sự tại các cấp để giải quyết vụ việc và cũng để chứng minh việc mình bị khai tử khi còn sống như vậy là vi phạm pháp luật.
Khai tử bố mẹ chồng trong bí mật
Kể về câu chuyện éo le của gia đình mình, ông Đỗ Văn Hợp (88 tuổi, trú tại phường Nhật Tân, Tây Hồ, Hà Nội) cho biết, năm 2005, con trai của ông là Đỗ Mạnh Tiến không may qua đời. Ngay sau đó, con dâu của ông Hợp là bà Vũ Thị Viễn (64 tuổi) đã đến phòng công chứng số 3 (TP Hà Nội) thực hiện thủ tục kê khai di sản thừa kế.
Tuy nhiên, bà Viễn chỉ kê tên mình và 2 người con gái, còn bố mẹ chồng là ông Hợp và bà Nguyễn Thị An (88 tuổi), những người có quyền lợi hợp pháp ở hàng thừa kế thứ nhất thì lại được kê khai là "đã chết" dù vẫn còn sống.
Sau khi hoàn tất thủ tục kê khai để sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bà Viễn đã bán toàn bộ thửa đất thừa kế cho chị Linh (quận Ba Đình, TP Hà Nội). Mãi đến gần 10 năm sau, con gái của bà Viễn mới thông báo cho vợ chồng ông Hợp về việc mẹ mình đã hoàn tất thủ tục bán và sang tên sổ đỏ cho người khác.
Giữa năm 2015, vợ chồng chị Linh đến nhận nhà thì bị ông Hợp và người thân ngăn cản vì cho rằng việc bán nhà, đất này là trái phép khi chưa có sự đồng ý của vợ chồng ông.
Ông Hợp cũng cho biết, mảnh đất ông chia cho con trai cả từ năm 1998 nhưng chưa có quyết định chia thừa kế hay giấy cho tặng. Vợ chồng ông Hợp cũng không hề biết việc con dâu đã sang tên căn nhà hay được chính quyền địa phương thông báo.
| Vợ chồng ông Hợp sau phiên tòa thứ 25. |
Đến đầu năm 2017, vợ chồng chị Linh làm thủ tục khởi kiện vụ án tranh chấp đòi nhà và yêu cầu hủy sổ đỏ trong giao dịch trên. Từ đó, 24 phiên tòa dân sự tại các cấp được mở, hai vợ chồng ông Hợp lại đưa nhau đến tòa để đòi quyền lợi, để chứng minh mình còn sống với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên cả 24 phiên tòa ấy đều bị hoãn vì nhiều lý do khác nhau.
Trao đổi với phóng viên, bà Đỗ Thị Huyền, con gái của ông Hợp đã bày tỏ sự bức xúc khi bố mẹ mình dù đã gần 90 tuổi vẫn liên tục phải đến dự tòa. "Bố mẹ tôi đã già mà còn phải đi đến các cơ quan chức năng hơn 100 lần trong nhiều năm qua để gửi đơn, tố cáo. Ông bà vẫn còn phải cố gắng đến hơn 20 lần tòa để các cơ quan liên quan nhìn thấy bố mẹ tôi còn sống, không phải đã chết...", bà Huyền cho biết.
Phiên tòa thứ 25
Sau hơn 3 năm chờ đợi, tại phiên tòa gần đây nhất được TAND TP Hà Nội mở vào sáng ngày 18-9, phiên tòa đã được tiếp tục xét xử dù vắng mặt nhiều người có quyền lợi, trách nhiệm liên quan.
Trong phiên tòa này, nguyên đơn là chị Linh khởi kiện đòi nhà đối với bà Viễn và yêu cầu vợ chồng ông Hợp phải ra khỏi nhà để trả nhà. Về phía 2 vợ chồng ông Hợp thì đề nghị hủy hợp đồng và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà bà Vũ Thị Viễn đã xác lập đối với chị Linh.
Trình bày trước HĐXX, chị Linh cho biết, năm 2015, chị cùng chồng mua khu đất và ngôi nhà có tổng diện tích khoảng 180m2, nằm ven hồ Tây thuộc địa phận phường Nhật Tân (Tây Hồ, Hà Nội).
Thời điểm đó, bà Viễn cung cấp các loại giấy tờ có chứng nhận của cơ quan chức năng như sổ đỏ khu đất đứng tên vợ chồng bà Viễn, di chúc của chồng bà Viễn thừa kế lại tài sản cho vợ và 2 con gái.
| Ông Hợp đã phải đến tòa hàng chục lần. |
Về phía bà Viễn dù vắng mặt nhưng bà đã có văn bản lời khai gửi HĐXX. Bà Viễn khai nhận, trước đó ông Hợp và bà An chia đất cho con trai là ông Tiến. Lúc này, ông Tiến và bà Viễn đã kết hôn được 4 năm. Đến năm 2000, Sở Địa chính - Nhà đất Hà Nội cấp sổ đỏ cho vợ chồng bà Viễn.
Năm 2005, ông Tiến qua đời nên bà Viễn đến Phòng Công chứng số 3 Hà Nội để làm thủ tục kê khai thừa hưởng quyền thừa kế tài sản. Trong thông báo ngày 4-7-2006 gửi UBND phường Nhật Tân, công chứng viên ghi: “Người để lại di sản: Ông Tiến đã chết ngày 8-1-2005. Cha, mẹ đẻ của ông Tiến đã chết”. Lý giải về sự việc trên, bà Viễn khai bà làm theo lời chồng dặn, kê khai là bố mẹ chồng chết cả rồi.
Đến năm 2015, bà Viễn làm thủ tục bán nhà đất cho vợ chồng chị Linh và xin ở lại 1 tháng để tìm nhà mới. Sau khi hết thời gian, vợ chồng chị Linh đến yêu cầu bà Viễn bàn giao nhà nhưng chị Mai (con gái bà Viễn) và một số người lớn tuổi không cho chị vào ngôi nhà chị đã mua.
Trong biên bản ghi lời khai, bà Viễn cũng cho rằng các thủ tục mua bán nhà, đất cho vợ chồng chị Linh là hợp pháp.
Tuy nhiên trong quá trình xét xử, HĐXX và các luật sư bảo vệ quyền lợi cho các bên đều nhận định, trong vụ việc này hành vi gian dối của bà Vũ Thị Viễn trong việc khai tử bố mẹ chồng là rất rõ ràng. Vì vậy, bà này phải chịu trách nhiệm đối với những hậu quả do hành vi của mình gây ra. Đồng thời, HĐXX cũng cho rằng có sai phạm của cán bộ UBND phường Nhật Tân cùng cán bộ phòng công chứng trong vụ việc này.
Sau khi hội ý, HĐXX đã yêu cầu chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan điều tra Công an TP Hà Nội để làm rõ hành vi, cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi gian dối đó có mục đích chiếm đoạt tài sản hay không, có thể làm mất tài sản của bố mẹ chồng hay không. Nếu có căn cứ cho thấy hành vi gian dối này nhằm chiếm đoạt tài sản, gây mất tài sản của vợ chồng ông Hợp thì có dấu hiệu của tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.
| Ngôi nhà đang trong diện tranh chấp. |
Ông Đỗ Văn Hợp cho biết việc khai tử hai ông bà để bán nhà còn vô lý đến mức, vợ chồng ông vẫn nhận được các khoản trợ cấp của người cao tuổi kể từ khi bị “khai tử”. Ngoài ra, văn bản nhường quyền di sản thừa kế và khai nhận di sản thừa kế được lập và công chứng ngày 11-8-2008.
Nhưng thông báo niêm yết công khai tại phường Nhật Tân lại từ ngày 4-7 đến ngày 4-8-2006, nghĩa là trước cả thời gian có văn bản thỏa thuận phân chia di sản. Việc này trái quy định về trình tự, thủ tục niêm yết công khai văn bản thỏa thuận phân chia di sản theo quy định tại khoản 3, Điều 52 Nghị định 75/2000/NĐ-CP về công chứng, chứng thực.
Qua tìm hiểu, ông Hợp cũng nhận thấy cán bộ tư pháp của phường Nhật Tân cũng đã có sai sót trong việc niêm yết công khai văn bản thừa kế, từ đó làm cơ sở để bà Viễn đăng ký sang tên nhà đất và chuyển nhượng sở hữu cho người khác.
Vì vậy trong phiên xét xử, luật sư Đặng Văn Cường đã đề nghị HĐXX xem xét trách nhiệm của cán bộ tư pháp UBND phường Nhật Tân và công chứng viên liên quan vụ việc. Họ không xác minh tình trạng của ông Hợp và bà An mà chỉ căn cứ lời của con dâu để xác nhận bố mẹ chồng đã chết, từ đó khiến sự việc tranh chấp xảy ra như hiện tại.