Lính an ninh điều tra vùng biên ải

Khi viết bài báo này, tôi đã tiếp cận hồ sơ của một số vụ án do ANĐT Công an tỉnh Lào Cai thụ lý điều tra trong năm 2021. Nhìn những chồng tài liệu, các bảng thống kê trích lục hồ sơ vụ án, tôi phần nào hiểu được khối lượng và áp lực công việc của các cán bộ điều tra ở mảnh đất nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt trong một năm qua. 20 nghìn bút lục vụ mua bán trái phép hoá đơn với số lượng lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai; 8000 bút lục vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản 23 tỷ đồng…

Đêm trắng thao thức cùng với những vụ án

Từng dẫn giải, làm công tác hiện trường của không ít các vụ án tổ chức người khác xuất, nhập cảnh trái phép nhưng lần nào cũng vậy, đêm trước của việc dẫn giải đối tượng đến hiện trường, Thượng tá Hà Vân Khánh, Trưởng phòng An ninh điều tra (ANĐT) Công an tỉnh Lào Cai và các cán bộ, chiến sỹ được giao nhiệm vụ đều trằn trọc, chẳng yên giấc. Năm 2021, thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh của Chính phủ; trong đó có biện pháp hạn chế nhập cảnh của người nước ngoài (NNN) vào trong nước, trên tuyến biên giới đã tăng cường việc tuần tra, kiểm soát nhưng tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép thông qua các đường mòn, lối mở vẫn diễn ra hết sức phức tạp… Từ đó, số các vụ án thuộc tội danh trên cũng tăng cao.

Trong các vụ án này, bắt giữ đã khó, điều tra để xác định tội danh của các đối tượng cũng không dễ dàng. Phần lớn các vụ tổ chức cho người khác xuất, nhập cảnh trái phép đều là án truy xét, người xuất cảnh, nhập cảnh đều đã vắng mặt khỏi địa phương trong một thời gian dài. Trong khi đó, đối tượng tổ chức đưa, dẫn thì có nhiều thủ đoạn tinh vi để đối phó với sự phát hiện của lực lượng chức năng. Giữa các đối tượng cầm đầu ổ nhóm ở trong nước và đối tượng ở bên ngoài có sự câu kết chặt chẽ để cùng thực hiện hành vi phạm tội; việc giao dịch được tiến hành qua các trang mạng xã hội như facebook, zalo; sử dụng tên và địa chỉ giả...

Qúa trình điều tra vụ án này, một căn cứ rất quan trọng, bắt buộc phải thực hiện trong quá trình hoàn tất hồ sơ vụ án là việc dẫn giải bị can liên quan việc xuất, nhập cảnh trái phép đến hiện trường vụ án. Mà hiện trường các vụ án thường ở những khu vực hẻo lánh, giáp biên giới… Có những vụ án, các điều tra viên và bị can phải đi bộ, leo đồi, núi vài cây số để xác định vị trí đưa, dẫn. Vất vả nhất là những khi trời bất ngờ đổ mưa, những con đường mòn trở nên trơn trượt.

Các chuyến dẫn giải này vì thế đặt ra rất nhiều áp lực, trong đó yêu cầu cao nhất là đảm bảo an toàn cho cán bộ chiến sỹ làm nhiệm vụ và bị can trong quá trình dẫn giải. Bởi thế, trước đó, kế hoạch dẫn giải phải xây dựng một cách tỉ mỉ, chi tiết; các giả thiết điều tra đều được đặt ra để có thể chủ động phòng ngừa như: công tác phối hợp với Công an và chính quyền địa phương để tổ chức thực nghiệm; việc đề phòng các đối tượng tháo chạy; đối tượng phạm tội đa phần là người bản địa có mối quan hệ dòng tộc, họ tộc, khi dẫn giải về hiện trường người nhà có thể bị kích động, tổ chức đánh tháo... Hơn nữa, địa bàn xảy ra ở thường ở khu vực giáp biên, núi liền núi, sông liền sông, chỉ cần sơ sểnh, đối tượng bỏ chạy sang bên kia biên giới…

Lần này, tổ công tác của Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai được giao nhiệm vụ dẫn giải 3 bị can gồm Dì Hội Sèng; Ly Seo Phìn (cùng SN 1992) và Pờ Chải Thắng (SN 1993, cùng trú tại huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Trước đó, khoảng 7h30 ngày 9/3, lợi dụng đêm tối, địa hình của tỉnh Lào Cai có đường biên giới kéo dài và nhiều đường mòn, lối mở, các đối tượng đã tổ chức cho 19 người xuất cảnh trái phép. Số người này sang đến Trung Quốc đã bị cơ quan chức năng Trung Quốc kiểm tra, phát hiện và bắt giữ.

Ngày 17/3, Trạm kiểm soát Biên phòng xuất nhập cảnh Hà Khẩu, Cục Công an Hà Khẩu, Châu Hồng Hà, Vân Nam (Trung Quốc) bàn giao số người này cho Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai, sau đó đưa vào trung tâm cách ly của tỉnh Lào Cai theo quy định. Qua đấu tranh, khai thác, Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã xác định Sèng, Phìn và Thắng đã tổ chức xuất cảnh cho 19 người sang Trung Quốc vào ngày 10/3.

Việc dẫn giải lần này cùng lúc 3 đối tượng nên anh em ai cũng lo lắng, bởi địa bàn xảy ra là khu vực giáp biên giới, địa hình hiểm trở. Vì thế, từ  tờ mờ sáng, các cán bộ Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã lên đường, đồ đạc mang theo ngoài những bộ hồ sơ còn là các đồ dùng thiết yếu như lương khô, nước suối. Chặng đường từ TP Lào Cai vào Mường Khương gần 40km nhưng để vào hiện trường phải mất thêm nhiều giờ đi bộ, giữa mùa đông mà anh em ai cũng mồ hôi rịn ra như tắm… Khi họ hoàn tất các thủ tục, bàn giao đối tượng cho Trại tạm giam Công an tỉnh Lào Cai thì trời đã chập choạng tối.

Thành công phía sau những vụ án

Những năm trở lại đây, các vụ án do Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai thụ lý luôn có sự đan xen giữa vấn đề kinh tế với tội phạm về xâm phạm an ninh quốc gia. Vì thế, khi tiếp nhận thông tin một vụ án, mỗi cán bộ điều tra phải biết nhận định và đánh giá đúng phương thức và tính chất của tội phạm…Điều đó cũng đồng nghĩa với việc là  đã “ôm án” nghĩa là “ăn không trọn bữa, ngủ không trọn giấc"; với những chuyến đi công tác triền miên để lần tìm chứng cứ, làm rõ chân tướng của vụ án.

Trong năm 2021, cùng với các vụ án liên quan đến các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19, Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai còn thụ lý điều tra các loại tội liên quan vũ khí, vật liệu nổ, tiền giả, mua bán người... Việc điều tra, xử lý các vụ án liên quan đến an ninh quốc gia ngoài yêu cầu chặt chẽ về pháp lý, còn phải đảm bảo yêu cầu chính trị, nghiệp vụ, ở một tỉnh biên giới như Lào Cai còn phải tính toán đến biện pháp ngoại giao. Một vụ án được khởi tố chỉ là giai đoạn đầu của hoạt động điều tra chuyên án; một vụ án đã kết luận điều tra cũng chưa phải là kết thúc mà còn phải tính toán đến công tác nghiệp vụ sau này, phục vụ nhiệm vụ chính trị lâu dài ở địa phương.

Năm 2021, Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã thụ lý, điều tra 14 vụ án, 32 bị can. Mỗi vụ án lại có những khó khăn riêng, có những vụ án phải mất cả năm ròng rã để nghiên cứu tài liệu; truy bắt và đấu tranh, khai thác dối tượng… Vượt lên tất cả, CBCS Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đều cần mẫn, trách nhiệm, đảm bảo việc điều tra đúng người, đúng tội, đảm bảo quy định của pháp luật. Từ đó đã điều tra, khám phá thành công nhiều vụ án có tính chất phức tạp, được dư luận đặc biệt quan tâm. Một trong số đó là vụ án Phạm Thị Khuyên phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong vụ án này, khó khăn nhất của các cán bộ điều tra là thu thập chứng cứ.  Khuyên đã sử dụng nhiều tài khoản mạng xã hội trong thời gian dài để mạo danh các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; tạo vỏ bọc là người có tiền, công việc tốt để làm quen và lừa đảo các bị hại… Song với tinh thần trách nhiệm cao, đơn vị đã điều tra, xác minh, xác định bị can đã chiếm đoạt trên 23 tỷ đồng.

Mới đây, là vụ “Mua bán trái phép hoá đơn” với số lượng lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Vụ án này, có đặc thù khác là việc mua bán hoá đơn có cả thật và giả (các vụ án khác là lập Công ty “ma”) để thực hiện hành vi phạm tội. Đối tượng cầm đầu lại là người làm dịch vụ kế toán, có trình độ nghiệp vụ chuyên sâu, từ đó đã nắm được doanh nghiệp nào “thừa” đầu ra, doanh nghiệp nào cần “đầu ra” của các hoá đơn để thực hiện hành vi phạm tội. Trong quá trình điều tra vụ án này, một năm ròng rã, các trinh sát làm việc không có thứ bảy và chủ nhật để phân loại, đọc hồ sơ tài liệu…Quá trình đấu tranh, đến nay, Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã hoàn tất hồ sơ, làm rõ hành vi phạm tội của 5 bị can trong vụ án.

 Với những kết quả, thành tích đã đạt được, trong những năm qua, Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã được Bộ Công an, UBND tỉnh Lào Cai và Giám đốc Công an tỉnh tặng nhiều Bằng khen và Giấy khen. Sự ghi nhận đó là động lực để mỗi CBCS của đơn vị tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ được giao, góp phần cùng các lực lượng nghiệp vụ của Công an tỉnh Lào Cai giữ bình yên mảnh đất biên cương.