Nhiều người hoang mang khi thông tin dữ liệu bị đánh cắp “nóng”

Gần đây, nhiều cán bộ, viên chức làm việc trong các cơ quan Nhà nước tại TP Huế và một số địa phương khác hoang mang khi nhận được những cuộc điện thoại từ số lạ với nội dung họ có thư EMS tài liệu hay đơn hàng qua bưu điện hoặc dịch vụ chuyển phát; người gọi yêu cầu, trước khi nhân viên chuyển phát đến giao hàng thì người nhận phải chuyển một khoản lệ phí theo số tài khoản mà đối tượng cung cấp.

Điều đáng nói, những thông tin như: họ và tên, địa chỉ của người gửi và người nhận mà số điện thoại lạ cung cấp đều chính xác 100%. Điểm chung là thông tin cá nhân bị lộ lọt ra ngoài chỉ sau vài giờ người đó hoặc người phía đầu gửi có đến bưu điện gửi hoặc sử dụng các dịch vụ chuyển phát.

Đơn cử, trưa 3/12, bác sĩ N.X.H. (trú tại TP Huế) nhận được cuộc điện thoại từ số lạ 08146240… gọi đến và nói đúng họ tên, nơi ở của bác sĩ N.X.H. “Người này thông báo vừa có một người tên là V.H.Q. có gửi cho tôi gói hàng từ TP Hồ Chí Minh ra Huế. Tôi muốn nhận hàng thì phải chuyển khoản trước 5.000 đồng. Sau khi kiểm tra thì đúng là sáng cùng ngày, cháu của tôi là V.H.Q có gửi cho tôi 1 hộp thuốc từ TP Hồ Chí Minh ra Huế. Tôi không hiểu vì sao cháu tôi vừa đi gửi gói hàng vài tiếng thì họ lại có thông tin chính xác của người gửi và người nhận để gọi cho tôi yêu cầu chuyển tiền”, bác sĩ N.X.H kể lại với vẻ lo lắng. Theo lời kể của bác sĩ H, lúc đầu cứ nghĩ 5.000 đồng cũng không đáng nên định chuyển vào số tài khoản của người gọi, nhưng sau đó qua chia sẻ với một người bạn thân làm ở Công an TP Huế thì anh biết được đây là chiêu trò lừa đảo nên đã không thực hiện theo yêu cầu của đối tượng.

Tương tự, chị V.T.T.H (trú tại TP Huế, công tác tại một cơ quan báo chí – truyền hình) có nhận được cuộc gọi thông báo, cơ quan của chị này ở Đà Nẵng có gửi một tập tài liệu hồ sơ và yêu cầu chị chuyển khoản trước rồi sẽ có nhân viên chuyển phát tài liệu, hồ sơ đến cho chị. “Chỉ sau vài tiếng đồng hồ, bạn văn thư nhắn với tôi có gửi hồ sơ về cơ quan cho tôi, thì tôi lại nhận được cuộc điện thoại từ số lạ và yêu cầu chuyển tiền. Tôi cũng không hiểu từ đâu mà người lạ lại có thông tin chính xác, cụ thể và gọi điện để yêu cầu tôi chuyển tiền”, chị H chia sẻ.

Và trong quá trình tìm hiểu về việc thông tin gửi tài liệu, công văn hay hàng hóa qua đường bưu điện hoặc dịch vụ chuyển phát đã bị kẻ xấu đánh cắp thông tin thì mới đây, PV Báo CAND cũng gặp chiêu trò này ngay sau khi đến Bưu điện TP Huế chuyển phát nhanh một số tài liệu về cơ quan.

Cụ thể, ngay sau khi PV gửi phát nhanh chưa đầy 2 giờ thì có số điện thoại “05286219…” gọi điện thoại cho anh L.Q.V (nhân viên cơ quan mà PV ghi ngoài bì thư để nhận tài liệu) và thông báo với anh rằng, có tên, địa chỉ (đúng như thông tin mà PV đã ghi ngoài bì thư chuyển phát nhanh) gửi và yêu cầu anh V chuyển khoản 15.000 đồng để nhân viên chuyển phát giao đến tận nơi. Lúc này, anh V rất bất ngờ, bởi chưa khi nào xảy ra trường hợp tương tự vì thông thường, người gửi đều thanh toán phí dịch vụ EMS trước…

Ngay sau khi nhận được thông tin từ anh V, PV đã phản ánh đến lãnh đạo Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm công nghệ cao Công an TP Huế cũng như phản ánh đến lãnh đạo Bưu điện phụ trách mảng chuyển phát nhanh EMS. Tiếp nhận thông tin, lãnh đạo Bưu điện cho biết: “Qua kiểm tra các khâu thì thông tin của khách hàng gửi đều được bảo mật”.

Nếu vậy, thông tin người gửi và người nhận được “đối tượng lạ” gọi đến cho người nhận, rồi yêu cầu chuyển khoản cùng với đó là cung cấp chi tiết thông tin người gửi, người nhận là do đâu? “Việc các đối tượng đánh cắp thông tin rồi gọi điện yêu cầu người có đơn hàng phải chuyển khoản trước 5.000 đồng, 15.000 đồng… chỉ là chiêu trò bước đầu. Nếu người nào chưa kịp tìm hiểu mà chuyển tiền vào tài khoản của các đối tượng thì sẽ tiếp tục rơi vào “bẫy” lừa của chúng và đã có nhiều trường hợp bị lấy sạch tiền trong tài khoản”, một trinh sát An ninh mạng cho hay và cảnh báo.

Theo cơ quan chức năng, thời gian qua, tình trạng giả mạo nhân viên giao hàng ngày càng tinh vi, diễn ra ở nhiều hãng chuyển phát. Thủ đoạn phổ biến nhất hiện nay là các đối tượng lừa đảo gọi điện hoặc nhắn tin yêu cầu khách hàng chuyển khoản tiền hàng hoặc phí vận chuyển trước khi nhận hàng. Nếu người nhận không có mặt tại địa chỉ và nhờ người nhận thay, đối tượng sẽ thông báo giao hàng thành công và yêu cầu người nhận chuyển khoản thanh toán.

Mặc dù chưa có thống kê chính xác về số lượt người bị lừa đảo, nhưng trên thực tế nhiều trường hợp, khách hàng thiếu cảnh giác mà đã bị mất số tiền không nhỏ hoặc bị đánh cắp dữ liệu. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho người dân cần nâng cao cảnh giác, xác minh kỹ thông tin trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch nào. Thường xuyên mua đồ qua mạng, chị Võ Thị Thu H. (trú quận Thuận Hóa, TP Huế) cho biết không ít lần nhận cuộc gọi của đối tượng lừa đảo. “Các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi nên tôi thường xuyên theo dõi đài, báo, thông tin từ các đơn vị vận chuyển và cảnh giác cao để tự bảo vệ bản thân. Song điều tôi lo lắng nhất chính là việc các đối tượng lừa đảo nắm được thông tin cá nhân và chi tiết đơn hàng”, chị H chia sẻ.

Theo Bưu điện Việt Nam, để góp phần giúp khách hàng phòng tránh nguy cơ lừa đảo, thời gian qua, đối với các đơn hàng thu hộ, Bưu điện Việt Nam đã triển khai gửi thông báo tình trạng giao hàng qua tin nhắn điện thoại và ứng dụng Zalo cho người nhận. Khách hàng tuyệt đối không chuyển tiền/thanh toán bất cứ khoản tiền, cước phí nào khi chưa nhận đơn hàng và xác minh. Với các đơn hàng nhận qua bưu điện, khi giao hàng, bưu tá sẽ gọi điện thoại trước để thông tin cho khách hàng về bưu gửi…

Theo khảo sát của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, 73,99% người tham gia khảo sát nhận định bị lộ lọt thông tin khi mua hàng trực tuyến. Tổng thiệt hại do lừa đảo trực tuyến gây ra trong năm 2024 ước tính lên đến 18.900 tỷ đồng… Trước thực trạng này, các bên liên quan cần tiếp tục siết chặt bảo mật và triển khai nhiều giải pháp mới để giữ niềm tin thị trường cũng như bảo vệ khách hàng.

Cơ quan Công an khuyến cáo, để tránh bị lộ lọt thông tin, khách hàng lưu ý không cung cấp hoặc để lại thông tin cá nhân như số tài khoản ngân hàng, mã OTP, mật khẩu… trên các nền tảng mạng xã hội, các trang mua bán trực tuyến cũng như cung cấp cho người giao hàng; đồng thời, kiểm soát chặt chẽ thông tin liên quan đến đơn hàng của mình.

Tuyệt đối không bấm vào các đường link lạ được gửi qua tin nhắn, email, đặc biệt là các đường link có chưa nội dung yêu cầu cung cấp thông tin hoặc thanh toán. Đây là một trong những yếu tố quan trọng góp phần ngăn chặn các đối tượng nắm được thông tin về nhu cầu mua hàng để sử dụng các hình thức lừa đảo ngày càng tinh vi với người mua hàng.