Công ty Thép Dana Ý kiện chính quyền Đà Nẵng đòi bồi thường gần 400 tỷ đồng

• Đà Nẵng đình chỉ hoạt động hai nhà máy thép Dana Ý, Dana Úc
• Đà Nẵng chấm dứt hoạt động 2 nhà máy thép gây ô nhiễm môi trường

Vụ việc của hai nhà máy thép Dana-Ý và Dana-Úc (đóng tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh, xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng) hiện tiếp tục nóng dư luận, và là mối quan tâm đặc biệt của các nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp cả trong và ngoài nước. 

Qua đó, việc Công ty CP Thép Dana – Ý (Cty Dana - Ý) khởi kiện UBND TP Đà Nẵng và Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng gồm 4 nội dung: Công văn 1446 ngày 2/3/2018 của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (người ký công văn là Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh); Thông báo số 30/TB-UBND ngày 23/3/2018 của UBND TP Đà Nẵng (người ký công văn là Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh); Hành vi không giải quyết việc người dân bao vây Nhà máy thép Dana - Ý từ ngày 26/9/2018 đến nay của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng; Quyết định số 5585/QĐ-XPVPHC ngày 23/11/2018 của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (người ký Quyết định là Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh).

Đơn khởi kiện của Cty Dana – Ý nêu rõ, năm 2006, trong giai đoạn 1 Cụm công nghiệp (CCN) Thanh Vinh, UBND TP Đà Nẵng đã khuyến khích và kêu gọi Cty Dana – Ý (tiền thân là Công ty CP thép Thành Lợi) di dời nhà máy từ KCN Hòa Khánh về CCN Thanh Vinh. Thời điểm đó, CCN còn là mảnh đất hoang sơ, cơ sở hạ tầng kém…và hầu như chưa có dự án đầu tư. Nhưng để hưởng ứng kêu gọi đầu tư của thành phố công ty vẫn chấp nhận di dời đến CCN Thanh Vinh để kích thích đầu tư và phát triển CCN này.

Liên quan đến hoạt động của hai nhà máy thép Dana-Ý và Dana-Úc (đóng tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh, xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng, Báo CAND đã có nhiều bài phản ánh:  Năm 2007, UBND TP Đà Nẵng cấp Giấy chứng nhận đầu tư (GCNĐT) cho Công ty CP thép Thành Lợi. Đến tháng 12/2008, cấp GCNĐT cho Công ty CP thép Đà Nẵng – Ý (nay đổi thành Công ty CP thép Dana Ý) thay thế cho GCNĐT trước đó. Hoạt động của nhà máy luôn tuân thủ quy định của pháp luật về môi trường. 

Phía công ty đã đầu hơn 200 tỷ đồng để khắc phục một số lỗi về môi trường ở mức độ thấp. Các kết quả quan trắc định kỳ cho thấy an toàn với môi trường. Cty Dana – Ý đã được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt 03 Báo cáo đánh giá tác động môi trường tương ứng với từng Dự án sản xuất.

Theo đơn khởi kiện, lúc đầu công ty vào CCN Thanh Vinh khu vực này chỉ có 30 hộ dân. Từ năm 2006, thành phố thống nhất chủ trương di dời các hộ dân để tạo vành đai phân cách với khu dân cư cho phù hợp với tiêu chuẩn quy hoạch cụm công nghiệp (tối thiểu 500m). Nhằm không gây ảnh hưởng đến đời sống người dân khi nhà máy hoạt động. Chủ trương này được doanh nghiệp và nhân dân hưởng ứng.

Tuy nhiên, việc giải tỏa đền bù của chính quyền thành phố không thông suốt, "treo" hàng chục năm dẫn đến bức xúc cho người dân. Không những thế, cơ quan có thẩm quyền vẫn tiếp tục cấp đất cho người dân làm nhà sát nhà máy (dù biết là vi phạm khoảng cách ly tối thiểu). Từ 30 hộ dân ban đầu, đến thời điểm hiện tại, con số đã lên đến 400 hộ dân, làm tình hình thêm phức tạp.

Đầu năm 2016, các hộ dân rất bức xúc và phản ứng gay gắt về việc "treo" chủ trương giải tỏa, UBND TP Đà Nẵng đã ra quyết định phải di dời nhà dân theo các Thông báo số 197/TB-UBND ngày 29/12/2016, số 05/TB-UBND ngày 22/2/2017. Thủ tục tiến hành việc giải tỏa được triển khai nhanh chóng. Cơ quan chức năng đã thực hiện kiểm định, kê khai đền bù. Người dân chờ nhận tiền đền bù, bố trí địa điểm tái định cư. Và công ty đã có chứng thư bảo lãnh kinh phí giải tỏa từ ngân hàng theo yêu cầu của UBND TP. Tuy nhiên, đầu năm 2018, UBND TP lại đột ngột thu hồi, hủy bỏ chủ trương giải tỏa, di dời các hộ dân sát nhà máy. Việc này càng làm cho người dân phản ứng dữ dội. Ngày 26/2/2018, hàng trăm người dân đã đến bao vây nhà máy để gây áp lực với UBND TP di dời dân đến khu tái định cư mới.

Sau đó, chính quyền Đà Nẵng đưa ra các quyết định buộc công ty ngừng hoạt động sản xuất trong gây thiệt hại nghiêm trọng đến hoạt động của công ty. Hậu quả là công ty bị thiệt hại hàng trăm tỷ đồng do ngừng sản xuất, gây ảnh hưởng tới thương hiệu và hình ảnh của công ty khi mang tiếng xấu là "doanh nghiệp gây ô nhiễm"….

Hiện tại, vụ kiện đã được Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng chuyển đơn đến Trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng để tổ chức hòa giải, đối thoại theo quy định. UBND thành phố Đà Nẵng đã có văn bản gửi Sở Tư pháp và Sở Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu nội dung khởi kiện của Công ty Dana Ý để tham mưu UBND Thành phố chuẩn bị hồ sơ tham gia vụ kiện.