Choáng váng với chi phí làm 1 km đường bộ cao tốc Bắc-Nam

• Đầu tư tuyến đường cao tốc Bờ Y - Ngọc Hồi - Pleiku
• Sẽ có đường cao tốc nối "Thủ đô gió ngàn" với đất Tổ Hùng Vương

Khoảng 15.500 hộ dân bị ảnh hưởng

Quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tuyến đường bộ cao tốc trên hành lang kinh tế Bắc-Nam kéo dài từ Lạng Sơn đến Cà Mau. Trong đó, các đoạn Lạng Sơn-Hà Nội, đoạn TP Hồ Chí Minh-Cà Mau đã cơ bản đáp ứng yêu cầu. Còn đoạn Hà Nội-TP Hồ Chí Minh chiều dài khoảng 1.622km cần nghiên cứu đầu tư.

Đến nay, trên tuyến Hà Nội-TP Hồ Chí Minh, đã đưa vào khai thác 123km gồm các đoạn Pháp Vân-Cầu Giẽ (30km); Cầu Giẽ-Ninh Bình (50km); TP Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây (43km); đang triển khai thi công 127km đoạn Đà Nẵng-Quảng Ngãi, còn lại khoảng 1.372km cần tiếp tục được đầu tư.

Theo đánh giá từ Bộ GTVT, hành lang kinh tế Bắc-Nam từ Hà Nội-TP Hồ Chí Minh có vai trò rất quan trọng đối với kinh tế nước ta (kết nối trung tâm chính trị Thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế TP Hồ Chí Minh đi qua địa phận 20 tỉnh/thành phố, tác động đến 45% dân số, đóng góp 52% tổng sản phẩm trong nước, ảnh hưởng đến 75% các cảng biển và 67% các khu kinh tế của cả nước), đến năm 2020 vai trò của hành lang này lại càng quan trọng, đóng góp tỷ trọng GDP rất lớn cho đất nước.

Theo tờ trình thẩm định báo cáo nghiên cứu của Bộ GTVT, nếu đầu tư tuyến đường trên, tổng mức đầu tư toàn dự án sẽ mất khoảng 314.117 tỷ đồng. Giai đoạn phân kỳ dự kiến đầu tư khoảng 244.994 tỷ đồng trong đó vốn Nhà nước khoảng 96.595 tỷ; vốn nhà đầu tư khoảng 148.399 tỷ đồng. Giai đoạn hoàn thiện khoảng 69.123 tỷ đồng.

Địa điểm thực hiện dự án gồm 16 tỉnh, thành phố như Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình; Quảng Trị; Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận và Đồng Nai. Tổng diện tích đất chiếm dụng khoảng 6.505ha. Dự kiến khoảng 15.500 hộ dân bị ảnh hưởng; trong đó dự kiến phải tái định cư khoảng 3.900 hộ. Kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư khoảng 27.422 tỷ đồng.

3 phương án đầu tư

Với tổng mức đầu tư lớn, Bộ GTVT cũng đưa ra 3 phương án triển khai:

Phương án 1, Nhà nước hỗ trợ khoảng 41.414 tỷ đồng, đầu tư với chiều dài khoảng 467km, gồm các đoạn Cao Bồ (Nam Định)-Vinh (Nghệ An); đoạn Cam Lộ (Quảng Trị)- Tuý Loan (Thừa Thiên - Huế) theo hình thức BT; đoan Phan Thiết (Bình Thuận)- Dầu Giây (Đồng Nai).

Phương án 2, Nhà nước hỗ trợ khoảng 63.000 tỷ đồng; đầu tư với chiều dài khoảng 916km, gồm các đoạn Cao Bồ (Nam Định)-Vạn Ninh (Quảng Bình); đoạn Cam Lộ (Quảng Trị)-Tuý Loan (Thừa Thiên - Huế) theo hình thức BT; đoạn Nha Trang- Dầu Giây (Đồng Nai).

Phương án 3, Nhà nước hỗ trợ khoảng 70.000 tỷ đồng; đầu tư chiều dài khoảng 1.015km, gồm các đoạn Cao Bồ (Nam Định)-Vạn Ninh (Quảng Bình); đoạn Tuy Hoà (Phú Yên)-Dầu Giây (Đồng Nai).

Để phù hợp nhu cầu vận tải đến 2020 và cân đối vốn bố trí cho các dự án cấp thiết, quan trọng của Bộ GTVT để duy trì năng lực tối thiếu của hệ thống két cấu hạ tầng hiện có, Bộ GTVT kiến nghị đầu tư theo phương án 1 (vốn trái phiếu Chính phủ phân bổ cho Dự án khoảng 41.414 tỷ đồng). Trong trường hợp đầu tư theo phương án 2 (Nhà nước hỗ trợ khoảng 63.000 tỷ đồng), đề nghị Thủ tướng Chính phủ bố trí nguồn dự phòng ngân sách Nhà nước khoảng 21.586 tỷ đồng cho các dự án quan trọng, cấp bách khác.

Trường hợp đầu tư theo phương án 3 (Nhà nước hỗ trợ khoảng 70.000 tỷ đồng), đề nghị Thủ tướng Chính phủ bố trí từ nguồn dự phòng ngân sách Nhà nước khoảng 28.586 tỷ đồng cho dự án đường sắt cấp bách và các dự án quan trọng, cấp bách khác.

Trên cơ sở phương án 1 (Nhà nước hỗ trợ khoảng 41.414 tỷ đồng), dự án phân kỳ đầu tư như sau: 

Giai đoạn 1 (dự kiến từ năm 2017 đến năm 2022): Xây dựng mới đoạn Mai Sơn (Ninh Bình)-Vinh (Nghệ An) và đoạn Cam Lộ (Quảng Trị)-La Sơn (Thừa Thiên Huế) theo hình thức hợp đồng BT với quy mô 4 làn xe; đoan Phan Thiết- Dầu Giây (Đồng Nai) với quy mô 4 làn xe cao tốc; tổng chiều dài khoảng 386km. Mở rộng đoạn Cao Bồ (Nam Định)-Mai Sơn (Ninh Bình), đoạn La Sơn (Thừa Thiên Huế) - Tuý Loan (Đà Nẵng) từ quy mô 2 làn xe thành quy mô 4 làn xe, chiều dài khoảng 81km.

Thực hiện GPMB, hỗ trợ, tái định cư toàn bộ Dự án theo quy mô quy hoạch, tổng chiều dài khoảng 1.204km (không bao gồm đoạn Cam Lộ- La Sơn và đoạn La Sơn- Tuy Loan triển khai theo hình thức hợp đồng BT, chiều dài 168km). Tổng chiều dài đầu tư giai đoạn 1 là 467km; dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 102.837 tỷ đồng.

Giai đoạn 2, dự kiến từ năm 2023 đến năm 2028, đầu tư các đoạn còn lại để nối thông tuyến cao tốc Bắc-Nam, bao gồm đoạn Vinh (Nghệ An) - Cam Lộ (Quảng Trị) và đoạn Quảng Ngãi - Phan Thiết (Bình Thuận) với quy mô 4 làn xe. Tổng chiều dài giai đoạn 2 là 905km; dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 142.157 tỷ đồng.

Giai đoạn 3, dự kiến sau năm 2028, hoàn chỉnh tuyến cao tốc Bắc-Nam theo quy mô phù hợp với quy hoạch được duyệt. Dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 69.123 tỷ đồng.