Cả trăm nghìn ôtô kinh doanh vận tải sẽ phải lắp camera giám sát hành trình

• 2 tên trộm bị lọt vào camera hành trình ô tô phía sau
• Kiểm tra hộp đen xe khách tại Đà Nẵng: Nhiều chủ phương tiện vi phạm do “mù mờ” về cách sử dụng
• Hộp đen xe khách - nhìn từ vụ TNGT thảm khốc ở Khánh Hòa

Đây là một trong những nội dung quan trọng được quy định tại Nghị định 10/NĐ-CP thay thế Nghị định 86/2014/NĐ-CP quy định điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô chính thức có hiệu lực từ  ngày 1/4/2020 tới đây.

Ứng dụng công nghệ vào xử phạt nguội

Phát biểu tại Hội nghị an toàn giao thông (ATGT) gần đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết ATGT đang là vấn đề toàn cầu. Tổ chức Y tế Thế giới thống kê mỗi năm trên thế giới có 1,35 triệu người chết, khoảng 50 triệu người bị ảnh hưởng bởi tai nạn giao thông (TNGT).

Thiệt hại vì TNGT chiếm 2,5% GDP toàn cầu, tương đương 1.500 tỉ USD mỗi năm. Tại Việt Nam, năm 2010 có tới 12.000 người thiệt mạng do TNGT. Thực hiện mục tiêu mỗi năm giảm 5 đến 10% số vụ, số người chết, số người bị thương vì TNGT, tới nay Việt Nam đã giảm số người chết từ 12.000 người vào năm 2010 xuống còn 8.000 người vào năm 2018.

Trong năm 2019, so với cùng kỳ năm 2018, số vụ TNGT giảm 935 vụ (giảm 5,56%), số người chết giảm 520 người (giảm 6,94%), số người bị thương giảm 962 người (giảm 7,34%). Tuy nhiên Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhận định, TNGT vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp, bình quân mỗi ngày có 20 người chết và 50 người bị thương.

Sẽ có khoảng 100.000 xe khách bắt buộc lắp camera giám sát hành trình theo quy định mới.

Tình trạng lái xe sử dụng ma túy, chất kích thích, vi phạm nồng độ cồn vẫn còn và không chấp hành Luật Giao thông đường bộ. Trong khi đó, ứng dụng công nghệ khoa học vào xử phạt nguội, giám sát điều hành giao thông còn kém.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước, các nhà khoa học, chuyên gia tham gia hội nghị tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học, kinh nghiệm tổ chức quốc tế đưa ra khuyến cáo đề xuất trong công tác đảm bảo ATGT.

Liên quan đến việc lắp camera giám sát hành trình, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT quốc gia cũng cho rằng, có 3 hành vi là nguyên nhân chính khiến lái xe ôtô kinh doanh vận tải gây TNGT đó là sử dụng điện thoại di động hoặc xem phim; buồn ngủ, mất tập trung do mỏi mệt và lái xe có hành vi bất thường như ăn uống, đùa nghịch.

Việc lắp camera trước tiên là giúp chính doanh nghiệp kiểm soát được hành vi của lái xe, lái xe có buồn ngủ, có nghe điện thoại hay có những hành vi bất thường hay không, qua đó giúp lái xe tập trung tuyệt đối khi điều khiển phương tiện.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cũng giám sát được trong xe có chở quá số người quy định hay không, giải quyết triệt để tình trạng nhồi nhét khách xảy ra thường xuyên như hiện nay. Khi có dữ liệu từ doanh nghiệp gửi về, cơ quan quản lý có thể xử phạt nguội.

Theo ông Hùng, việc lắp camera giám sát tài xế và giám sát trên xe là quy định phù hợp với yêu cầu của thực tiễn để giám sát, phát hiện và ghi nhận các hành vi có nguy cơ cao gây TNGT của lái xe nhằm giúp cho người điều hành cảnh báo, giáo dục, ngăn ngừa vi phạm của lái xe hay phục vụ, phòng tránh tai nạn xảy ra.

Hình ảnh camera phải được truyền 3-5 phút/lần

Theo quy định mới, trước ngày 1/7/2021, ôtô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ 9 chỗ (kể cả người lái xe) trở lên và xe vận tải hàng hoá bằng container, xe đầu kéo phải lắp camera ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe trong suốt quá trình xe tham gia giao thông.

Dữ liệu hình ảnh được cung cấp cho cơ quan Công an, Thanh tra giao thông và cơ quan cấp giấy phép, bảo đảm giám sát công khai, minh bạch. Thời gian lưu trữ hình ảnh trên xe tối thiểu 24 giờ gần nhất đối với xe hoạt động trên hành trình có cự ly đến 500km và tối thiểu 72 giờ gần nhất đối với xe hoạt động trên hành trình có cự ly trên 500km. Hình ảnh camera trên xe phải được truyền với tần suất từ 15 - 20 lần/giờ (tương đương từ 3 - 5 phút/lần truyền dữ liệu) về đơn vị kinh doanh vận tải và đơn vị quản lý nhà nước có thẩm quyền. Dữ liệu hình ảnh phải được cung cấp kịp thời, chính xác, không được chỉnh sửa hoặc làm sai lệch trước, trong và sau khi truyền.

Đại diện Vụ Vận tải (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, nếu theo quy định trên, tới đây tổng số phương tiện dự kiến phải lắp camera khoảng 170.000 xe (100.000 xe khách, 70.000 xe container và đầu kéo), số lượng camera dự kiến lắp trên xe bình quân là 2 chiếc/xe. Tổng cục Đường bộ đã xây dựng dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 63 hướng dẫn về tổ chức và quản lý hoạt động vận tải bằng xe ôtô; quy định về dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ. Hiện, dự thảo Thông tư đang được đăng tải trên Cổng thông tin của Bộ GTVT, đề nghị các doanh nghiệp đóng góp ý kiến trước khi ban hành.

Trước quy định trên, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam cho rằng, số lượng xe kinh doanh vận tải thuộc diện phải lắp camera là khá lớn.

Vì vậy, giải pháp về công nghệ để sử dụng dữ liệu từ camera phục vụ công tác quản lý và xử lý vi phạm cần phải có quá trình để hoàn thiện. Cần phải có lộ trình để đưa ra các tiêu chí kỹ thuật đối với camera, camera sẽ ghi nhận những nội dung gì, những vi phạm đó được căn cứ theo quy định pháp luật nào và việc sử dụng dữ liệu đó để xử phạt cần xây dựng chế tài.