Cần xác định Uber là dịch vụ gì để quản lý

Doanh thu của Uber từ hoa hồng, thông qua việc kết nối chủ ôtô với người cần di chuyển. Khách có nhu cầu, dùng ứng dụng Uber để đăng ký hành trình. Hệ thống của Uber sẽ tự động kết nối với một chủ xe gần nhất. Lập tức, khách sẽ có đầy đủ thông tin về chi phí thấp hơn các loại taxi truyền thống khoảng 20%, cùng nhiều thông tin cơ bản về chiếc xe sắp đến đón như hiệu xe, tiện nghi, tài xế…

Với thao tác đơn giản trên điện thoại, chúng tôi thử đăng ký một tài khoản, chụp ảnh thông tin về thẻ tín dụng (Visa/MasterCard), đăng ký hành trình từ Hồ Con Rùa (quận 1) đến Trung Sơn (Bình Chánh). Chỉ 40 giây sau, một chiếc Innova đậu ngay trước cửa quán cà phê sẵn sàng phục vụ. Làm quen với tài xế Công, nhà ở quận Phú Nhuận, anh cho biết, xe đang chạy của công ty H.L, anh được hưởng số tiền bằng 18% cước phí khách hàng. Người quản lý dịch vụ Uber sẽ theo dõi, giám sát toàn bộ hành trình hiện trên màn hình và trừ tiền từ thẻ tín dụng của khách, tài xế nhận tiền sau. Trường hợp tài xế tự do, có xe sang, kết nối với Uber sẽ được hưởng 70-80%, còn lại thuộc về Uber. Theo cách tính đơn giản này, thu nhập từ nghề tài xế taxi Uber khá hơn nhiều so với các hãng taxi hiện đang hoạt động tại TP. Khi lợi nhuận được chuyển sang tài xế taxi Uber thì đồng nghĩa với việc tài xế taxi truyền thống sẽ giảm thu nhập. Bây giờ thì ai cũng có điện thoại di động, Visa car, giao dịch dễ dàng, ít tốn kém, giá thành rẻ… nên taxi Uber sẽ là chọn lựa ngày một nhiều. Với một số người sang trọng, sĩ diện, việc thanh toán bằng thẻ tín dụng và bước ra từ một chiếc xe sang trọng, quý phái sẽ hài lòng hơn rất nhiều khi bước ra từ một xe taxi có biển hiệu truyền thống.

Mới đây, Thanh tra giao thông phối hợp với CSGT đường bộ - đường sắt, Công an TPHCM tiến hành kiểm tra và xử phạt loại taxi Uber vì hoạt động “chui”. Nhiều tài xế lúng túng không biết mình bị phạt về lỗi gì. Vấn đề pháp lý của hoạt động vận tải này đã gây ra nhiều tranh luận và nhiều ý kiến khác nhau. Theo điều 67 Luật Giao thông đường bộ quy định, kinh doanh vận tải bằng xe ôtô là loại hình kinh doanh có điều kiện. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình muốn kinh doanh phải đăng ký kinh doanh ngành “Vận tải hành khách đường bộ trong nội thành, ngoại thành” tại Sở Kế hoạch & Đầu tư và sau đó được sở GTVT cấp Giấy phép kinh doanh vận tải. Theo đó, taxi Uber kinh doanh vận tải bằng xe ôtô mà không đăng ký kinh doanh và không có giấy phép là kinh doanh trái phép. Hành vi kinh doanh trái phép sẽ dẫn tới việc trốn thuế thu nhập từ khoản thu hoa hồng. Mặt khác, taxi Uber còn gây ra xáo trộn trật tự kinh doanh vận tải, sự cạnh tranh không lành mạnh (giảm giá cước 20%)…

Nhưng nhìn ở góc độ quản lý kinh doanh, việc ứng dụng phần mềm Uber trên smartphone, cộng thêm các tiện ích như xe sang, giá rẻ, phục vụ chu đáo như xe riêng… đang là một sự chọn lựa tối ưu của người tiêu dùng. Chính Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã nói: “Nên hợp pháp hóa Uber nếu điều này có lợi cho người tiêu dùng, nên bỏ tư duy không quản được thì cấm”. Rõ ràng rằng, taxi Uber là một sáng kiến mới trong việc áp dụng công nghệ thông tin trên nền Internet. Nhờ có dịch vụ mới mẻ này ra đời, số tiền chi phí cho việc tìm kiếm một taxi khi cần đã giảm đi đáng kể. Đây là một ứng dụng rất hữu hiệu của những thành tựu công nghệ trong kỷ nguyên Internet, là sự tiến hóa trong các sản phẩm dịch vụ phục vụ con người. Vấn đề chấp nhận như thế nào vừa đảm bảo đúng pháp luật, vừa tốt hơn cho người sử dụng.

Khách hàng sử dụng dịch vụ Uber taxi chỉ nhìn thấy giá rẻ, tiện nghi và phù hợp nhu cầu sử dụng, quên rằng các thông tin trên tài khoản thẻ tín dụng khi thanh toán có hoàn toàn được bảo mật hay không? Một nguy cơ nữa thuộc về xu hướng tất yếu trong kinh doanh: hạ giá xuống thấp bất bình thường, chịu lỗ, bù lỗ một thời gian để thâu tóm thị phần sau đó sẽ là tăng giá, ép giá đột biến khi không còn sự chọn lựa phương tiện khác của khách hàng sử dụng dịch vụ. Sự lo lắng và bức xúc của những DN, HTX vận tải chân chính, đúng pháp luật không phải là phi lý, khi đứng trước một đối thủ lớn, vô hình, sử dụng công nghệ cao để cạnh tranh, làm rối loạn môi trường kinh doanh vận tải. Mặt khác, cũng thừa nhận việc xuất hiện của Uber taxi như một liều thuốc thử, một thách thức đối với các hãng taxi truyền thống say ngủ trên thị phần của mình, không đầu tư, cải tiến, nâng cấp quản lý điều hành, ứng dụng công nghệ cao, tiên tiến, hiện đại để phục vụ khách hàng tốt hơn nữa, để giữ chân khách hàng tiềm năng.