Tàu hỏa khó hút người dân vì thủ tục rườm rà, giá vé cao
Thông tin từ Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) cho thấy, hiện tại, hằng ngày giữa hai đường sắt Việt Nam và Trung Quốc chỉ chạy một đôi tàu khách liên vận quốc tế, có số hiệu MR1/T8702 và T8701/MR1 qua cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn. Hằng tuần, các ngày thứ ba và thứ sáu, tại ga Gia Lâm nối 1 toa xe nằm mềm 36 chỗ vào vị trí toa xe số 9 của đoàn tàu Z6 Nam Ninh - Bắc Kinh Tây xuất phát từ Nam Ninh các ngày thứ tư và thứ bảy, đến ga Bắc Kinh Tây vào các ngày thứ năm và chủ nhật.
Cũng trong tuần, vào các ngày thứ năm và chủ nhật, tại ga Bắc Kinh Tây nối 1 toa xe nằm mềm 36 chỗ vào vị trí toa xe số 9 của đoàn tàu Z5 Bắc Kinh - Tây Nam, đến Nam Ninh chuyển tải hành khách sang toa xe đánh số L1 nối vào vị trí toa xe số 4 của đoàn tàu T8701/MR2, xuất phát tại ga Nam Ninh các ngày thứ sáu, thứ hai và đến ga Gia Lâm vào các ngày thứ bảy và thứ ba.
Tuy rằng lịch chạy tàu không dày, thế nhưng đường sắt Trung Quốc (ĐSTQ) duy trì giá vé trên toa xe liên vận quốc tế Gia Lâm - Bắc Kinh với hệ số 3,81 áp dụng từ ngày 1/2/2009 (trong khi hệ số của ĐSVN hiện là 1,7), khiến giá vé đi tàu từ Gia Lâm (Hà Nội) đến Bắc Kinh hiện nay lên đến 293 franc Thụy Sỹ (khoảng 6,7 triệu đồng). Liên quan đến vấn đề này, ông Phạm Công Trịnh, Phó Tổng giám đốc ĐSVN, cho biết, trong năm 2009, ĐSVN đã tiến hành đàm phán với ĐSTQ giảm 55% giá vé tàu khách liên vận quốc tế và đã đạt được một phần, đó là giảm giá vé đối với hành khách đi tàu trên khu đoạn Gia Lâm (ĐSVN) - Nam Ninh (ĐSTQ).
Còn lại đến thời điểm này, việc giảm giá vé cho hành khách đi tàu liên vận quốc tế đi quá Nam Ninh vẫn chưa nhận được sự ủng hộ của ĐSTQ, dù trong các hội nghị hằng năm, ĐSVN luôn đưa vấn đề giảm giá vào kiến nghị. Ngoài ra, cho đến nay, ĐSVN chưa đạt được thỏa thuận với ĐSTQ về việc bán vé khứ hồi trực tiếp cho hành khách đi tàu liên vận quốc tế, kết hợp với việc giá vé cao là một trở ngại lớn cho việc phát triển luồng hành khách tàu liên vận quốc tế đi quá Nam Ninh đến Bắc Kinh và ngược lại, ông Trịnh nhấn mạnh.
Chưa dừng lại ở việc giá vé cao, trên thực tế, thủ tục kiểm tra hành chính (biên phòng và hải quan) đối với hành khách tại các ga liên vận quốc tế Đồng Đăng (Việt Nam) và Bằng Tường (Trung Quốc) còn gây nhiều khó khăn cho hành khách. Cụ thể, tại ga Đồng Đăng (Việt Nam) và ga Bằng Tường (Trung Quốc), hành khách khi làm thủ tục xuất nhập cảnh còn phải mang hành lý xuống tàu để kiểm tra.
Điều này dẫn đến tổng thời gian chờ làm các thủ tục hành chính tại hai ga Đồng Đăng và Bằng Tường hiện nay còn bị kéo dài đến 3 giờ cho một chuyến tàu. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất của các ga liên vận quốc tế Gia Lâm, Bắc Giang và Đồng Đăng chưa đáp ứng được yêu cầu cần thiết của một ga liên vận quốc tế về quy mô, cũng như trang bị cho phòng đợi tàu tại các ga liên vận, phòng cách ly làm thủ tục xuất nhập cảnh tại ga biên giới, chưa trang bị đủ các máy kiểm tra an ninh tại các ga liên vận quốc tế.
Nhằm tăng cường vận tải hành khách liên vận quốc tế, lãnh đạo ĐSVN cũng thừa nhận là cần phải đàm phán hành trình chạy tàu thuận lợi phục vụ cho hành khách đi tàu liên vận quốc tế và xúc tiến bàn bạc với ĐSTQ về việc chạy tàu khách liên vận quốc tế Hà Nội - Côn Minh chuyển tải hành khách tại ga Hà Khẩu Bắc. Đồng thời, có ý kiến với các cơ quan hữu quan của Viêt Nam và Trung Quốc tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách trong quá trình xuất nhập cảnh như kiểm tra nhà nước (biên phòng, hải quan) trên tàu, áp dụng kiểm tra nhà nước “một cửa, một lần dừng”, cho phép hành khách đi tàu sử dụng giấy thông hành du lịch khi thông quan qua cửa khẩu đường sắt.
Ngoài ra, để thu hút hành khách, thiết nghĩ ngành Đường sắt cần nâng cấp, trang bị cho các ga liên vận quốc tế, đặc biệt là ga Gia Lâm và ga Đồng Đăng, nhằm đạt tiêu chuẩn ga quốc tế. Ngay cả việc xuất cảnh cũng cần cho phép áp dụng làm thủ tục tại ga xuất phát.