Vẫn còn nhiều rào cản, khó khăn

• Hà Nội: Khởi công đường vành đai 4 và 5 trong giai đoạn 2021-2025
• Gần 4.800 tỷ đồng xây cao tốc vành đai 4
• Hà Nội công bố quy hoạch phân khu đô thị phía đông Vành đai 4

Đường vành đai 4 và 5 sẽ đi qua 10 tỉnh

Theo báo cáo của Bộ GTVT, hiện nay, Vùng Thủ đô Hà Nội gồm 9 tỉnh, theo quy hoạch Vùng Thủ đô Hà Nội có 2 tuyến đường vành đai vùng (vành đai 4 và vành đai 5). 

Cụ thể, đường vành đai 4 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 1278/QĐ-TTg ngày 29/7/2011 đi qua thành phố Hà Nội, tỉnh Hưng Yên, tỉnh Bắc Ninh, với chiều dài 98km. 

Tiến độ đến thời điểm hiện tại, đường vành đai 4 mới chỉ có thành phố Hà Nội lập đề xuất đầu tư các dự án thành phần theo hình thức BT và BOT nhưng chưa phê duyệt đề xuất đầu tư (53,52km); các đoạn tuyến còn lại qua tỉnh Hưng Yên (19km), tỉnh Bắc Ninh (21km) chưa lập đề xuất đầu tư dự án. 

Đường vành đai 5 đi qua 8 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hà Nam, Hòa Bình, Thái Bình, Hải Dương, Bắc Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 561/QĐ-TTg ngày 18/4/2014), chiều dài 331km, với mục tiêu hình thành vành đai giao thông liên kết các đô thị đối trọng của các địa phương liền kề Thủ đô Hà Nội. 

Đường vành đai 5, phần do Bộ GTVT đầu tư là các đoạn đi trùng đường Quốc lộ, đường cao tốc (127,9km), đã thực hiện đầu tư, đưa vào khai thác 25km các đoạn đi trùng đường cao tốc (Hà Nội-Thái Nguyên, Nội Bài-Lào Cai); còn lại 102,9km đi trùng đường quốc lộ đã được đầu tư có quy mô 2 làn xe (đường Hồ Chí Minh, cầu Vĩnh Thịnh, tuyến nối 2 cao tốc) nhưng chưa được đầu tư vào cấp theo quy mô quy hoạch 4 làn xe.

Tại cuộc họp trực tuyến của Bộ GTVT với một số địa phương về phương án đầu tư xây dựng tuyến đường vành đai 4, vành đai 5 vùng Thủ đô Hà Nội, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể giao Ban quản lý dự án 2 và Tổng Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) phối hợp làm việc với thành phố Hà Nội rà soát lại quy hoạch đường vành đai 4 trên địa bàn quản lý. 

Về quy mô, Bộ trưởng giao đơn vị tư vấn nghiên cứu, tính toán lại quy mô đầu tư phù hợp từng khu vực có tính kết nối, đồng bộ mạng lưới giao thông với khu vực Hà Nội; nghiên cứu phương án xây dựng đường trên cao đáp ứng phát triển lâu dài. 

Đối với phương thức đầu tư xây dụng được phân kỳ thành nhiều giai đoạn, Bộ trưởng lưu ý chú trọng công tác giải phóng mặt bằng theo quy hoạch, hình thành tuyến, đường vành đai 4 giai đoạn 1. Các địa phương lên phương án bố trí tái định cư để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng đáp ứng tiến độ của dự án. 

Với đường vành đai 5, người đứng đầu ngành giao thông đề nghị, UBND các tỉnh có tuyến đi qua tổ chức rà soát quy hoạch nghiên cứu phương án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn khác. Bộ GTVT sẽ có trách nhiệm, cùng đơn vị tư vấn thiết kế phối hợp với các đơn vị chuyên ngành của địa phương giải quyết nếu có vướng mắc về quy hoạch.

Tiến độ đầu tư chậm

Qua rà soát, đánh giá, phía Bộ GTVT và một số địa phương thừa nhận, việc đầu tư hoàn thành các đoạn tuyến vành đai 4, vành đai 5 qua địa bàn TP Hà Nội chưa đáp ứng được tiến độ bởi triển khai còn chậm do quy mô quy hoạch các tuyến khá lớn, trải dài đi qua nhiều địa bàn; các địa phương chủ yếu tập trung phát triển hạ tầng thiết yếu cho giao thông nội tỉnh/thành phố, chưa có điều kiện đầu tư giao thông kết nối vùng. 

Mặt khác, tổng mức đầu tư lớn dẫn đến ngân sách địa phương không đủ khả năng cân đối thực hiện; việc kêu gọi đầu tư với kinh phí lớn là rất khó khăn; việc áp dụng hình thức đầu tư PPP vẫn chưa thực sự hấp dẫn nhà đầu tư. Các cơ chế chính sách trong đầu tư xây dựng thay đổi cũng là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng tiến độ thực hiện.

Qua nghiên cứu, phân tích các phương án về đường vành đai 4 do Bộ GTVT đề xuất, Sở GTVT Hà Nội đề nghị đầu tư toàn tuyến theo quy hoạch được duyệt, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của cả khu vực vùng Thủ đô, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và vùng đồng bằng sông Hồng. 

Đối với đường vành đai 5, phía Sở GTVT tiếp tục đề nghị Bộ GTVT tổ chức thực hiện bằng nguồn ngân sách Trung ương, để đảm bảo khớp nối đồng bộ giữa các địa phương trên toàn tuyến. 

Lãnh đạo Sở GTVT Thái Nguyên cũng đã có đề nghị Bộ GTVT quan tâm, báo cáo Chính phủ xem xét bố trí nguồn kinh phí Trung ương đầu tư hoàn thiện các đoạn tuyến vành đai 5-vùng Thủ đô Hà Nội qua địa phận tỉnh Thái Nguyên.