Đề xuất nhiều giải pháp xóa xe dù, bến cóc tại Hà Nội
Sở GTVT Hà Nội đề xuất TP xem xét đưa vào nội dung dự thảo dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) một số cơ chế chính sách đặc thù để xử lý các bất cập liên quan đến xe dù, bến cóc. Tháo gỡ kịp thời vướng mắc, chồng chéo, giao thoa về quy định pháp lý, chế tài xử lý, biện pháp xử lý đối với xe dù, bến cóc trong hệ thống văn bản quy định của nhà nước hiện nay.
Trong báo cáo mới nhất gửi UBND TP Hà Nội, Sở Giao thông - Vận tải (GTVT) Hà Nội thừa nhận vẫn còn tình trạng xe tuyến cố định bỏ bến, chạy sai hành trình khi không có lực lượng kiểm tra. Tình trạng dừng đỗ, đón trả khách trên các tuyến đường xung quanh khu vực bến xe vẫn tái diễn, gây cản trở giao thông. Xe hợp đồng vận chuyển khách từ 16 chỗ đến dưới 10 chỗ ngồi có lộ trình hoạt động cố định như xe khách tuyến cố định, sử dụng văn phòng đại diện để đón trả khách vẫn tồn tại…
Sự giám sát của lực lượng chức năng chưa quyết liệt
Thông tin từ Sở GTVT, mạng lưới vận tải hành khách tuyến cố định liên tỉnh đường bộ của Hà Nội kết nối 41 tỉnh (TP) với 897 tuyến vận tải, 502 đơn vị vận tải, 3.303 phương tiện với khoảng 3.500 chuyến/ngày. Đồng thời, trên địa bàn thành phố có khoảng 36.100 xe ôtô kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng với số đơn vị vận tải là 6.723 đơn vị. Ngoài ra, Hà Nội có thêm khoảng 17.300 phương tiện taxi được Sở GTVT cấp phù hiệu thuộc quản lý của 70 đơn vị kinh doanh vận tải. Ngoài ra, hiện nay còn một số phương tiện xe taxi ngoại tỉnh hoạt động tại Hà Nội.
Về cơ bản hệ thống vận tải đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân sinh sống và làm việc tại Thủ đô cũng như khách du lịch đến thăm quan thành phố. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động kinh doanh vận chuyển hành khách đã phát sinh một số các vi phạm phổ biến như xe hợp đồng, xe du lịch thực hiện dừng đón trả khách không đúng nơi quy định; đặc biệt đối với loại hình xe từ 10 chỗ ngồi trở lên có hiện tượng vi phạm về công tác ghép chuyến, đặt chỗ cho khách, không có hợp đồng vận chuyển. Đối với hoạt động vận tải bằng xe khách tuyến cố định chạy “rùa bò” tại các tuyến đường khu vực bến xe, dừng đỗ, đón trả khách và bốc xếp hàng hoá không đúng nơi quy định, mở cửa khi xe đang chạy, phóng nhanh, vượt ẩu, tranh giành khách, vi phạm tốc độ…
Theo lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội, để xảy ra tình trạng trên ngoài lỗi chủ quan do công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của lực lượng chức năng chưa thực sự quyết liệt, chưa thường xuyên, còn có khá nhiều nguyên nhân khách quan.
Cụ thể, hạ tầng giao thông và hạ tầng bến xe chưa được đầu tư đồng bộ, tổ chức vận hành bến xe chưa khoa học; Chưa có quy hoạch, bố trí hạ tầng đủ để phục vụ hoạt động kinh doanh vận tải, đặc biệt với xe hợp đồng; Việc đầu tư mới các bến xe khách liên tỉnh còn chậm. Về chính sách, việc phân loại loại hình kinh doanh trong Luật Giao thông đường bộ 2008 không còn phù hợp với thực tế phát triển vận tải đường bộ. Xe tuyến cố định và xe hợp đồng, xe taxi với xe hợp đồng dưới 9 chỗ có cùng phân khúc khách hàng, điều kiện kinh doanh khác nhau nhưng hoạt động tương tự nhau nên đã tạo ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, gây khó khăn cho quản lý.
Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý kinh doanh vận tải chưa hoàn thiện, hệ thống thiết bị giám sát hành trình chỉ xử lý được hành vi vi phạm tốc độ, vi phạm thời gian làm việc. Hiện vẫn thiếu các công cụ xử lý vi phạm gián tiếp thông qua khai thác hệ thống giám sát hành trình. Các quy định thu hồi phù hiệu, biển hiệu chưa hiệu quả, phụ thuộc vào tính tự giác của doanh nghiệp; Chưa có chế tài đủ mạnh mẽ với các đơn vị vi phạm nhiều lần…
Kỳ vọng sớm xoá xe dù, bến cóc
Sau khi nhận diện về các nguyên nhân, Sở GTVT Hà Nội cũng đề xuất loạt giải pháp đồng bộ, kỳ vọng xóa xe dù, bến cóc, tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh vận chuyển hành khách trên địa bàn. Theo đó, song song với việc triển khai đầu tư các bến xe liên tỉnh theo quy hoạch để bố trí, sắp xếp hợp lý, khoa học các luồng tuyến vận tải, Hà Nội kiến nghị Chính phủ, Bộ GTVT rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý kinh doanh vận tải, khắc phục tồn tại trong quản lý xe hợp đồng, tránh để doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật để chạy xe trá hình, lập xe dù, bến cóc.
Đáng chú ý, Hà Nội tiếp tục đề xuất lắp đặt camera giám sát tại các tuyến đường trọng điểm, khu vực bến xe để lực lượng chức năng kiểm tra, theo dõi, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao hiệu quả khai thác dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình để xử lý các xe vi phạm tốc độ, thời gian làm việc của lái xe, hành trình chạy xe…
Lãnh đạo Sở GTVT cũng đề nghị thành phố yêu cầu quận, huyện phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng bến, bãi đón trả khách không đúng quy định. Đáng chú ý, Sở GTVT Hà Nội đề xuất TP xem xét đưa vào nội dung dự thảo dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) một số cơ chế chính sách đặc thù để xử lý các bất cập liên quan đến xe dù, bến cóc. Tháo gỡ kịp thời vướng mắc, chồng chéo, giao thoa về quy định pháp lý, chế tài xử lý, biện pháp xử lý đối với xe dù, bến cóc trong hệ thống văn bản quy định của nhà nước hiện nay.
Sở GTVT Hà Nội kiến nghị UBND TP đề xuất Bộ GTVT tham mưu với Chính phủ nghiên cứu bổ sung, sửa đổi Luật Giao thông đường bộ theo hướng phân biệt rõ giữa các loại hình vận tải, không để đơn vị vận tải và lái xe lợi dụng để lách luật. Sửa đổi, bổ sung Nghị định 100 năm 2019, Nghị định 123 năm 2021 của Chính phủ, quy định xử lý triệt để các hành vi vi phạm về sử dụng ôtô kinh doanh vận tải hành khách dừng, đỗ tại văn phòng đại diện để bốc xếp hàng hóa.
Sửa đổi Nghị định 10 năm 2020 của Chính phủ theo hướng giao cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền khi phát hiện đơn vị kinh doanh vận tải có vi phạm, tái vi phạm nhiều lần về quy định và điều kiện kinh doanh vận tải thì thực hiện biện pháp tạm thời dừng cấp mới, cấp đổi phù hiệu, biển hiệu, cấp lại cấp đổi giấy phép kinh doanh, yêu cầu đơn vị vận tải báo cáo khắc phục. Trường hợp đơn vị vận tải không thực hiện sẽ thu hồi phù hiệu, biển hiệu, giấy phép đã cấp.