Mở rộng QL 1 đoạn qua TP Hồ Chí Minh phải gắn với đầu tư khép kín đường Vành đai 2
Do không có đường tránh như các tỉnh, thành khác nên tuyến QL1 đoạn chạy qua địa bàn TP Hồ Chí Minh với chiều dài khoảng 46km từ lâu đã trở thành tuyến đường chạy xuyên tâm thành phố. Không có tuyến đường nào khác để chia sẻ lưu lượng phương tiện, nên từ nhiều năm qua hàng ngày tuyến đường này phải “cõng” hơn 200 nghìn lượt phương tiện các loại khiến giao thông thường xuyên ùn tắc...
Để giảm kẹt xe cho tuyến QL1, ngày 28/8 vừa qua ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định phê duyệt kế hoạch thi tuyến phương án kiến trúc cầu vượt giao thông Kinh Dương Vương, cầu Bình Điền và các hạng mục công trình nút giao thông Bình Thuận. Đây là các công trình thuộc Dự án thành phần 3 - Nâng cấp, mở rộng QL1 và sẽ được đầu tư theo phương thức đối tác công tư, hợp đồng BOT.
Mục tiêu đặt ra là công trình cầu vượt nút giao thông đường Kinh Dương Vương với bề rộng 4 làn xe trên QL1 sẽ được xây dựng băng qua đường Kinh Dương Vương và đường Trần Đại Nghĩa. Cầu Bình Điền trên QL1 bắc qua sông Chợ Đệm sẽ xây dựng thành 2 cây cầu theo 2 giai đoạn. Nút giao thông Bình Thuận trên tuyến QL1 giao với đường Nguyễn Văn Linh sẽ được xây 2 cầu vượt để mở rộng thêm QL1, xây 2 hầm chui với 4 làn xe nối đường Nguyễn Văn Linh với đường dân cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lương và 1 cầu bộ hành. Thời gian để các công ty tư vấn thiết kế, tổ chức hoặc liên danh tham gia thi tuyển phương án kiến trúc các công trình cầu vượt trên kéo dài hơn 2 tháng.
Chủ một doanh nghiệp về xây dựng công trình giao thông ở khu vực này cho rằng, không chỉ các nút giao với tuyến QL1, mà ngay cả tuyến QL1 đoạn chạy qua khu vực Bình Tân, Bình Chánh cũ cũng thường xuyên kẹt xe. Vì vậy thành phố cần coi đây là dự án cấp bách để áp dụng cơ chế đặc biệt cho dự án. Đồng thời cơ quan chức năng cần gắn camera theo dõi lưu lượng phương tiện từ các hướng, trong các khung giờ giờ hàng ngày trước đưa ra phương án khi thiết kế, xây dựng cầu vượt, hầm chui phù hợp.
Hầu hết các tỉnh, thành đều đã có tuyến tránh QL1 qua các khu vực đô thị lớn, tập trung đông dân cư, thì ngược lại một đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh lại chưa làm được tuyến tránh QL1. Ngoài nhu cầu đi lại của người dân thành phố, tuyến QL1 còn hầu như đảm bảo cho toàn bộ lượng xe ô tô ô tô lưu thông từ khu vực miền Đông Nam Bộ về Đồng bằng sông Cửu Long cũng như lượng ô tô di chuyển theo hướng Bắc - Nam và ngược lại. Vì vậy dù hầu hết chiều dài tuyến QL1 qua địa bàn TP Hồ Chí Minh đã được lắp đặt dải phân cách cứng để phân làn ô tô, xe máy riêng biệt, nhưng chỉ với 2 làn xe ô tô, mặt đường vẫn thường xuyên ùn ứ. Tại các nút giao với QL1, tình trạng kẹt xe kéo dài thường xuyên xảy ra.
Để giảm tải cho QL1, cách đây hơn 10 năm, TP Hồ Chí Minh đã quy hoạch tuyến đường Vành đai 2. Thực chất của dự án này chỉ là xây dựng các đoạn nối để khép kín đường Nguyễn Văn Linh với QL1 để tạo thành tuyến đường bào quanh khu vực nội thành. Nhưng đến nay tuyến đường Vành đai 2 của TP Hồ Chí Minh với tổng chiều dài 64km, quy mô 6-10 làn xe vẫn chưa hoàn thành dù đã có 2 tuyến hiện hữu trên. Cụ thể, ngoài đoạn nối từ đường Phạm Văn Đồng vào QL1 đang đầu tư dở dang và chờ gỡ vướng, thì các đoạn từ cầu Phú Hữu đến đường Võ Nguyên Giáp; đoạn từ đường Võ Nguyên Giáp đến đường Phạm Văn Đồng và đoạn nối từ QL1 vào đường Nguyễn Văn Linh. Dự án đường Vành đai 2 đã phải chia thành nhiều đoạn với nhiều dự án thành phần, nhưng đến nay 14km đường Vành đai 2 nối 2 tuyến trên vẫn chưa được hoàn thành.
Ông Trần Thanh Lộc, Phó trưởng Ban điều hành dự án PPP - Ban QLDA đầu tư xây dựng các công trình giao thông thành phố (Ban Giao thông) cho biết, tháng 9/2023 HĐND thành phố đã ra Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư đoạn từ cầu Phú Hữu đến đường Võ Nguyên Giáp. Tổng mức đầu tư từ ngân sách cho phần xây dựng là 2.653 tỷ đồng, nhưng số tiền phải chi cho việc bồi thường, giải tỏa đã lên tới 6.675 tỷ đồng. Suất đầu tư 3,5km đường Vành đai 2 của đoạn trên đã ở mức 2.800 tỷ đồng/km.
Về đoạn Vành đai 2 nối từ Võ Nguyên Giáp đến đường Phạm Văn Đồng, ông Hoàng Hữu Hưng, Phó trưởng Ban điều hành dự án PPP - Ban Giao thông đã thông tin, sơ bộ tổng số tiền ngân sách phải đầu tư cho đoạn đường có chiều dài 2,8km này đã lên tới 4.543 tỷ đồng. Trong đó tiền dành cho việc bồi thường, giải tỏa là 1.956 tỷ đồng; chi phí xây dựng là 2.587 tỷ đồng, tương ứng với suất đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng mỗi km. Riêng đoạn nối từ QL1 vào đường Nguyễn Văn Linh với chiều dài 5,3km, dự kiến tổng mức đầu tư sẽ lên tới 16.417 tỷ đồng. Trong đó riêng tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng khoảng 13.190 tỷ đồng. Với tổng mức đầu tư trên, suất đầu tư đường Vành đai 2 đối với đoạn này đã ở mức 3.000 tỷ đồng/km.
Như vậy nếu đầu tư công, ngân sách sẽ phải gánh suất đầu tư “khủng” của Dự án đường Vành đai 2; còn đầu tư BOT, người dân chắc chắn sẽ phải trả phí cao hơn hoặc trả phí trong thời gian dài hơn. Nhưng dù muộn, TP Hồ Chí Minh cần “sửa sai”, đầu tư đồng bộ Dự án đường Vành đai 2 cùng với việc triển khai dự án thành phần mở rộng QL1 để tạo thêm hướng lưu thông cho phương tiện ở khu vực xung quanh nội thành, giảm tình trạng quá tải phương tiện cho tuyến QL1 hiện nay.