Nhiều kẽ hở trong hoạt động đăng kiểm

Lợi dụng kẽ hở để vi phạm pháp luật

Theo thống kê từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, từ năm 2018 đến nay, qua công tác kiểm tra, giám sát đơn vị đã phát hiện và xử lý kỷ luật đối với 240 cá nhân (trong đó 10 trường hợp tại các đơn vị đăng kiểm thuộc Cục, 60 trường hợp tại các đơn vị đăng kiểm thuộc Sở GTVT và 170 trường hợp tại các doanh nghiệp đăng kiểm tư nhân); thu hồi Giấy chứng nhận hoạt động của 1 trung tâm và 2 đăng kiểm viên là lãnh đạo trung tâm có vi phạm nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Vũ Hải- Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) thẳng thắn thừa nhận, công tác kiểm định xe cơ giới lưu hành là lĩnh vực có tính xã hội cao, hoạt động rộng trên cả nước, ảnh hưởng đến nhiều người dân và doanh nghiệp, do đó vẫn  tồn tại những bất cập, kẽ hở mà các tổ chức, cá nhân đã lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, không chấp hành quy trình, quy định.

Cụ thể như việc bỏ quy định về việc các đơn vị đăng kiểm xây dựng và thành lập mới phải tuân thủ quy hoạch mạng lưới các đơn vị đăng kiểm sau khi Nghị định số 139/2018/NĐ-CP ngày 08/10/2018 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới ra đời đã dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới, từ đó xuất hiện cạnh tranh gay gắt, không lành mạnh giữa các đơn vị để thu hút khách hàng; thậm chí một số đơn vị đã có những hành vi thực hiện sai tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định, bỏ nội dung, hạng mục kiểm tra, thực hiện các hành vi giả mạo trong việc kiểm định xe cơ giới, vi phạm pháp luật hình sự.

Ông Hải cũng thông tin thêm, các doanh nghiệp, chủ đầu tư đều có nhu cầu nhanh chóng thu hồi vốn và có lợi nhuận nên chỉ quan tâm đầu tư thành lập đơn vị đăng kiểm xe cơ giới tại những khu vực đô thị các tỉnh, thành phố lớn, nơi có nhiều phương tiện hoạt động. Do đó mật độ xây dựng các đơn vị đăng kiểm tại các khu vực đô thị rất cao, trong khi tại các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo có ít xe hơn thì không có, hoặc rất ít đơn vị đăng kiểm được thành lập, việc kiểm định phương tiện của người dân, doanh nghiệp vẫn phải đi xa, tốn thời gian, chi phí.

Đồng thời, đăng kiểm viên là người làm thuê tại các đơn vị đăng kiểm tư nhân, do đó chịu ảnh hưởng, tác động của chủ đầu tư, không còn tính độc lập trong kiểm tra, đánh giá, xác nhận kết quả kiểm định. Ngoài ra, để giảm chi phí, các chủ đầu tư thường chỉ thuê các đăng kiểm viên mới, thiếu kinh nghiệm trong công tác kiểm định xe cơ giới dẫn đến chất lượng nguồn nhân lực tại các đơn vị đăng kiểm xã hội hóa còn có nhiều hạn chế.

Ngoài ra, nhận thức của chủ xe, lái xe còn chưa cao, vẫn còn tâm lý muốn các đơn vị đăng kiểm bỏ qua các lỗi, khiếm khuyết về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện nên đã có các hành vi tác động, hối lộ, tặng quà, đồng lõa với các hành vi tiêu cực để các đơn vị đăng kiểm bỏ qua…

Thậm chí, có một số trường hợp, một chủ đầu tư hoặc một doanh nghiệp đứng ra thành lập nhiều đơn vị đăng kiểm xe cơ giới, sau đó thực hiện luân chuyển nhân sự thường xuyên; có trường hợp đăng kiểm viên của đơn vị này lại tham gia đầu tư thành lập đơn vị đăng kiểm khác với vai trò chủ đầu tư. Dẫn đến việc khó kiểm soát các điều kiện hoạt động, không rõ vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo, đăng kiểm viên và nhân viên nghiệp vụ. Có trường hợp đăng kiểm viên không làm việc tại đơn vị nhưng chủ đầu tư vẫn khai báo và giả mạo chữ ký của đăng kiểm viên để ký xác nhận vào các bảng phân công nhiệm vụ, xác nhận kết quả kiểm tra…

Sẽ liên thông dữ liệu để kiểm soát vi phạm

Để khâu giám sát an toàn trong đăng kiểm được thực hiện một cách chặt chẽ nhất, tạo niềm tin cho người dân, Cục ĐKVN cho biết sẽ phối hợp với Thanh tra Bộ thực hiện thanh tra theo kế hoạch hàng năm đối với nhiều đơn vị đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho Sở GTVT các tỉnh, thành phố trong công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, cấp giấy phép hoạt động đơn vị đăng kiểm xe cơ giới. Nâng cấp chương trình phần mềm quản lý kiểm định để tăng cường tính bảo mật và mức độ kiểm soát. Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các đơn vị đăng kiểm, lãnh đạo, đăng kiểm viên, nhân viên nghiệp vụ, kể cả việc thu hồi giấy phép hoạt động.

Ngoài ra, trong thời gian tới, Cục ĐKVN nhận thấy cần thực hiện rà soát để đề xuất bổ sung, sửa đổi ngay các văn bản quy phạm pháp luật, thể chế, quy định nhằm kịp thời khắc phục sơ hở, bất cập; loại bỏ cơ hội, điều kiện phát sinh tham nhũng, tiêu cực; nhận diện từng khâu, từng vị trí công kiện phát sinh tham nhũng, tiêu cực; nhận diện từng khâu, từng vị trí công tác tiềm ẩn, dễ phát sinh tiêu cực để đề xuất xây dựng, thực hiện các giải pháp, biện pháp cụ thể phòng ngừa, kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm định xe  cơ giới.

Ngoài ra, để hạn chế việc sửa đổi nội dung Giấy chứng nhận kiểm định của xe cơ giới, hỗ trợ lực lượng tuần tra kiểm soát và các cơ quan chức năng tra cứu, đối chiếu dữ liệu kiểm định nhanh chóng, Cục ĐKVN sẽ thực hiện liên thông dữ liệu từ sản xuất lắp ráp, nhập khẩu đến lưu hành và in mã QR code lên Giấy chứng nhận kiểm định, khi cần tra cứu chỉ cần sử dụng điện thoại quét mã QR code sẽ dẫn tới đường link hiển thị thông tin dữ liệu của phương tiện…