Tăng cường áp dụng công nghệ để xử lý “xe dù, bến cóc”

Tham dự buổi tọa đàm, ông Nguyễn Ngọc Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam khẳng định: Việc hợp đồng vận chuyển hành khách theo tuyến cố định, xe đón khách tại nhà và đặt chỗ bán vé cho từng khách hoặc xe đi ghép là "xe dù" theo hình thức vận tải tuyến cố định. Bởi những xe này vẫn đi theo tuyến cố định nhưng lại không vào bến đón trả khách mà đón trả khách theo yêu cầu. Loại hình này đang phát triển ngày càng cao, càng nhiều từ xe 9 ghế đến xe giường nằm, từ địa bàn một tỉnh đến địa bàn nhiều tỉnh.

Tình trạng này đã làm cho quy hoạch luồng tuyến, quy hoạch bến xe bị phá vỡ, gây ra ùn tắc giao thông và đã xảy ra ở những thành phố lớn như: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. Do cạnh tranh không bình đẳng nên nhiều tuyến cố định đã bị dừng. Nhiều tuyến phải giảm tần suất xe và các doanh nghiệp vận tải đang thua lỗ.

Hiện nay, theo thống kê của Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, sản lượng của các tuyến cố định đã giảm từ 35-40%, công suất của bến xe có giảm từ 18-30%. Nhiều doanh nghiệp đang có kế hoạch bỏ tuyến và chuyển sang chạy... dù như trên nếu như tình trạng này không được giải quyết triệt để.

Đưa ra nguyên nhân của tình trạng trên, TS Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho rằng, việc chúng ta tổ chức và bố trí những bến xe tương đối khó, tương đối xa khu vực mà người dân đang sinh sống, đó là một bất cập. Thứ hai là rất nhiều địa phương, đặc biệt là các thành phố lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh không quan tâm bố trí các điểm đón, trả khách dẫn đến sự kém hấp dẫn của vận tải. Một phần nữa, theo TS Khuất Việt Hùng, là do các địa phương chưa làm tốt việc khai thác dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, như vậy sẽ khó biết được xe nào đăng ký vào bến, vào tuyến hay không, còn lại là xe dù.

Tương tự, dù làm vận tải nhiều năm, song bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ, Bộ GTVT cũng nhìn nhận: “Xe dù, bến cóc” thì đúng là một chủ đề "biết rồi, khổ lắm, nói mãi" mà vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu nào để xử lý dứt điểm. Trong thực tế, không có một giải pháp chung áp dụng cho mọi thành phố hay mọi tỉnh, mà mỗi địa phương tùy theo điều kiện giao thông của mình để đưa ra các giải pháp phù hợp.

Bà Hiền cho biết thêm: Theo thống kê của Cục Đường bộ Việt Nam, xe tuyến cố định chỉ có 18.344 xe nhưng xe hợp đồng là 222.783 xe, gấp 12 lần so với xe cố định thì rõ ràng là khi tuyến cố định không đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân thì người ta phải chuyển sang phương thức khác hoặc là xe bus hoặc là xe hợp đồng. Chính cách tổ chức bến xe chưa hợp lý dẫn đến cơ hội cho những đơn vị hoặc cá nhân tạo ra “bến cóc, xe dù” hoạt động nhiều hơn. Thêm nữa, bản thân người dân nhiều người vẫn giữ thói quen tiện đâu đi đó trong khi chúng ta đang cố gắng điều chỉnh các vị trí đón trả khách trong thành phố phải tập trung nên bắt buộc người dân chỉ đến vị trí đó mới được đi xe công cộng. Hiện nay, Cục Đường bộ Việt Nam cũng đề nghị các thành phố cố gắng tổ chức các điểm đón trả khách trong đô thị rất quan trọng, sẽ tạo điều kiện cho người dân đi lại thuận lợi nếu chúng ta có kết nối các phương thức vận tải hành khách công cộng.

Nhằm ngăn chặn tình trạng trên, cũng là để đảm bảo trật tự ATGT dịp cuối năm, Thượng tá Tạ Thị Hồng Minh, Phó trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, Cục đã có chỉ đạo tới các địa phương tăng cường tuần tra kiểm soát các lỗi vi phạm là nguyên nhân chính gây ra các vụ tai nạn giao thông. Trong đó, lực lượng CSGT sẽ tập trung vào việc xử lý vi phạm dừng đỗ xe sai quy định trên đường cao tốc, quốc lộ; vi phạm liên quan đến tốc độ, rượu bia…

Cũng tại buổi tọa đàm, các khách mời tham dự đều thống nhất phương án để siết chặt tình trạng “bến cóc, xe dù” ngoài việc nâng cao ý thức người dân, thì cần tăng cường áp dụng công nghệ vào để xử phạt mạnh tay. Trong đó ứng dụng hệ thống camera, dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình GPS do Cục Đường bộ quản lý. Căn cứ vào dữ liệu này, có thể biết được xe đang dừng ở đâu, tốc độ bao nhiêu km/h..., mọi vi phạm nhanh chóng được xác lập, lực lượng chức năng sẽ xử lý đúng và đủ.