Vẫn còn nhiều biến tướng “xe dù, bến cóc”

Tại TP Hồ Chí Minh, hơn 1 năm qua, mặc dù cả nghìn đầu xe khách không chấp hành việc di dời hoạt động từ Bến xe Miền Đông (BXMĐ) cũ ra bến mới mà bỏ ra ngoài mở bến cóc chạy hợp đồng trá hình tràn lan, nhưng Sở GTVT thành phố vẫn chưa có những biện pháp hiệu quả để lập lại trật tự vận tải.

Để né tránh việc phải di dời tuyến từ BXMĐ cũ ra bến mới, hiện tại HTX vận tải Tân Phát đang có 33 xe khách chủ yếu mang biển số của tỉnh Phú Yên và Bình Định và HTX Miền Đông có 4 xe mang biển số của tỉnh Bình Định chỉ đăng ký chạy từ TP Hồ Chí Minh đến Bình Dương nhưng đưa khách chạy thẳng về các tỉnh Phú Yên, Bình Định.

Gần đây, số đầu xe khách liên tỉnh tham gia hoạt động trên chặng ngắn này có xu hướng tăng lên trên tuyến từ BXMĐ cũ đến các huyện, thành phố của tỉnh Bình Dương với cự ly từ 20-150km. Lợi dụng việc hoạt động tại BXMĐ cũ, hàng ngày các nhà xe này công khai tổ chức bán vé, thu tiền của hành khách trên chặng TP Hồ Chí Minh đi Phú Yên, Bình Định.

Theo phiếu thu tiền kèm thông tin vé xe của một số hành khách đi xe mua tại BXMĐ cũ mà chúng tôi thu thập được, Công ty TNHH vận tải Cúc Tư bán vé từ BXMĐ cũ đi Phú Yên ngày 19/12 (âm lịch) với xe ghế ngồi có giá vé là 350 ngàn đồng/lượt. Vào ngày 25 Tết, giá vé của nhà xe này đã tăng lên 540 ngàn đồng. Với xe gường nằm, giá vé đi ngày 24 Tết đã ở mức 900 ngàn đồng.

Không chỉ các nhà xe đăng ký tuyến ngắn nhưng chạy tuyến dài, thời điểm này các nhà xe hợp đồng trá hình tại các bến cóc chạy từ TP Hồ Chí Minh về khu vực miền Trung cũng hoạt động tấp nập không kém. Xe giường nằm Phú Quý đón khách từ bãi xe Thành Công trên Quốc lộ 13 về Quảng Ngãi ngày 25 Tết có giá hơn 1 triệu đồng. Xe giường nằm Mười Phương đậu trên đường Thoại Ngọc Hầu, quận Tân Phú bán vé cho khách về Quảng Ngãi ngày 27 Tết cũng thu trên 1 triệu đồng.

Trên vé xe kiêm phiếu thu tiền giao cho khách, các nhà xe này đều công khai một loạt thông tin, số điện thoại đặt vé ở 2 đầu tuyến. Song tình trạng này vẫn không bị cơ quan nào kiểm tra, xử phạt, ít nhất là vấn đề nộp thuế trên mỗi vé xe. Đây cũng nguồn thu thuế không nhỏ khi vào dịp cao điểm hiện nay, mỗi chuyến xe đều kín chỗ. Tất cả trách nhiệm kiểm tra, giám sát về mặt quản lý chuyên ngành đối với các xe khách trá hình này vẫn hầu như được khoán trắng cho lực lượng CSGT trên đường.

Thông tin về tình hình hoạt động sau các đợt di dời từ BXMĐ cũ ra bến mới với Sở GTVT TP Hồ Chí Minh vào ngày 22/12/2023, ông Nguyễn Lâm Hải, Phó giám đốc BXMĐ mới cho biết, hiện các tuyến từ BXMĐ mới đi Nam Tuy Hòa và Quy Nhơn chỉ còn 12 xe hoạt động, trong khi trước đây là 62 xe. Thực trạng trên dẫn đến nguy cơ không đủ xe để phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao của hành khách về các địa phương trên trong dịp Tết. Thậm chí, để đối phó với việc giám sát, kiểm tra trên hộp đen, trong thời gian di chuyển trên đường, một số phương tiện đã không truyền dữ liệu về Cục Đường bộ.

Nhiều doanh nghiệp vận tải dù vẫn chạy tuyến cố định nhưng chuyển sang hoạt động theo hình thức hợp đồng trá hình để đối phó với cơ quan chức năng. Để ngăn chặn, ông Nguyễn Lâm Hải đề nghị Sở GTVT thành phố kiểm tra hộp đen, xử lý đối với các nhà xe chỉ đăng ký tuyến đi Bình Dương nhưng chạy ra miền Trung. Đồng thời đánh giá nhu cầu thực tế khi cho phép mở các tuyến ngắn đến các địa phương lân cận khi xe buýt đã có thể đáp ứng.

Ngoài ra, đại diện BXMĐ mới cũng đề nghị chấm dứt 2 điểm đón trả khách trên đường Mai Chí Thọ, TP Thủ Đức như đã xác định trước đây. Chuyển ngay các tuyến đi, đến Bến xe Miền Tây có hành trình đi qua đường Mai Chí Thọ, đường Võ Văn Kiệt sang đường vành đai để hạn chế xe khách vào trung tâm thành phố. Hơn thế, cần tổ chức lại hành trình để các phương tiện hoạt động trên tuyến cố định đến TP Hồ Chí Minh không đi ngang BXMĐ mới.

Bến xe rất nhiều lần phải kiến nghị cụ thể những vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước về vận tải khách liên tỉnh, nhưng Sở GTVT thành phố vẫn chưa giải quyết dứt điểm những vấn đề trên.

Đáng nói, vấn nạn xe khách sai phạm hoành hành như vậy, nhưng nhiều lần liên hệ với lãnh đạo Sở GTVT các địa phương này, chúng tôi đều không nhận được hồi âm. Đến nay, dư luận đã nhiều lần lên tiếng về tình trạng nhức nhối trong vận tải khách liên tỉnh tại TP Hồ Chí Minh. Công an thành phố cũng đã quyết liệt vào cuộc điều tra, xử lý hành vi sai phạm trong hoạt động vận tải khách và trốn thuế của một trong những nhà xe có quy mô lớn trên địa bàn là Thành Bưởi. Do đó, Sở GTVT không thể thoái thác trách nhiệm trước tình trạng để vận tải khách liên tỉnh hỗn loạn như hiện nay.