Chân dung “ông thầy” của nhóm khủng bố Paris

Theo hồ sơ của các cơ quan tình báo và chống khủng bố Mỹ, Djamel Beghal là một nhà tuyển mộ của Al-Qaeda ở châu Âu, năm 2001 đã được bộ tướng của Osama bin Laden là Abu Zubaydah giao phó việc tổ chức cho một nhóm khủng bố tấn công Đại sứ quán Mỹ ở Paris, Pháp.

Ngày 24/7/2001, Giám đốc CIA khi đó là George Tenet đã nắm trong tay hồ sơ về y. Trong một quyển hồi ký của mình, ông Tenet xác nhận rằng khi đó đã có cuộc bàn bạc về việc trục xuất Beghal từ UAE và Pháp.

Ngày 6/8/2001, Tenet báo cáo (mật hàng ngày) với Tổng thống George W. Bush về vụ tấn công hụt ở Paris.

Các chuyên gia chống khủng bố mô tả Beghal như là một nhân vật chủ chốt kết nối giữa các thế hệ khủng bố ở châu Âu, trong đó bao gồm kẻ đánh "bom giày" Richard Reid, kẻ chủ mưu vụ khủng bố 11-9 Zacarias Mousaoui và giáo sĩ Abu Hamza al-Masri. Tất cả đều quen biết y khi hoạt động tại Thánh đường Finsbury (cấp tiến) ở London.

Jean-Louis Bruguiere, một cựu điều tra viên chống khủng bố người Pháp, là người đã góp công đưa Beghal vào tù năm 2001, đánh giá rằng Beghal là "một kẻ rất, rất nguy hiểm".

Giới chuyên gia chống khủng bố thì cho rằng, Beghal trông vẻ bề ngoài "hiền lành", lại có nhiều hành động tử tế, khuyến khích người khác làm việc thiện, giúp đỡ trẻ em, nhưng bên trong y “nung nấu” những ý tưởng, kế hoạch hành động nguy hiểm, nhất là việc y có khả năng giáo hóa rất nhanh những tay khủng bố nguy hiểm thế hệ mới ở châu Âu.

Djamel Beghal sinh năm 1964 tại thị trấn nhỏ Bordj Bou Arrerdj, phía đông Algiers, Algeria, trong một gia đình có 10 anh chị em.

Sau khi học xong trung học, Beghal theo gia đình sang Pháp định cư vào năm 1986, và 7 năm sau trở thành công dân Pháp.

Cũng giống như Reid và Mousaoui, Beghal cũng được kích động và cực đoan hóa bởi Abu Hamza al-Masri. Năm 1997, Beghal cùng gia đình đến Anh sống một thời gian ngắn tại thành phố Leicester thuộc vùng cao nguyên Midlands và sau đó là London.

Tại đây, y có dịp tham gia sinh hoạt tôn giáo tại Thánh đường Công viên Finsbury, lúc đó do giáo sĩ có biệt danh là Abu Hamza al-Masri làm cả.

Bên cạnh đó, trong thời gian ở Anh, Beghal cũng gặp gỡ và nghe lời truyền giáo của giáo sĩ Omar Mahmoud Mohammed Othman, biệt danh Abu Qatada.

Qatada bị cơ quan chức năng Anh liệt vào danh sách khủng bố nguy hiểm, là một thành viên cao cấp của Al-Qaeda, có quan hệ gần gũi với Osama bin Laden. Beghal dường như đã được cả Qatada và al-Masri giáo hóa và trở nên cực đoan hóa tại Anh.

Năm 2000, nhờ sự dàn xếp của al-Masri, Beghal đến Afghanistan, gặp Osama bin Laden và được giao nhiệm vụ đánh bom liều chết. Beghal lên kế hoạch sẽ tấn công Tòa đại sứ Mỹ tại Paris.

Tuy nhiên, khi đang trên đường từ Pakistan về Pháp, Beghal bị an ninh UAE chặn lại tại sân bay Dubai vì mang hộ chiếu giả. Bị bắt và sau đó bị tra tấn trong nhà tù UAE, Beghal đã khai ra kế hoạch khủng bố của mình. Y bị kết tội và bị xử 12 năm tù giam.

Vậy, Beghal có mối quan hệ thế nào với các nghi can các vụ tấn công khủng bố ở Paris mới đây? Theo hồ sơ của các nhà điều tra, trong thời gian thụ án tù ở nhà tù Fleury-Merogis ở Nam Paris. Trong thời gian ở tù, Beghal nổi tiếng là một tù phạm có sức hút kỳ lạ.

Louis Caprioli, Phó chỉ huy đơn vị tình báo chống khủng bố của Cơ quan Tình báo Pháp DST giai đoạn 1998-2004 đã gọi y là một "phù thủy", một kẻ có phép mầu quyến rũ.

Khoảng năm 2005, do điều kiện giam giữ, quản giáo quá tệ của nhà tù này nên Beghal có điều kiện tiếp xúc được với Amedy Coulibaly - nghi can tấn công tiệm tạp hóa người Do Thái ở Paris vào ngày 9/1, và Cherif Kouachi, kẻ tham gia vụ tấn công tòa soạn báo Charlie Hebdo.

Coulibaly biết Beghal là tay khủng bố có hạng. Các quan chức an ninh và quản lý nhà tù Fleury, nơi giam giữ Beghal kể lại, bất chấp chế độ biệt giam của nhà tù, Beghal vẫn có đủ cách để thu hút được các can phạm khác, trong đó có Coulibaly và Kouachi.

Sau khi ra tù, Beghal và Coulibaly, Kouachi tiếp tục giữ liên hệ chặt chẽ. Bọn họ nhiều lần tiếp xúc nhau tại nhiều địa điểm.

Chẳng hạn, vào năm 2009, ngay khi vừa ra tù và còn đang bị quản thúc có thời hạn sau án tù tại Khách sạn Murat, miền Trung Pháp, Beghal đã lén liên hệ lại với 2 trong số những kẻ quan trọng nhất mà y đã "giáo hóa".

Người ta nhìn thấy Coulibaly và Kouachi đến khách sạn để gặp Beghal. Tiếp sau đó, các hình ảnh theo dõi năm 2010 cho thấy Beghal tiếp tục gặp gỡ 2 gã đàn ông tại Công viên Murat với sự có mặt của Cherif Kouachi.

Năm đó, Coulibaly cùng bạn gái của mình là Hayat Moumeddine cũng đến thăm Beghal. Coulibaly và Kouachi đã ở lại khách sạn với Beghal trong vài hôm.

Theo hồ sơ điều tra, Coulibaly đã hỏi Beghal (qua điện thoại) rằng, "liệu có sự hy sinh vì tôn giáo nào được ghi ơn hay không?", và Beghal đã đáp lại rằng: "Đấng tối cao sẽ trả công cho chuyện đó”.

Thông qua luật sư riêng, Beghal khẳng định mình không liên quan gì đến các vụ khủng bố vừa xảy ra tại thủ đô Paris của Pháp, nhưng những gì y làm trong quá khứ, nhất là mối quan hệ với các phần tử khủng bố và những lời "giáo hóa" đối với chúng cho thấy ít nhất y cũng có vai trò nhất định - vai trò của người "thầy" đã dẫn dắt chúng vào con đường cực đoan hóa, trở thành những kẻ khủng bố.