Chính khách hàng đầu Montenegro là trùm mafia
Một nguồn tin gây chấn động dư luận châu Âu và vùng bán đảo Balkan trong thời gian qua, khi một cộng sự thân cận với cựu Tổng thống cũng là cựu Thủ tướng Montenegro Milo Djukanovic đã bóc trần những hành động ám muội, tiếp tay cho tội phạm để làm giàu khi còn đương chức của ông này. Vậy thực hư vụ việc ra sao?
Trong cuộc trả lời phỏng vấn mới đây do ký giả đặc biệt của tờ nhật báo Vijesti, ấn phẩm có lượng độc giả đông đảo nhất ở Montenegro với trụ sở tại thủ đô Podgorica thực hiện, người bạn thân kiêm cố vấn của vị chính khách lừng danh M. Djukanovic là Ratko Knezevic, cựu đại diện thương mại Montenegro ở Washington D.C (Mỹ) đã nêu bật mối quan hệ khăng khít giữa M. Djukanovic và doanh nhân người Serbia Stanko Subotic.
Cụ thể, họ đã cùng nhau thiết lập mạng lưới buôn lậu thuốc lá xuyên châu Âu suốt 2 thập niên qua, kiếm lợi phi pháp số tiền lên tới hàng tỉ USD. Đường dây tội phạm này hình thành từ khi Liên bang Nam Tư trước đây bị Liên Hiệp Quốc cấm vận kinh tế, rồi tiếp tục khuếch trương khi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ vào năm 1995.
Cartel buôn lậu phát triển cực thịnh dưới thời Milo Djukanovic làm Tổng thống, rồi Thủ tướng Montenegro trong 2 thập niên gần đây, bành trướng hoạt động không chỉ trong vùng Đông Nam Âu mà còn vươn ra khắp lục địa cũ. Vị chính khách tham lam vừa thủ vai nguyên thủ quốc gia vừa là trùm mafia cộm cán, chỉ đạo mạng lưới kinh doanh phi pháp lớn nhất châu Âu kể từ sau Thế chiến II.
Vẫn theo lời cố vấn R. Knezevic tiết lộ trong buổi phỏng vấn, nhằm loại bỏ các đối thủ cạnh tranh Djukanovic và Subotic đã can dự vào việc thủ tiêu các doanh gia Montenegro tên tuổi như Vania Bocan, Radoslav Stoyichic, Yusuf Bulic, hay Dusko Jovanovic… cũng như sát hại Tổng biên tập Ivo Pukanic của tuần báo Nacional phát hành ở thủ đô Zagreb của Croatia vào cuối tháng 10/2008, vì tạp chí này đã đề cập tới những tin bất lợi cho băng nhóm chuyên buôn lậu thuốc lá vào Liên minh châu Âu (EU).
Ngoài ra, băng đảng mafia của siêu bố già M. Djukanovic còn gồm những cơ sở chủ chốt ở Italia và Serbia. Công ty bình phong MTT tại Italia do Veselin Barovic và Branko Vuyoshevic quản lý, có mối quan hệ chặt chẽ với tổ chức mafia địa phương ở cả Bari lẫn Naples, vốn là 2 băng nhóm thao túng những cách thức rửa tiền tinh vi tại các ngân hàng trong vùng Trung Âu.
Ở Serbia dĩ nhiên do S. Subotic điều hành dưới sự bao che của cựu Giám đốc Cơ quan Mật vụ Serbia Jovica Stanisic, người đã bị chính quyền Serbia bắt giữ năm 2003 rồi giao cho Tòa án quốc tế về Nam Tư cũ (ICTY) xét xử về các hành vi vô nhân đạo.
R. Knezevic còn cho biết, năm 1996 ông đã gặp giới chức an ninh Italia cao cấp tại Rome, được họ khẳng định rằng Montenegro chính là trung tâm điểm của "mô hình cấu trúc mafia mới", không chỉ buôn lậu thuốc lá mà còn dính líu trực tiếp tới các hoạt động kinh doanh bất hợp pháp khác như ma túy và vũ khí.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn R. Knezevic cũng cho biết rằng, vào cuối tháng 5/2001, Đại sứ Mỹ tại Croatia William Montgomery đã gặp Tổng biên tập I. Pukanic, cùng lời thông báo là Tổng thống Montenegro M. Djukanovic vừa gửi hơn 130 triệu USD tiền buôn lậu thuốc lá vào các nhà băng phương Tây. Còn theo một nguồn tin từ giới điều tra Italia, thì Djukanovic đã dùng nguồn tài chính ám muội để bọc thép toàn bộ lớp kính cửa sổ căn hộ xa xỉ ngay trung tâm Podgorica, cả dàn xe ôtô thượng hạng cùng 2 chiếc máy bay phản lực riêng cũng vậy.
Tiền trang trải để cậu con trai duy nhất Blazo sang Anh du học cũng không nằm ngoài nguồn thu từ hoạt động kinh doanh phi pháp. Thậm chí các nhà điều tra Italia còn biết rõ danh tính những viên phi công, cũng như số hiệu máy bay từng chở tiền buôn lậu kiếm được bay từ Montenegro sang quốc đảo Síp giữa Địa Trung Hải.
Kết thúc buổi phỏng vấn, R. Knezevic đã công bố số liệu tổng hợp từ các cơ quan an ninh của Mỹ và EU, rằng chỉ riêng trong hai năm 1999-2000, bè lũ mafia quốc tế đã kiếm được hàng tỉ USD mỗi năm từ các hoạt động buôn lậu, trong đó mafia vùng Balkan góp phần không nhỏ.
Về phần mình, đại diện Văn phòng cựu Tổng thống và Thủ tướng M. Djukanovic đã ra thông cáo, quả quyết "không có ý định bình luận về những ý tưởng tào lao từ viên cựu cố vấn bất mãn". Được biết, chính khách thủ cựu Milo Djukanovic là lãnh tụ lâu năm của đảng Dân chủ Xã hội Montenegro (DPS), ông từng đảm nhiệm chức vụ Tổng thống thứ 17 của Montenegro (1998-2000) và 6 lần giữ chức danh Thủ tướng qua các nhiệm kỳ khác nhau trong 2 thập niên gần đây.
Thủ tướng M. Djukanovic khi đương chức cũng là người chủ trương độc lập qua một cuộc trưng cầu dân ý, khiến Montenegro là quốc gia thứ 6 cũng là nước cộng hòa cuối cùng tách ra khỏi Liên bang Nam Tư vào nửa đầu năm 2006. Còn cựu cố vấn Ratko Knezevic chính là người thủ vai phù rể trong đám cưới của M. Djukanovic, khi ông thành hôn với bà vợ Lidija Kuc gần 3 thập niên trước