Chốn lao tù hà khắc nhất nước Mỹ
Lao động cưỡng bức với đôi chân bị xiềng, khẩu phần ăn quá đát… Đó là những điều kiện nghiệt ngã mà giới tù nhân Mỹ buộc phải nếm trải ở Star - khu trại giam biệt lập giữa lòng sa mạc Arizona, ngăn cách với thế giới bên ngoài bởi hàng chục nghìn mét rào kẽm gai và lưới sắt cùng những trận bão cát bất tận.
Điều gây ngạc nhiên nhất, rằng chốn giam cầm hà khắc nhất nước Mỹ này lại không phải là nơi giam giữ những tù nhân có án nặng nhất. Gần 2.000 phạm nhân ở đây chủ yếu là giới tài xế xui xẻo lỡ cán chết người, rồi thì những tên bán lẻ thuốc phiện, bọn bảo kê và gái mại dâm phi pháp.
Phần lớn bọn họ không ngụ trong tòa nhà chính của Star, mà ở tại 2 dãy trại dựng bằng lều bạt kế bên. Ý tưởng "nhà tù lều" do đích thân viên giám đốc 81 tuổi Joe Arpaio, một viên chức cảnh sát nổi danh khắp Arizona nghĩ ra.
J.Arpaio là Cảnh sát trưởng Maricopa kiêm Giám đốc Star suốt 4 nhiệm kỳ nay (mỗi nhiệm kỳ kéo dài 5 năm). Sau chiến dịch "Bão táp sa mạc" Mỹ tấn công Iraq dạo đầu thập niên 90 thế kỷ trước, tới năm 1993 J.Arpaio quyết định mua lại số lều bạt mà quân đội đã sử dụng với giá bèo, được ông ta coi là "phát kiến" trong cách giải quyết tình trạng quá tải ở các nhà tù Mỹ (!). Thực ra điều kiện thời tiết tại Arizona không phù hợp tí nào với lối sống lều trại cả: vào mùa hè nhiệt độ luôn vượt quá 40oC, còn mùa đông lại dưới độ âm hàng chục độ.
Đúng 5h sáng các nhóm lao động công ích xếp hàng ngay ngắn dọc các đường hành lang. Giới quản giáo bắt đầu xiềng chân họ lại bằng những đoạn xích ngắn, trước khi xe chuyên chở đến đón. Để cho chắc, không bao giờ người ta thông báo trước địa điểm lao động cưỡng bức chính xác cả. Thường sau hơn 1 tiếng đồng hồ hành trình, xe đổ họ xuống một khu phố thượng lưu nào đó ở Phoenix (thủ phủ bang Arizona).
Với chổi, găng tay và bao tải nylon, đám tù nhân bắt đầu công việc làm sạch đường phố: nhặt rác, tỉa cỏ, quét vỉa hè và lối đi với các cử động khó khăn trong tư thế bị cùm. Khách bộ hành chẳng màng để ý đến họ. Người ta đã quá quen với những cảnh này trên các đường phố Mỹ. Xế trưa, phong vũ biểu gần một ngã tư đường chỉ gần 40oC.
Bữa trưa mỗi phạm nhân được cấp 1 miếng bánh mì sandwich kẹp pho mát… quá đát. Đó là sự thật! Giới quản lý Star đã ký hợp đồng với các siêu thị lớn, yêu cầu họ gửi các loại thực phẩm "sắp hoặc đã hết hạn" - đương nhiên với giá rẻ hơn nhiều so với giá chính thức - làm thức ăn cho tù nhân. Một kiểu làm kinh tế đôi bên cùng có lợi: tiết kiệm được ngân sách trông coi tù, đồng thời tránh… lãng phí thực phẩm(!).
Nếu phạm nhân nào đó chết đột tử, J.Arpaio ra lệnh cứ để mặc cái xác ấy trong buồng giam vài ngày, để "đám tù nhân biết rõ mạng sống của chúng rẻ biết bao"(!). "Tôi muốn những kẻ phạm tội luôn căm ghét tôi từ sâu thẳm tâm hồn chúng - Giám đốc Arpaio giãi bày - Khiến chúng cực kỳ chán ghét chốn này. Để khi mãn hạn, chúng cần phải cân nhắc thật kỹ trước khi tái phạm tội ngoài đời".
Phương pháp cải huấn này có hà khắc quá không? Phản ứng của các giới xã hội về quy chế tại Star ra sao? Một sự thật hiển nhiên như cuộc thăm dò mới đây cho biết: 85% dân chúng Arizona được hỏi đều ủng hộ các biện pháp của Joe Arpaio!