Mạng lưới buôn lậu Fentanyl do bác sĩ điều hành

• Băng đảng ma túy Mexico tạo ra mạng lưới toàn cầu kinh doanh fentanyl

Ông trùm khoác vỏ bọc bác sĩ tận tâm 

Năm 1981, George Otto rời khỏi quê hương Uganda để tránh cơn động nộ của cảnh sát quân sự, và xin tị nạn chính trị ở Canada. Năm 2016, George Otto đã có một cuộc sống mà y hằng mơ ước: sống sung túc với vợ và 4 con trong một tòa nhà khang trang ở Trailwood Estates thuộc vùng đồi Richmond (trung tâm thành phố York). Năm 2011, Otto đã mua một biệt thự xây bằng đá với giá 2,5 triệu USD. Ngôi nhà có 6 phòng ngủ, 10 phòng tắm và nhà để xe rộng rãi có thể đậu 5 chiếc xế hộp, nơi đây có chiếc Lexus màu đen.

Otto (58 tuổi) đã làm việc tận tụy để gây dựng danh tiếng như là một bác sĩ đáng tin cậy tại một trong những cộng đồng chịu thiệt thòi ở York. Trong phòng khám của bác sĩ Otto, một góc nhỏ trên đường Jane và Wilson, nhiều bệnh nhân của Otto là kiều dân mới qua Canada, và vị bác sĩ nói bằng 2 thứ tiếng Swahili và Luo với họ nhằm tạo ra các mối quan hệ đồng hương. Otto điều trị cho mọi bệnh nhân cho dù họ có bảo hiểm y tế hay không.

Khi đã có chỗ đứng vững chắc ở địa phương, Otto đã chia sẻ bí quyết thành công của mình với người khác và cấp chỗ ở miễn phí cho những người đồng hương Uganda mới nhập cư. Otto cũng vận chuyển sách giáo khoa cho trường cũ của mình là Đại học Makerere (Kampala, Uganda). Vợ chồng Otto được xem là những nhà hảo tâm có tiếng cho Giáo hội thống nhất tử vì đạo Uganda ở Canada. Hàng ngày trong một ca làm việc dài 10 tiếng, Otto thường điều trị cho 80 bệnh nhân.

Nhưng đằng sau sự thành công và lối sống xa hoa, Otto đang giấu giếm một bí mật. Thập niên 1990, lúc đang quản lý một phòng khám ở Kipling và Dixon, Otto chỉ đơn giản là ngừng đóng thuế và không nói nguyên nhân vì sao. Thời điểm đó, không rõ Otto kiếm được bao nhiêu dù tay bác sĩ tuyên bố mình thu nhập 2.400 USD/ tháng, một số tiền thấp không thể tưởng tượng nổi với một bác sĩ gia đình.

Để duy trì cuộc sống, Otto đã tham gia vào Chương trình trợ cấp chế độ ăn uống đặc biệt (SDA) của tỉnh Ontario trong đó có việc cung cấp 250 USD/ tháng cho các bệnh nhân. Otto làm giả các biểu mẫu cho bệnh nhân và nhận được 20 USD cho phí dịch vụ trên mỗi biểu mẫu. Vụ việc vỡ lở và Otto bị phạt 10.000 USD (Y đã kiếm lợi được 259.680 USD phí dịch vụ ăn bẩn). Và không ai hay biết rằng Otto đã kiếm được 9.000 USD/ tuần nhờ kê đơn thuốc có Fentanyl, một loại thuốc gây nghiện tổng hợp nhưng mạnh gấp 50-100 lần so với Morphine, Heroin hay OxyContin.

Tháng 4-2012, Bộ Y tế và chăm sóc sức khỏe dài hạn Ontario đã tạo ra Hệ thống giám sát ma túy (NMS), một cơ sở dữ liệu tự động được phát triển nhằm ngăn chặn Opioid trong các phòng khám tại tỉnh Ontario. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra khi bác sĩ dở gặp dược sĩ kém? NMS không được chuẩn bị cho một kịch bản mà cả 2 cùng hợp tác để bơm chất gây nghiện ra thị trường. Năm 2014, quy định về việc kê toa OxyContin đã được thắt chặt hơn, nhưng cũng khi ấy đã xuất hiện một loại thuốc còn nguy hiểm hơn nữa.

Lúc đó các bác sĩ dần dần kê toa những miếng dán Fentanyl cho bệnh nhân thay vì OxyContin. Giống như những chất gây nghiện khác, Fentanyl liên kết với các thụ thể trong não để kiểm soát cơn đau và cảm xúc của cơ thể; theo thời gian, não sẽ hoàn toàn lệ thuộc vào thuốc để tạo ra khoái cảm.

Cặp bài trùng bất hảo

Năm 2016, Bộ Y tế Canada đã sử dụng NMS để nhận diện hơn 80 bác sĩ kê đơn Fentanyl vượt quá tiêu chuẩn chăm sóc sức khỏe. Cuộc điều tra sau đó đã khiến các bác sĩ ngừng kê đơn Fentanyl vì sợ mình sẽ bị hệ thống gắn cờ. Bản thân George Otto từng tuyên bố rằng mình chưa từng tham gia buôn bán chất gây nghiện phi pháp và nếu bị lôi kéo thì phải hỏi tội dược sĩ Shereen El-Azrak. El-Azrak đồng sở hữu Weston PharmaChoice trên đại lộ Lawrence và một phòng khám ở phía đối diện với cơ sở của Otto. El-Azrak cần một bác sĩ kê toa để hỗ trợ cho việc làm ăn của mình, và đã mời Otto cùng hợp tác.

Cuộc sống đầy chông gai với El-Azrak khi thị mắc chứng Hippel-Lindau (chứng đau hiếm gặp với các khối u nổi trên mắt, cột sống và thận. Tuổi thọ của bệnh nhân dạng này từ 40 đến 52). Người em trai của El-Azrak cũng mắc hội chứng Hippel-Lindau. Trước khi gặp El-Azrak, Otto chưa từng kê toa OxyContin hoặc Fentanyl. Otto thừa biết OxyContin là chất nghiện nguy hiểm, nhưng lại biết rất ít về Fentanyl.

Khi Otto bắt tay với El-Azrak, nhiều bệnh nhân đã bị cuốn vào Fentanyl. El-Azrak nói với Otto rằng nếu là đối tác chính của thị (kê toa với Fentanyl) thì sẽ thu nhập 9.000 USD/ tuần. Không món hời nào hơn, Otto đồng ý luôn. Để phân phối Fentanyl, bộ đôi Otto và El-Azrak đã làm việc với 2 chân rết. Kẻ đầu tiên là Liridon Imerovik (học sinh trung học đã bỏ học, 24 tuổi, có biệt danh là Donny), El-Azrak tuyển Imerovik là người chuyển hàng. Imerovik nghiện Percocet từ năm 2010, trong suốt 4 năm, hắn ta nhai 20 viên này mỗi ngày.

Kẻ thứ 2 là Sean Holmes, mới 12 tuổi y đã buôn bán cần sa. Tại thời điểm kết hợp với Imerovik, Holmes đã nghiện nặng Fentanyl, hàng ngày y sử dụng 7- 9 miếng dán này, mỗi miếng dán đủ khả năng giết hại 1 người trưởng thành. Thỏa thuận rất đơn giản: Otto sẽ viết cho mỗi toa là một hộp chứa 30 miếng dán Fentanyl và lấy cái tên của Imerovik; phải dùng tên thật thì mới có thể đăng nhập vào NMS. El-Azrak sẽ điền vào đơn thuốc rồi Imerovik đi gặp Holmes và rồi tiền trao cháo múc.

Lúc quay lại nơi sống ở Sudbury, Holmes sẽ đưa hộp Fentanyl cho một thợ cắt tóc để người này bán, mỗi miếng dán có giá thành 350 USD. Dù bộ đôi Otto - El-Azrak phủ nhận họ có tham gia, nhưng trong tài liệu từ tòa án thì cả 2 đổ lỗi cho nhau đến cùng: Otto khẳng định đã bị El-Azrak lường gạt, còn El-Azrak cho rằng Otto là chủ mưu thực sự. Chỉ riêng tháng 6-2015, Otto đã kiếm được 33.000 USD.

Mùa hè năm 2015, cảnh sát Toronto bắt giữ Imerovik, họ nhìn thấy 30 miếng dán Fentanyl trên mặt y và một xấp tiền. Kiểm tra xe y, cảnh sát tìm thấy một mớ toa thuốc; lục soát căn hộ của y, họ lại thấy một danh sách nợ, 55 viên Oxycodone (được bán dưới tên thương hiệu OxyContin) và một số gói Fentanyl rỗng mang tên người khác. Imerovik bị buộc tội tàng trữ thuốc phi pháp. Dù sau đó cáo buộc bị hủy bỏ thì bộ đôi El-Azrak và Imerovik cảm thấy chính quyền đang theo dõi họ.

Mặc dầu vậy, Otto không hề lo lắng, y muốn tăng số lần kê toa từ 4 lên 6. Vào tháng 12 năm 2015, 2 điều tra viên của Đại học Dược Ontario (OCP) đã đến hiệu thuốc của El-Azrak. Trong máy tính của nữ chủ hiệu thuốc, họ tìm thấy một thứ bất ngờ: trên trang NMS, các đơn thuốc của Otto được đánh số thứ tự, nhưng lại cách nhau vài tuần hoặc vài tháng. Trong lúc các điều tra viên có mặt ở hiệu thuốc của El-Azrak thì Otto lại ung dung đi du lịch ở Trung Quốc và sau đó là Uganda.

Thám tử lập mưu, phá án

Tại thời điểm Otto về lại Canada, cuộc khủng hoảng Opioid đang bùng nổ ở Ontario. Cảnh sát đang điều tra vì sao Fentanyl lại tràn ra đường. Họ chú ý đến gã Sean Holmes. Trong khi cảnh sát Sudbury theo dõi cách Fentanyl phát tán thì Vùng York đã phát động một cuộc điều tra lớn. Điều hành chương trình này là Nick Ibbott, một điều tra viên có 27 năm kinh nghiệm.

Khi liên lạc với Holmes và Imerovik, thám tử Ibbott và các đồng nghiệp đã lưu ý có những số điện thoại khác gọi tới 2 gã này. Trong suốt 2 tháng sau đó, các thám tử đã phát hiện ra những hộp chứa miếng dán Fentanyl được Imerovik bán cho Holmes mỗi tuần tại một hiệu thuốc nằm ở Bắc York. Các điều tra viên theo dõi sóng điện thoại của Holmes trải rộng trên chặng hành trình 350km từ Sudbury đến Vaughan.

Các thám tử phát hiện ra Holmes thường thuê một phòng khách sạn và qua đêm ở đó. Trong lần kiểm tra đầu tiên, cảnh sát phát hiện Holmes vào Coffee Time, trên tay đeo một túi vải thô, và họ thấy Imerovik xuất hiện ở đó cũng với một cái túi tương tự. Cảnh sát cho rằng bắt giữ Holmes thì quá dễ, nhưng y chỉ là một con chốt thí. Tới tháng 1- 2016, cảnh sát cũng ra tay. Lần này, họ theo dõi một chiếc xe Jeep lăn bánh trong một bãi đỗ xe của khách sạn Novotel ở  Vaughan. Người lái là Imerovik. Y lên phòng của Holmes nằm ở tầng 3.

Sau nửa khuya, một đặc vụ theo dõi sảnh tầng 3 của khách sạn và thấy Imerovik rời khỏi phòng Holmes có đeo một cái túi. Từ trung tâm chỉ huy, thám tử Ibbott đã hạ lệnh cho các thuộc cấp hành động. Cảnh sát ập vào bắt giữ Imerovik, khi lục soát xe Jeep của y, họ tìm thấy 31.905 USD trong túi quà. Trong cái xe Jeep là một cọc toa thuốc, mỗi toa áp dụng cho 1 bệnh nhân Fentanyl nhận chăm sóc từ một bác sĩ ở đồi Richmond có tên là George Otto.

Cùng lúc, cảnh sát đã gõ cửa phòng của Holmes tại khách sạn Novotel. Bên trong, họ tìm thấy 166 miếng dán Fentanyl không được đánh dấu ước trị giá 58.000 USD. Rồi họ gõ cửa hiệu thuốc của El-Azrak, thị bị tóm ngay lập tức. Cảnh sát tịch thu 3 điện thoại di động, tiền mặt trong ngăn kéo. Trong cùng ngày hôm đó, cảnh sát đã tịch thu hơn 75.000 USD tiền mặt và số lượng thuốc Fentanyl trị giá 89.000 USD. Hai tháng sau vụ bắt giữ 3 nghi phạm El-Azrak, Holmes và Imerovik, cuối cùng Thám tử Ibbott cũng có đủ bằng chứng để bắt giữ Otto. Lúc bắt giữ Otto, y đang buôn bán 4.000 miếng dán Fentanyl.

Imerovik bị tuyên 6 năm tù. Vào thời điểm thi hành án tù, Imerovik đã cai nghiện thành công. Năm 2018, quan tòa Chris de Sa đã tuyên phạt El-Azrak phạm cùng lúc 2 tội sở hữu và buôn lậu Fentanyl và áp dụng mức án 13 năm tù cho thị. Tháng 6-2019, phiên tòa hình sự dành cho Otto đã diễn ra. Bồi thẩm đoàn kết tội Otto buôn lậu thuốc, và quan tòa Joseph Di Luca tuyên y 12 năm tù.