Bộ trưởng phát triển kinh tế Nga bị bắt giữ vì nhận hối lộ
Sự việc diễn ra ở tòa nhà trụ sở Tập đoàn Rosneft, công ty dầu khí hàng đầu nước Nga ngay trung tâm thủ đô Moscow, khi Bộ trưởng A. Ulyukayev xuất hiện để hoàn tất "phi vụ" hòng bỏ túi số tiền 2 triệu USD nhờ vào uy lực của mình là người đứng đầu Bộ Phát triển Kinh tế, chuyên trách theo dõi việc mua bán tài sản thuộc sở hữu nhà nước trong quá trình cổ phần hóa.
Theo lời bà Svetlana Petrenko, Phó giám đốc kiêm Người phát ngôn của Ủy ban Điều tra Liên bang Nga (Sledkom), từ hơn một năm nay Bộ trưởng Phát triển Kinh tế A. Ulyukayev đã lọt vào "vòng ngắm" của các cơ quan bảo vệ pháp luật Liên bang. "Theo đề nghị của Sledkom, cơ quan tư pháp tối cao đã chấp thuận để FSB tiến hành theo dõi ông A. Ulyukayev qua các biện pháp nghiệp vụ như nghe lén điện thoại, đọc trộm thư điện tử, kiểm tra tài khoản ngân hàng… nhằm phanh phui bằng chứng lạm quyền hòng trục lợi", Phát ngôn viên S. Petrenko cho biết thêm.
| Bộ trưởng A. Ulyukayev khi còn đương chức. |
Đỉnh điểm của chiến dịch theo dõi bí mật diễn ra trong tháng 10 vừa qua, khi Tập đoàn Dầu khí Rosneft quyết định bỏ ra số tiền khổng lồ là 330 tỉ rúp, tương đương 5,2 tỉ USD để mua lại 50,7% số cổ phần của Hãng Bashneft, một công ty dầu khí quốc doanh ở nước Cộng hòa tự trị Bashkortostan đang trong quá trình cổ phần hóa, để trở thành cổ đông lớn nhất hòng thâu tóm Bashneft.
Muốn sự việc được suôn sẻ, Rosneft phải có được chữ ký phê duyệt từ lãnh đạo Bộ Phát triển Kinh tế Liên bang, để không vi phạm quy chế độc quyền cũng như làm "chảy máu ngân sách" - khi một công ty nhà nước mua lại cổ phần của công ty quốc doanh khác.
Và rồi Bộ trưởng A. Ulyukayev đã không bỏ lỡ cơ hội, buộc Rosneft phải "lại quả" khoản tiền tương đương 0,1% số tiền mua cổ phần của Bashneft. Nhưng phía đại diện Rosneft cho là quá sức "không kham nổi", sau nhiều lần thương lượng qua các phương tiện điện tử, rốt cục A. Ulyukayev đồng ý giảm số tiền "hoa hồng" xuống hơn phần nửa thành 2 triệu USD.
Sau khi bị bắt giữ, vào đầu giờ chiều ngày 15-11, ông A. Ulyukayev đã được Cảnh sát Tư pháp dẫn giải đến Tòa án quận Basmanny ở Moscow, nơi đóng trụ sở Bộ Phát triển Kinh tế tiến hành thẩm vấn lấy lời khai. Theo quy chế hiện hành đối với viên chức cao cấp Nga phạm tội kinh tế, đương sự được tạm thời cho tại ngoại hầu tra bằng hình thức quản thúc tại gia, phải đeo vòng điện tử giám sát chờ ngày ra tòa lĩnh án.
Theo giới quan sát, chiểu theo khoản 6 thuộc điều 209 trong Bộ luật Hình sự Nga, quy định về hình phạt đối với tội nhận hối lộ với quy mô đặc biệt nghiêm trọng thì ông A. Ulyukayev sẽ phải chấp hành hình phạt theo 2 khả năng: hoặc là nộp phạt số tiền cao gấp từ 80-100 lần khoản đã nhận hối lộ, cũng như không được đảm nhiệm chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước trong 10 năm kế tiếp; hoặc là nộp phạt gấp 70 lần số tiền đã nhận hối lộ, kèm mức án tù giam từ 8 đến 15 năm.
A. Ulyukayev, 60 tuổi, là một nhà kinh tế danh tiếng ở Liên bang Nga, cũng là một trong những nhân vật chủ chốt tham gia hoạch định chương trình cải cách kinh tế theo nguyên tắc "liệu pháp sốc", do Thủ tướng Yegor Gaidar (1956-2009) khởi xướng đầu thập niên 1990.
Trước khi được Thủ tướng Dmitry Medvedev bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế vào giữa năm 2013, ông A. Ulyukayev từng giữ cương vị Phó chủ tịch Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga suốt 10 năm liền, trong đó có hơn 3 năm là Phó Chủ tịch thường trực.