Philippines tăng cường bảo vệ nhân chứng vụ thảm sát chính trị
Ngày 4/7, bà Leila de Lima đã yêu cầu cơ quan chức năng phải bảo vệ các nhân chứng liên quan tới vụ thảm sát chính trị khiến gần 60 người chết, trong đó có nhiều phụ nữ (22) và phóng viên (18).
Bộ trưởng Leila de Lima cho biết, còn gần 100 tay súng của gia tộc Ampatuan, nghi can chính trong vụ thảm sát chính trị vẫn chưa bị bắt và tiếp tục nhận chỉ thị của chủ nhân đang bị giam trong tù. Tính đến nay mới có 6 thành viên trong gia tộc Ampatuan bị bắt giữ, số còn lại đang lẩn trốn tại nhiều khu vực khác nhau. Cơ quan chức năng vẫn đang thẩm vấn tộc trưởng Andal Ampatuan Sr, nguyên Tỉnh trưởng Maguindanao, 4 con trai của ông này và 1 người em trong gia tộc.
Theo giới truyền thông, cảnh sát vừa bắt giữ và đang thẩm vấn 2 nghi can vì liên quan tới vụ giết hại Suwaib Upham, nhân chứng quan trọng trong vụ thảm sát chính trị kể trên.
Suwaib Upham nguyên là thuộc hạ trong gia tộc Ampatuan, mới bị sát hại hôm 14/6 ở thị trấn Parang sau khi đồng ý ra làm chứng. Được biết, Suwaib Upham từng thú nhận là một trong những tay súng tham gia vụ thảm sát chính trị và nhiều lần yêu cầu chính phủ bảo vệ các nhân chứng khỏi sự sát hại của gia tộc Ampatuan, nhưng không được chấp thuận.
Trước đó, một nhân chứng khác cũng bị giết và luật sư của người này bị thương. Những vụ sát hại nhân chứng đang tác động xấu tới các nhân chứng khác khi họ được mời ra làm chứng chống lại các thành viên trong gia tộc Ampatuan. Một chánh án đã từ chối tham gia xét xử vụ án gia tộc Ampatuan vì lo ngại đến tính mạng gia đình. Nhiều công tố viên trước đó đã đề nghị Bộ Tư pháp đảm bảo an toàn của họ.
Được biết, ứng cử viên Ismael Mangudadatu, người có vợ, 2 em gái và 4 người trong gia tộc bị chết trong vụ thảm sát chính trị hôm 23/11/2009 mới đắc cử ghế tỉnh trưởng Maguindanao trong cuộc bầu cử ngày 10/5. Đây là một trong những điều kiện để tân Tỉnh trưởng Maguindanao đòi lại "món nợ máu". Ông Ismael Mangudadatu đã trở thành "kẻ thù không đội trời chung" với gia tộc Ampatuan sau khi quyết định ra tranh cử ghế tỉnh trưởng Maguindanao.
 |
| Andal Ampatuan Jr khi bị dẫn giải ra tòa. |
Tại phiên tòa hôm 13/1/2010, ông Ismael Mangudadatu, khi đó là Phó thị trưởng thành phố Buluan đã đưa ra nhiều bằng chứng chống lại Andal Ampatuan Jr. Nhưng để có thể khiến những người trong gia tộc Ampatuan nhận tội quả là việc khó làm bởi mặc dù đã gần như mất hết sau vụ thảm sát kể trên, nhưng thế lực của họ vẫn còn rất lớn ở Maguindanao và những khu vực phụ cận.
Bằng chứng cụ thể nhất là cách đây khoảng 3 tháng (17/4), Quyền Trưởng công tố Alberto Agra đã quyết định không truy tố 2 người thân trong gia tộc Ampatuan (Zaldy Ampatuan và Akmad Ampatuan) vì thiếu bằng chứng. Quyết định của ông Alberto Agra đã gây phản ứng ngay trong giới luật gia khiến người đứng đầu cơ quan công tố
Giới truyền thông cho biết, có nhiều nhân chứng được triệu tập tại phiên tòa hôm 13/1/2010 và họ đã mạnh dạn vạch mặt chỉ tên Andal Ampatuan Jr cho dù họ nhận được khá nhiều lời đe dọa (trực tiếp hoặc gián tiếp). Những nhân chứng khai trước tòa hôm 13/1/2010 đều khẳng định, nhiều thành viên trong gia tộc Ampatuan đứng đằng sau cái chết của 57 người.
Theo lời khai của nhân chứng Datu Rasul Sangki, Phó thị trưởng của một thị trấn ở tỉnh Maguidanao, một trong những người có mặt tại hiện trường hôm xảy ra vụ thảm sát thì Andal Ampatuan Jr không những trực tiếp lên kế hoạch vụ thảm sát, mà còn đích thân bắn chết 3 nạn nhân.
Tại phiên tòa này, danh tính của cựu Tỉnh trưởng Maguindanao Andal Ampatuan Sr, tộc trưởng gia tộc Ampatuan cũng được nhắc tới nhiều, nhưng ông ta đã phản đối mọi cáo buộc.
Dư luận cho rằng, gia tộc Ampatuan có mối quan hệ chính trị đặc biệt với cựu Tổng thống Gloria Arroyo và những bí ẩn này sẽ được làm rõ trong thời gian tới.
Ngay sau khi đắc cử và tuyên bố nhậm chức hôm 30/6, tân Tổng thống Benigno Aquino III đã cam kết đem lại công lý cho các nạn nhân bị thảm sát.
Dư luận đặc biệt quan tâm tới việc ông Benigno Aquino III cho thành lập "ủy ban sự thật", trong đó có việc làm rõ những cáo buộc cựu Tổng thống Gloria Arroyo gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2004. Cuộc bầu cử tổng thống năm 2004 có liên quan tới một trong những nghi can chính trong vụ thảm sát chính trị, ông Andal Ampatuan Jr., nguyên Thị trưởng thành phố Datu Unsay.
Cách đây gần 6 tháng (13/1/2010), Tòa án Tối cao đã chính thức bác đơn xin bảo lãnh của ông Andal Ampatuan Jr. Tuy nhiên, tại phiên xét xử đầu tiên hôm 5/1/2010, Andal Ampatuan Jr đã bác bỏ tất cả các cáo buộc. Có người nói rằng, vì mối quan hệ đặc biệt với cựu Tổng thống Gloria Arroyo nên cựu Tỉnh trưởng Andal Ampatuan Sr đã được phép duy trì một lực lượng vũ trang lên tới 3.000 người.
Tuy vụ thảm sát hôm 23/11/2009 được dư luận đặc biệt quan tâm, nhưng tòa lại xử kín vì lý do an ninh. Tòa được lập ngay bên trong trụ sở của Cục Điều tra quốc gia