Vụ thanh toán lẫn nhau trong nội bộ Taliban

Thủ phạm đã trốn thoát sau khi bắn bị thương một vệ sĩ khác của Zainuddin. Theo kết quả điều tra ban đầu được New York Times đưa ra, kẻ ám sát dường như cũng là một vệ sĩ có tên  Gulbadin Mehsud, từ trước vẫn được coi là một nhân vật trung thành với Zainuddin.

Ngay sau vụ việc này, hầu hết các nguồn tin đều khẳng định, kẻ đứng đằng sau vụ ám sát Zainuddin chính là Baitullah Mehsud, thủ lĩnh của Tehreek-e-Taliban, chi nhánh của lực lượng Taliban tại Pakistan, kẻ từ trước tới nay vẫn được coi là một đối thủ cạnh tranh hàng đầu với Zainuddin.

Tình trạng đối đầu giữa hai thủ lĩnh Taliban nói trên đã được nhắc tới từ khá lâu. Ngay đầu tháng 6 vừa qua, Zainuddin đã công khai chỉ trích Baitullah Mehsud sau vụ tấn công một nhà thờ Hồi giáo và sát hại 33 tín đồ. "Chừng nào Baitullah Mehsud và tay chân của hắn còn nhân danh đạo Hồi để làm những chuyện như vậy thì đó không phải là một cuộc thánh chiến đúng nghĩa, mà chỉ là những hành vi làm loạn và khủng bố... Đạo Hồi luôn ủng hộ cho hòa bình chứ không phải cho chủ nghĩa khủng bố".

Tuy nhiên, sự rạn nứt trong nội bộ Taliban không phải chỉ bắt đầu từ sau phát biểu chỉ trích trên của Zainuddin. Theo tờ Daily Telegraph của Anh, Zainuddin - từng là một thành viên cao cấp trong tổ chức của Mehsud - đã tách khỏi Tehreek-e-Taliban từ 9 tháng trước đó, để chuyển sang liên minh với Turkestan Bhaitani, một chỉ huy cũ của Taliban đã đi theo chính sách liên minh với Chính phủ Pakistan (cho dù các giới chức quân sự Pakistan vẫn công khai phủ nhận việc hậu thuẫn cho cả Zainuddin lẫn Bhaitani).

Còn theo tờ Daily Times của Pakistan, Baitullah cũng được coi là người kế nhiệm không chính thức của người anh họ Abdullah Mehsud, cũng là một chỉ huy hàng đầu của Taliban trong bộ lạc Mehsud, từng nổi tiếng là kẻ chủ mưu vụ bắt cóc 2 kỹ sư Trung Quốc tại Pakistan vào tháng 10/2004.

Abdullah đã bị các lực lượng an ninh chính phủ tiêu diệt vào năm 2007 sau một vụ đột kích vào hang ổ của hắn tại Balochistan. Sau cái chết của Abdullah, Baitullah Mehsud nhanh chóng nổi lên thành một thủ lĩnh hàng đầu của Taliban trong khu vực (với căn cứ chính tại South Waziristan), trong khi nhóm kế nhiệm của Abdullah do Zainuddin đứng đầu (được gọi nôm na là "Taliban đích thực") cũng đã được hình thành vào thời gian này.

Zainuddin về sau đã sử dụng áp phích có hình của Abdullah, cũng như những cuốn sách tuyên truyền nhỏ nói xấu Baitullah Mehsud trong các chiến dịch tuyển thêm tay chân mới cho mình. Tờ New York Times cho biết vào tháng trước, Zainuddin và Bhaitani đã tổ chức một cuộc gặp mặt của 100 thành viên có uy tín trước đây trong bộ lạc Mehsud, vận động cho một chiến dịch chống đối Baitullah Mehsud. Tại đây, Zainuddin tuyên bố đang nắm quyền chỉ huy một đội quân khoảng 3.000 tay súng, dù trên thực tế chưa có thông tin nào xác nhận chuyện này.

Vụ ám sát Zainuddin đã cho thấy tình hình rạn nứt đang ngày một tăng trong nội bộ Taliban tại Pakistan. Mục đích của hành động này từ phía Baitullah Mehsud không chỉ nhằm tiêu diệt đối thủ cạnh tranh hàng đầu của mình, mà còn là lời cảnh báo đe dọa đối với bất cứ ai gia nhập nhóm vũ trang chống lại Mehsud.

Đã có nhiều thủ lĩnh của bộ lạc Mehsud bày tỏ ý định sẽ chuyển sang phía của Zainuddin, nhưng cái họ lo ngại vẫn là quan điểm thực sự của chính quyền Pakistan. Cho tới giờ, nhiều quan chức quân đội Pakistan vẫn bác bỏ những nhận định cho rằng, sự phát triển nhanh chóng của các nhóm chống đối Mehsud là một phần của chiến lược quốc gia nhằm cô lập Baitullah Mehsud và tay chân của mình.

Nhận định này thật ra vẫn còn mơ hồ, do bản thân Zainuddin và Bhaitani trước đó vẫn tuyên bố rằng, các tay súng của họ vẫn ở vị trí trung lập trong cuộc đối đầu giữa chính quyền với mạng lưới của Mehsud. Tuy nhiên phát biểu trên không đồng nghĩa với việc Zainuddin không mang trong mình những quan điểm quá khích.

Qari Zainuddin (áo trắng) cùng với các vệ sĩ của mình.

Trong một bài trả lời phỏng vấn McClatchy News vào đầu tháng vừa qua, Zainuddin cho biết có bất đồng với Mehsud ở hai điểm cơ bản: đó là phương pháp sử dụng đánh bom tự sát và tấn công vào người dân Pakistan vô tội. "Đạo Hồi không cho phép chiến đấu chống lại một quốc gia Hồi giáo" - Zainuddin giải thích. Tuy nhiên, viên chỉ huy Taliban này cũng bày tỏ ý định gửi quân tới Afghanistan một khi Mehsud bị các lực lượng quốc tế đánh bại. "Toàn thể thế giới đạo Hồi cần phải đoàn kết cùng nhau do tất cả những kẻ ngoại đạo đã liên kết để chống lại đạo Hồi.

Sau cái chết của Zainuddin, Chính phủ Pakistan hôm 28/6 đã treo giải thưởng hậu hĩnh cho ai cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt sống hoặc giết chết 11 lãnh đạo và tư lệnh của lực lượng Taliban, trong đó có thủ lĩnh Baitullah Mehsud. theo Hãng tin AFP, “đầu” của Mehsud có giá  50 triệu rupee (tương đương 17,8 tỉ VND), trong khi phó thủ lĩnh Molvi Faqir được treo thưởng 15 triệu rupee (khoảng 5,3 tỉ VND).

Trước đó, vào tháng 3, Mỹ hứa sẽ trưởng 5 triệu USD (85,5 tỉ VND) cho ai cung cấp thông tin giúp bắt sống hoặc giết chết Mehsud, kẻ bị Pakistan cáo buộc là thủ phạm liên quan đến vụ ám sát cựu Thủ tướng Benazir Bhutto