Xung quanh dự án bán đấu giá sứ quán Mỹ ở Iran
Thương nhân Iran đòi Mỹ bồi thường bằng việc bán đấu giá sứ quán
Năm 1992, một công ty ở bang Florida, Mỹ báo cáo với Chính phủ Mỹ: Alihani, thương nhân Iran đã đến thương lượng đặt mua các thiết bị khí đốt cho Libya. Năm 2002, Cảnh sát Hải quan Mỹ tố cáo Alihani đã vi phạm luật cấm vận của Mỹ đối với Libya lúc đó; Alihani đã bị bắt ở quần đảo Bahamas và bị giam 130 ngày.
Cùng năm 2002, Alihani đã tố cáo Chính phủ Mỹ lên Tòa án Teheran về “tội bắt cóc”. Năm 2003, Tòa án Teheran phán định nhân viên điều tra của Mỹ phạm tội, với tội danh bắt cóc, vô cớ giam người, dùng vũ lực gây thương hại, ngược đãi Alibani, đồng thời phán quyết Chính phủ Mỹ phải trả tiền bồi thường 550 triệu USD cho Alihani.
Alihani hiện đang sống ở Cuprus (Kibris), ngoài tiếp tục hành nghề kinh doanh, còn quản lý một cơ quan có tên là “Trung tâm đối thoại thế giới”, đã nhiều lần đứng ra tổ chức hội thảo nghiên cứu học thuật với sự tham gia của nhiều chính giới, nhân sĩ văn hóa Mỹ và Iran.
Gần đây, theo Reuters, thương nhân Alihani nói rằng, do Chính phủ Mỹ mãi không chịu trả tiền phạt, nên đầu tháng 11/2006, Tòa án Iran đã đưa ra lệnh thực hiện cưỡng chế, yêu cầu Chính phủ Mỹ trong 12 tháng phải trả tiền phạt, nếu không tài sản của Mỹ ở Iran sẽ bị kiểm tra niêm phong.
Được biết, hiện nay tài sản duy nhất của Mỹ ở Iran chỉ có khu nhà và đất trước đây thuộc Sứ quán Mỹ ở Teheran. Tháng 3/2007, Alihani đã gửi thư cho tòa dân sự Iran yêu cầu đem tài sản này sang tên cho ông ta.
Sau đó, Alihani cho báo chí biết, tòa án đã phê chuẩn yêu cầu của ông, đồng thời biểu thị sẽ tổ chức công khai bán đấu giá sau khi thực hiện đánh giá giá trị tòa sứ quán.
Trong sứ quán xây dựng phòng kỷ niệm chống Mỹ
Sứ quán Mỹ nằm ở trung tâm thành phố Teheran, phong cảnh xung quanh đẹp và nhiều cây bóng mát. Năm 1979, nổ ra sự kiện học sinh Iran chiếm Đại sứ quán Mỹ và bắt giữ 52 con tin Mỹ. Năm 1980, hai nước Mỹ – Iran cắt đứt quan hệ ngoại giao, từ đó Sứ quán Mỹ không còn người Mỹ sử dụng.
Tuy vậy, cho đến nay các công trình bên trong sứ quán vẫn được bảo tồn hoàn hảo, một chi đội Vệ binh cách mạng Iran đóng trong sứ quán. Bên trong sứ quán được chia thành 2 phần, một phần là khu của Vệ binh cách mạng và sân huấn luyện, một phần khác tại sân sứ quán được xây dựng nhà kỷ niệm “Hành vi phạm tội của Mỹ”.
Được biết, nhà kỷ niệm này, là một trong những cơ sở giáo dục chủ nghĩa yêu nước của Iran; trong nhà kỷ niệm chủ yếu trưng bày hành vi phạm tội của Mỹ đối với Iran và đạo Hồi trong gần nửa thế kỷ qua, trong đó bao gồm các bức ảnh về “vụ đổ máu 13/8/1953”, các hiện vật học sinh Iran sử dụng "đánh chiếm" Sứ quán Mỹ năm 1979 cùng với ảnh Hạm đội quân Mỹ bắn máy bay dân sự Iran trên bầu trời Vịnh Pecxich.
Phản ứng từ phía Mỹ
Phía Mỹ viện dẫn: Căn cứ vào “Công ước quan hệ ngoại giao Vienna”, tuy Mỹ và Iran đã cắt đứt quan hệ ngoại giao, nhưng Đại sứ quán Mỹ đóng ở Iran trên luật pháp quốc tế vẫn thuộc tài sản của phía quan chức Mỹ.
Phán quyết của Tòa án Iran trên thực tế là đang “xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Mỹ”. Nếu Iran không ngừng hành vi vi phạm Công ước quốc tế này, Chính phủ Mỹ rất có thể sẽ phong tỏa tài sản của tất cả giới quan chức Iran có ở Mỹ, thậm chí còn kêu gọi EU hỗ trợ phong tỏa tài sản của Iran ở các quốc gia châu Âu.
Gần đây, người phát ngôn của Ủy ban Tư pháp Iran đã tuyên bố, yêu cầu của Alihani muốn đem Sứ quán Mỹ ở Teheran sang tên cho ông ta là vi phạm quy định “Công ước quan hệ ngoại giao Vienna”, cho nên yêu cầu của ông đã bị tòa án bác bỏ, Iran sẽ không bán đấu giá Sứ quán Mỹ